انقلاب کوبا در سال 1359 میلادی علیه باتیستا دیکتاتور مورد حمایت آمریکا پیروز شد و فصلی تازه برای مردم این کشور آغاز شد.
فیدل کاسترو به همراه چند تن از یارانش از جمله چه گوارا با کشتی کوچک گرانما که اکنون در موزه هاوانا نگهداری میشود وارد خاک کوبا شدند و جنگهای چریکی را در جنگلها کوبا آغاز کردند و با همراهی مردم توانستند دیکتاتور کوبا را سرنگون کنند.
از آن تاریخ تاکنون کوبا و مردمش در شدیدترین شرایط تحریم قرار دارند. این تحریمها به خاطر نزدیکی آمریکا به کوبا و کنترل دقیقتر بر تحولات این کشور شدیدتر بوده است.
اما 55 سال است که مردم این کشور ایستادگی کردند. فراز و نشیبهای بسیاری را مردم کوبا تحمل کردند. حتی تا مرز آغاز جنگ اتمی میان شوروی و آمریکا پیش رفتند. بحران موشکی کوبا در دهه 60 نفسها را در سینه بسیاری از مردم جهان از جمله آمریکا حبس کرد. اما سرانجام با توافق سران دو کشور آمریکا و شوری غائله ختم شد.
انقلاب کوبا که از ابتدا رنگ و بوی ایدئولوژیک نداشت،تنها برای رهاندن مردم از یوغ دیکتاتوری باتیستا برپا شد، پس از پیروزی رنگ و بوی مارکسیستی کمونیستی گرفت.
گرایش این کشور و رهبران آن به سوی شوروی سابق بیشتر به خاطر این بود که کشوری قدرتمند از آنها در برابر آمریکا حمایت کند.
اما شاید رهبران انقلاب کوبا از جمله فیدل کاسترو استقلال انقلاب خود را حفظ میکردند،به نتایج بزرگتری هم دست مییافتند. اما تصمیم آنها گرایش به شرق و ایدئولوژی مارکسیستی بود.
پس از فروپاشی شوروی سابق، کوبا بسیاری از کمکهای شوروی را از دست داد و این اتفاق باعث شد فشارهای اقتصادی و اجتماعی بیشتری را تحمل کند. فضای اجتماعی و سیاسی کوبا گرچه بسته است اما مردم آن توانستند با همراهی رهبرانشان تاکنون در مقابل تهدیدات و تحریمهای آمریکا که تنها 90 مایل با آن فاصله دارد ایستادگی کنند.
کشور کوچک کوبا که تنها منبع درآمدش شکری بود که بیشتر آن را شوروی خریداری میکرد، برای ماندگاری خود مجبور شد درهای کشور را باز کند،توریستها وارد کشور شوند و سرمایه گذاران خارجی از جمله اسپانیا سرمایه گذاری کنند تا بتواند به زندگی خود ادامه دهد.
گرچه کاسترو چند سالی است که رهبری کوبا را به برادر خود رائول واگذار کرده و دوران پیری را سپری میکند، اما 55 سال از عمر او در زمانی گذشته است که انقلاب کوبا را به پیروزی رساند و به سوی شوروی کمونیستی گرایش پیدا کرد.
یک تفاوت بزرگ و ویژه میان انقلاب اسلامی ایران و انقلاب کوبا استقلالی است که انقلاب اسلامی برای خود محفوظ نگهداشته است. انقلاب ایران بدون وابستگی به کشورهای قدرتمند آن زمان دنیا و تنها با اتکاء به پروردگار و مردم خود تاکنون ایستادگی کرده است. بزرگی و عظمت انقلاب اسلامی ایران تا آنجا است که چالشهای بسیاری را برای آمریکا ایجاد کرده و زحمات فراوانی را به او تحمیل کرده است. همین بس که اکنون جمهوری اسلامی ایران تأثیر گذارترین کشور در منطقه غرب آسیاست و اقتدار و توانمندیهای آن، کشور را از هر گزندی مصون داشته است.
اما اکنون که آمریکا پس از تحمیل 50 سال سیاست انزوا و تحریم علیه کوبا به این نتیجه رسیده که همه آنها بی ثمر بوده است،این تصمیم و اعتراف نشان میدهد که راهی که جمهوری اسلامی ایران در قبال آمریکا در پیش گرفته راه درستی است و نتیجه داده و خواهد داد.
مقایسه دو کشور ایران و کوبا تفاوتهای بسیاری را نشان میدهد. وسعت و جمعیت ایران علاوه بر امکانات و منابع فراوان، قدرتمندی ایران را صد چندان کرده است و همین ظرفیتهای خدادادی بازدارندگی لازم را برای ایستادگی مقابل آمریکا تقویت میکند.
و اکنون پس از گذشت 55 سال از انقلاب کوبا جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در کنفرانس خبری گفته است به دنبال آن است اولین وزیر امور خارجه آمریکا باشد که پس از گذشت این سالها به کوبا سفر میکند.
جان کری هوای هاوانا به سر دارد. شاید او هوای تهران هم به سرش زده باشد! و با خود دراین اندیشه باشد که نخستین وزیر خارجه آمریکا باشد که پس از 35 سال از انقلاب اسلامی ایران به تهران سفر کند. اما باید بداند که این رؤیا به آسانی به دست نخواهد آمد و هزینههای زیادی را باید بپردازد.
محمد صفری - جام جم آنلاین
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد