توافق «نیم‌بند»

مذاکرات فشرده وین که با حضور تمام وزرای خارجه کشورهای حاضر در گفت‌وگوهای هسته‌ای - بجز وزیر امور خارجه چین که گفته می‌شود امروز به مذاکرات می‌پیوندد - در بالاترین سطح دنبال می‌شود عمدتا بر سه موضوع سطح غنی‌سازی، نحوه نظارت آژانس بر برنامه هسته‌ای کشورمان و نیز چگونگی لغو تحریم‌ها تمرکز دارد.

با وجود این‌که تا لحظه تنظیم این گزارش منابع رسمی همچنان درباره چگونگی پیشرفت گفت‌وگوها سکوت کرده‌اند، ولی گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای درباره فرجام این گفت‌وگوها حکایت از آن دارد که ایران و 1+5 توانسته‌اند زمینه یک «توافق سیاسی» را فراهم کنند.

این درحالیست که منابع وابسته به هیات ایرانی هرچند تائید کرده‌اند «بر روی چارچوب یک تفاهم سیاسی متمرکز هستیم»، اما این را هم گفته‌اند که «همه احتمالات در لحظات آخر مذاکرات امکان‌پذیر است.»

با وجود این بی‌بی‌سی دیشب اعلام کرد که توافقی به دست آمده که روز دوشنبه(امروز) اعلام خواهد شد.

منابع ایرانی از این توافق به عنوان «توافق سیاسی» یاد کرده‌اند. این درحالی است که یک عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران شکل‌گیری توافق سیاسی میان ایران و گروه 1+5 به ویژه آمریکا را تکذیب کرده و گفته است: تاکنون توافقی سیاسی حاصل نشده است و مذاکرات همچنان ادامه دارد.

با این حال خبرگزاری فارس دیشب تائید کرد که توافقی سیاسی امروز همزمان با پایان ضرب‌الاجل، اعلام شده و مذاکره برای جزئیات تا دو ماه تمدید می‌شود. این در حالی است که از مهلت اجرای توافق ژنو نیز دو ماه باقی مانده است.

براساس این خبر، توافق سیاسی غیرمکتوب (non - paper) خواهد بود. عباس عراقچی، عضو تیم مذاکره‌کننده کشورمان پیش از این با اشاره به اصطلاح انگلیسی «non - paper» گفته بود که این اصطلاح دیپلماتیک برای توافقات غیررسمی به کار می‌رود و معمولاً اجباری در افشای جزئیات آن برای عموم مردم وجود ندارد.

دیروز در ششمین روز مذاکرات وین8، علاوه بر گفت‌وگوی ظریف با همتای آلمانی‌اش، برای پنجمین بار مذاکرات سه‌جانبه ظریف، کری و اشتون ادامه یافت و این درحالیست که وزرای خارجه کشورهای حاضر در وین، گفت‌وگوهای دوجانبه‌ای نیز برگزار کردند که مهم‌ترین آنها، نشست دوجانبه کری و ظریف بود که برای اولین بار در این دور از مذاکرات، بدون حضور اشتون صورت می‌گرفت.

یک منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران پنجمین نشست محمدجواد ظریف، جان کری و کاترین اشتون را که صبح دیروز برگزار شد «خوب» توصیف کرد.

او با این حال گفت که هنوز برای قضاوت نهایی زود است. وزیر امور خارجه بریتانیا نیز که دیشب ضیافت شامی را با حضور همتایان غربی خود در وین ترتیب داده بود، به خبرنگاران گفت که «مذاکرات دشوار است. تمام تلاش‌ها بر رسیدن به نتیجه موفق در مذاکرات متمرکز است.»

یکی از مهم‌ترین گمانه‌هایی که رسانه‌ها دیروز بر آن تاکید داشتند، بالا رفتن احتمال تمدید زمان مذاکرات بود و با این حال ایسنا به نقل از یک مقام ارشد ایرانی نوشته است: مذاکرات روی رسیدن به یک تفاهم سیاسی و کلی در چارچوب مذاکرات جامع انجام می‌شود و تا الان هیچ بحثی درباره تمدید مذاکرات یا گزینه‌های دیگر نداشته‌ایم.

خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی گزارش داده که آمریکا هنوز به دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران تا ضرب‌الاجل بیست‌وچهارم نوامبر امیدوار است.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در گفت‌وگو با شبکه سی. ‌ان. ‌ان گفته که تمرکز طرفین همچنان بر رسیدن به توافق جامع تا روز سوم آذر(امروز) است.

با وجود این یک عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان اظهارنظر کرده است که «اگر تا یکشنبه‌شب (دیشب) در وین بر سر یک تفاهم سیاسی و کلی توافق نکنیم، گزینه تمدید توافق ژنو روی میز قرار می‌گیرد.»

در همین رابطه پایگاه خبری بلومبرگ با اشاره به این‌که احتمال دارد مذاکرات به وقت اضافه کشیده شود، نوشته است با توجه به در پیش بودن عید شکرگزاری در آمریکا، یکی از گزینه‌ها این است که گفت‌وگوها پس از وقفه‌ای چند روزه، هفته دیگر دوباره از سر گرفته شود.

این گمانه ها درحالی مطرح می شود که اعلام حضور حسین فریدون برادر رئیس‌جمهور کشورمان در وین که دیشب تایید شد، احتمالات تازه‌ای از احتمال دستیابی به توافق در وین را مطرح کرد.

تلاش مخالفان توافق، برای تمدید مذاکرات

مخالفان دستیابی تهران و 1+5 به توافق جامع، در آخرین ساعات گفت‌وگوهای وین8، تلاش خود را بر تمدید مذاکرات متمرکز کرده‌اند.

در همین راستا سعودالفیصل، وزیر خارجه عربستان دیشب به وین رفت تا درباره مذاکرات هسته‌ای با همتای آمریکایی خود مذاکره کند.

خبرگزاری فارس به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت که دیدار آنها در هواپیمای سعودالفیصل انجام شده است.

به گزارش ایرنا، احتمال دستیابی به توافق ایران و کشورهای 1+5 موجب سفر غیرمترقبه سعود الفیصل به وین بوده است.

جان کری درحالی در مذاکره با فیصل او را از مذاکرات هسته‌ای با ایران مطلع کرد که کری روز شنبه نیز با وزرای خارجه بحرین، امارات، قطر و کویت گفت‌وگو کرده بود.همزمان با این دیدار، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل هم اعلام کرده که مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 را بدقت دنبال می‌کند.

وی بار دیگر ادعا کرد که عدم توافق با ایران به مراتب بهتر از توافق بد و تهدید صلح جهانی خواهد بود. همزمان، وزیر اطلاعات رژیم صهیونیستی با حمایت از تمدید مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب گفت که البته در این صورت هم امکان توافق خوبی وجود نخواهد داشت.

روزنامه صهیونیستی هاآرتص نیز مدعی شد: تمدید مذاکرات هسته‌ای نتانیاهو را بسیار خوشحال خواهد کرد.

همزمان با فشار لابی صهیونیستی، عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر امور خارجه امارات متحده عربی نیز نسبت به نتایج مذاکرات ایران با 1+5 در وین ابراز نگرانی کرده است.

به گزارش روزنامه الحیات چاپ بیروت، وی در گفت‌وگو با شبکه فاکس نیوز گفت: بعید است که مذاکرات هسته‌ای وین مانع از انجام غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران و حل بحران جاری در این رابطه شود.

وی گفت: آنچه ما می‌خواهیم این است که ایران نیز همانند امارات متحده عربی کشوری شود که غنی‌سازی اورانیوم انجام نمی‌دهد. اما روشن است که آن‌چه در وین می‌گذرد گسترده‌تر از آن چیزی است که من در اینجا می‌گویم.

موضع سرسختانه فرانسه در مذاکره با ایران

تندروهای مخالف ایران امیدوارند بتوانند با فشارهای خود، مذاکره‌کنندگان 1+5 را تحت تاثیر قرار دهند.

از همین رو خبرگزاری روسی ایتارتاس به نقل ازیک مقام آگاه گزارش داده که فرانسه درمذاکرات شش قدرت جهان باایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور، سخت ترین موضع را دارد.

فرانسه کشوری است که پیش از این مقامات رژیم صهیونیستی برای رایزنی به این کشور سفر کرده بودند.

براساس این گزارش، این مقام آگاه افزود: دیدارها درچارچوب این دور از مذاکرات درجریان است و رایزنی‌ها وارد مرحله دشوار و شدیدی شده است.

شاید در واکنش به این فشار تندروهاست که باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا دیشب در مصاحبه با شبکه ای. ‌بی. ‌سی درباره نگرانی از تاثیر معادلات سیاسی داخلی آمریکا بر مذاکرات گفت که اطمینان دارم که اگر با ایران به توافق برسیم من می‌توانم کنگره و مردم آمریکا را قانع کنم که این توافق خوبیست. او این را هم گفت که هنوز شکاف‌های قابل توجهی بر سر برنامه هسته‌ای باقی است و راه زیادی تا عادی‌سازی روابط با ایران پیش‌رو داریم.

سوم آذر، روز «استقامت ملی»

در برابر افزایش زیاده‌خواهی‌های تندروهای غربی، دیروز دانشجویان دانشگاه‌های کشور با تجمع در مقابل رآکتور تحقیقاتی تهران ضمن هشدار در خصوص قربانی شدن پیشرفت‌های هسته‌ای کشور به پای وعده‌های دروغین آمریکا، خطاب به مذاکره‌کنندگان هسته‌ای اعلام کردند: سوم آذر ۹۳ را به عنوان روز «استقامت ملی» رقم بزنید.

به گزارش فارس، دانشجویان در این تجمع با در دست داشتن پلاکاردهایی اعلام کردند: «امیدواریم پشت در‌های هتل کوبورگ غیرت ایرانی حفظ شود»، «رآکتور آب سنگین اراک خط قرمز ماست»، «مساله صنعت موشکی غیر قابل مذاکره است»، «انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست».

همزمان با این تجمع، علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: ما هیچ‌گاه زیر بار زیاده‌خواهی‌های آمریکا نمی‌رویم.

او همچنین اطمینان داد که هیچ تصمیمی بدون هماهنگی شورای عالی امنیت ملی اتخاذ نخواهد شد.

همچنین محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیزگفت: در صورت حاصل نشدن نتیجه و شکست احتمالی مذاکرات، مسئولیت کامل آن متوجه آمریکایی‌ها و برخی کشورهای منطقه است.

رئیس مجلس نیز دیروز در جلسه غیرعلنی مجلس با اشاره به گفت‌وگوهای وین8 گفت: در برخی موارد به توافق نزدیک شده‌ایم، اما در بسیاری از موارد اختلافات جدی وجود دارد.

آن‌چنان که یکی از نماینده‌ها در گفت‌وگو با ایسنا از لاریجانی نقل قول کرده، رئیس‌مجلس بیان کرده که در موضوع اراک و PMD نزدیک به توافق شده‌ایم، اما در موضوعات تحریم، تحقیق و توسعه، فردو، تعداد سانتریفیوژها و مواد غنی‌ شده اختلافات جدی وجود دارد.

گروه سیاسی / روزنامه جام جم