بازخوانی روایت «ضرغامی» از تسخیر لانه جاسوسی

به گزارش خبرگزاری فارس، «سیدعزت‌الله ضرغامی» رئیس رسانه ملی یکی از فاتحان لانه جاسوسی در 13 آبان سال 58 است که خیلی علاقه‌ای به انجام مصاحبه‌های طولانی حتی اگر قول هم داده باشد!، ندارد. او چند سال پیش و برحسب اتفاق مصاحبه‌ای با موضوع خاطراتش از تسخیر لانه جاسوسی انجام داده که به دلیل دردسترس نبودنش، مجبور شدیم آن را برای بار چندم بازخوانی کنیم.

* یادتان هست 13 آبانی که به لانه جاسوسی حمله کردید، چگونه می اندیشیدید و مسائل را چگونه بررسی می کردید؟

- هر انقلابی برای خود یک ایدئولوژی دارد. ارزش ها و آرمان هایی دارد که تمام سیر حرکت خود را براساس آنها تنظیم می کند. در هر انقلابی با هر چیزی که در خلاف جهت اصول اساسی انقلاب باشد، مقابله می شود. برای ما و تمام مردم ،آمریکا و تفکر آمریکایی در تضاد با مسیر حرکت انقلاب مان بود. امام از سال ها قبل و از آغاز مبارزه بذر آمریکاستیزی را در جان ملت پاشیده بود. حرکت ما در 13 آبان محصول و نتیجه یک جریان بود. جریانی که امام با ایدئولوژی و آرمان انقلاب در روح همه ما ایجاد کرده بود. پس باید از فعالیت جاسوسخانه دشمن در قلب انقلاب جلوگیری می شد. اشغال لانه جاسوسی آمریکا، حرکتی بزرگ و نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی است و به همین دلیل امام، آن را انقلاب دوم نامیدند. اگر انقلاب اول، انقلاب برمبنای شاه ستیزی بود، انقلاب دوم بر مبنای آمریکاستیزی بود و اینها در راستای یکدیگر تعریف می شوند. همین اندیشه و همین تفکر امام بود که ما را وامی داشت تا در مقابل آمریکا، عکس العملی قاطعانه نشان بدهیم. عکس العملی که وقتی وارد لانه جاسوسی شدیم به حقیقت و درستی آن پی بردیم و همان واقعه، حرکتی توفنده برای انقلاب شد و مانع از انفعال انقلاب با توجه به عملکرد سازشکارانه دولت موقت گردید.

* تفکری که آن روز در درون شما جریان داشت و موجب چنان عکس العملی در واقعه تسخیر لانه جاسوسی شد، با تفکر امروز شما نسبت به همان کار فرقی کرده است؟

- هرگونه عملکردی، اقتضای شرایط خاص و موقعیت زمانی خود است. من تغییر یا انفعالی در جریان آن واقعه در درون خود نمی بینم. اتفاقاً جریان های بعد تا امروز حجت را برای درستی عملکردها، تمام کرد.

* هیچ وقت شد که در این سال ها حس پشیمانی یا حتی فکر اینکه می شد به گونه دیگری عمل کرد در درونتان پیدا شود؟

- هرگز٫ نه تنها پشیمان نیستم بلکه همیشه آن را جزو افتخارات بزرگ زندگی سیاسی خودم می دانم.

* اگر بخواهیم تعریفی دقیق از عمق واقعه و انگیزه های دانشجویان بدهیم شما این انگیزه ها را چگونه ترسیم می کنید؟

- اگر بخواهیم واقعه 13 آبان و تسخیر لانه جاسوسی را به درستی تعریف کنیم باید به حرف حضرت امام(ره) برگردیم. امام واقعه را انقلاب دوم نامید. در این انقلاب ابهت آمریکا در نگاه مردم ایران و خصوصاً مردم جهان شکسته شد. آمریکایی ها هرگز فکر نمی کردند که پاسخ توطئه های مختلف شان در تاریخ ایران را از سوی یک جنبش اصیل انقلابی دانشجویی بگیرند. حالا چرا باید این ابهت شکسته می شد و اصلاً این ابهت چیست؟ این همان استکبار است. امام آمریکا را شیطان بزرگ نامید و منطق او را منطق استکبار خواند. همه چیز و همه این واقعه در تعریف واژه استکبار است. مفهوم استکبار در قرآن هست. یعنی یک عنصر، یک جریان، یک حکومت خود را از حق بالاتر به حساب بیاورد و زیر بار حق نرود و زور بگوید.

منطق آمریکایی همین است. زورگویی و سلطه است. تسخیر لانه جاسوسی پاسخی به سال ها سلطه و زورگویی بود. خروش جوانان مومن و مسلمان انقلابی علیه روح استکباری آمریکا بود. تصرف خانه شیطان و تصرف خانه استکباری بود که لحظه به لحظه برای انقلاب اسلامی توطئه چینی کرده بود و علیه انقلاب برنامه طراحی می کرد. این است که 13 آبان انقلاب دوم بود و همین ها بود که انگیزه دانشجویان را شکل می داد. دانشجویانی که سال های زور و سلطه را در کشورشان دیده و شنیده و حس کرده بودند.

* فکر نمی کنید به جای این برخورد، امکان برخورد دیگری به عنوان برخورد جایگزین یا به دلیل حاکمیت وقت حزب دموکرات جیمی کارتر، برخورد ملایم تری ممکن بود؟

- عرض کردم. عمل ما متناسب با شرایط خاص و موقعیت زمانی انقلاب کاملاً بجا و درست بود. منطق انقلاب اقتضا می کرد که در دوره تثبیت پایه های انقلاب، هر حرکتی که مخالف جریان انقلاب بود برچیده شود. از سویی تفکر مردم هم همراه جریان دانشجویان خط امام بود. حرکتی که از درون مردم می جوشید با تمام توان از امام، اندیشه ها و آرمان های انقلابی و حرکت های انقلابی حمایت می کرد. لانه جاسوسی دقیقاً مرکز توطئه علیه جریان های جوششی مردم بود. اسناد به دست آمده گویای این واقعیت است. بنابر این حمله و تسخیر لانه دقیقاً و از هر جهت به نفع انقلاب مردم و امام تمام شد. ضمن این که این تقسیم بندی هایی که شما از احزاب سیاسی جمهوریخواه و دموکرات می گویید، بیشتر در آمریکا مصرف داخلی دارد.

در بعد سیاست خارجی تفاوتی بین اقدامات جرج بورش از حزب جمهوریخواه و جیمی کارتر از حزب دموکرات نیست. کارتر مسئول کشتار هزاران نفر از مردم ایران و دیگر کشورها است. در طول سال های پیروزی انقلاب اسلامی و کشتار وسیع ملت ایران به خصوص در روزهای آخر حکومت شاه حمایت های مستقیم و علنی کارتر از رژیم ایران نشان دهنده مقابله رودرروی او با ملت ایران بود و به دلیل همین عملکرد جایزه صلح نوبل هم گرفت! اولین اقدام آقای کارتر، بلوکه کردن 13 میلیارد دلار دارایی ایران در بانک های آمریکایی بود که تا به امروز ادامه یافته است. این مبلغ با بهره 10 درصد در مدت 20 سال جمعاً 87 میلیارد دلار خواهد شد. آیا همین یک مورد بر استمرار خصومت و دشمنی او با ملت ایران کفایت نمی کند؟ کارتر حتی پس از سقوط شاه نیز حمایت خود را از شاه برنداشت. اتفاقاً ورود شاه به آمریکا و پناه دادن کارتر به شاه جنایتکار، یکی از دلایل اصلی اشغال لانه جاسوسی بود که حضرت امام(ره) پس از حادثه 13 آبان در یکی از فرمایشات خود به این مسأله اشاره کردند. شما با چنین فضایی از دشمنی ها چگونه می توانید با دشمنی که هیچ وقت حاضر نشده از روح استکباری خود کوتاه بیاید، ملایم تر برخورد کنید؟

* تأثیرات رسانه ای تسخیر لانه جاسوسی، یکی از مهم ترین حوزه هایی است که کمتر روی آن تحلیل و بررسی های عمیق کرده ایم. شما آن دوره این تأثیرات را چگونه می دیدید؟

- به نکته خوبی اشاره کردید. در آن دوره و حتی تا امروز آرمان و اندیشه انقلاب اسلامی برای خود فضای رسانه ای خاصی ساخته. تمام جریان ها و وقایع انقلاب حتی آنها که برای ما تلخ بود، فضایی رسانه ای و تبلیغی به نفع انقلاب و امام ایجاد می کرد.
نتیجه این فضاها، این می شد که انقلاب اسلامی را در داخل و خارج تثبیت می کرد. تسخیر لانه جاسوسی از آن وقایعی بود که انقلاب اسلامی را در یک جریان رسانه ای وسیعی در جهان مطرح کرد. تسخیر لانه جاسوسی آمریکا، انقلاب را برای جهانیان معرفی کرد و رویاروی منطق ضداستکباری و ضدامپریالیستی و ضدسلطه انقلاب اسلامی را به جهانیان شناساند. این واقعه توانست مرزها و سدهای رسانه ها را بشکند و به نوعی نفوذ و تکثیر انقلاب در جهان بود.

* برگردیم به مسائل مربوط به واقعه تسخیر لانه و آغاز و انجام آن و این که چه چیزی در داخل سفارت برای شما و کارکنان مهم بود که شما را واداشت تا در همان محل بمانید و دست به اقدامات بعدی زدید؟

- تظاهرات مردمی از ساعت 8 صبح 13 آبان در مقابل سفارت آمریکا آغاز شده بود. ما ساعت 12 ظهر بود که اقدام به تسخیر سفارت کردیم. دانشجویان کاملاً دستپاچگی کارکنان سفارت را می دیدند و اصلاً جای تردید نبود که اگر دیر می جنبیدیم، آنها تمام اسناد را از بین می بردند. چون با هجوم به داخل سفارت اولین اقدام آنها از بین بردن و تخریب اسناد بود و همین که از این مسأله اطلاع پیدا کردیم، اقدامات خود را وسعت بخشیدیم و کارکنان را به گروگان گرفتیم. با گروگان گرفتن یکی از آمریکایی ها، بقیه را مجبور به توقف کار کردیم. تخریب و از بین بردن اسناد برای آنها خیلی حیاتی بود و کاملاً نشان داد که آنجا سفارتخانه نبود، جاسوسخانه بود و این همان نکته ای بود که همه ما به آن پی بردیم و اقدام کردیم.

* برخورد امام با این واقعه خصوصاً وقتی مسئله ادامه پیدا کرد چگونه بود و دانشجویان وقتی نظر امام را شنیدند چه کردند؟

- همان طور که عرض کردم این بذری بود که امام از همان آغاز مبارزات در دل ملت و جوانان مسلمان پاشیده بود. پیام امام همیشه روح مقاومت و ایمان بود. ما با ایمانمان اقدام کرده بودیم و امام ما را مقاوم کرد. امام برای مقاومت و ایمان ملت و دانشجویان مسلمان حتی نظرات دولت موقت را نپذیرفت. عملکرد دولت موقت، سازشکارانه بود و امام می توانست و می خواست که با آمریکا برخوردی انقلابی شود. حتی وقتی کارتر، نماینده اش رمزی کلارک را به ایران فرستاد، امام حاضر به ملاقات با وی نشدند و اعلام کردند هیچ یک از اعضای شورای انقلاب و هیچ مقام مسئولی به هیچ وجه با آنان ملاقات نکنند و صریحاً براساس اسنادی که دانشجویان جمع آوری کرده بودند، اعلام کردند، اینجا جاسوسخانه شاه و آمریکا بوده است و ما نباید کوتاه بیاییم.

* دانشجویان خط امام، امروز چه می ‌کنند؟

- ده ها نفر از آنان در جریان جنگ تحمیلی که آن هم از مظاهر دخالت های استکبار جهانی بود، به شهادت رسیدند و بسیاری دیگر بی ادعا در سنگرهای مختلف مشغول خدمت به نظام جمهوری اسلامی هستند.

* اما بعضی هستند که نظرشان برخلاف گذشته است و اتفاقاً در قالب احزاب درون نظام هم فعالیت می کنند. اینها چطور؟

- مبارزه با شیطان بزرگ و ادامه راه امام و شهدای لانه جاسوسی امر ساده ای نیست که دستخوش باند بازی های سیاسی شود. ضمناً بعضی دوستان ما که اینک در بعضی احزاب با اصل جریان تسخیر لانه مخالفت می کنند، در آن روزها، همین دوستان به شدت با اصل تحزب و تشکیل احزاب در جامعه مخالف بودند و مانع قرائت بیانیه های حزب جمهوری اسلامی و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی اولیه از تریبون لانه جاسوسی می شدند.

* امروز استمرار این تفکر استکبارستیزی و مبارزه با منطق آمریکایی را چگونه تحلیل می کنید. فکر نمی کنید حالا که دیگر در فضای انقلابی سال های اولیه نیستیم نیازمند ترسیم انگیزه ها و دلایل دیگری هستیم؟

- معتقدم در سال های اخیر جنایات و دخالت های آمریکا در سراسر دنیا به حدی رسیده که ما دیگر در این مبارزه تنها نیستیم. امروز حرکت های ضد استکباری وسعت جهانی گرفته و حتی بسیاری از دولت های مرتجع نیز در اثر فشار عمومی ملت های خود مواضع تندی در مقابله با سیاست های جنگ طلبانه آمریکا اتخاذ می کنند. در همین لشکرکشی به عراق همه دنیا علیه آمریکا بسیج شده اند. هر روز ده ها تجمع و تظاهرات حتی در سطح چند هزار نفری در دنیا اتفاق می افتاد که به زبان ها و شیوه های مختلف آمریکا و سیاست‌های تجاوزکارانه او را محکوم می‌کنند. در طول سال‌های گذشته، اعتراضات زیادی از سوی نخبگان آمریکایی به سیاست‌های جنگ طلبانه صورت گرفت ولی تأثیری در اصلاح روند حکومت آمریکا نداشت. متأسفانه جریان قوی تبلیغاتی آمریکا که عمدتاً در دست صهیونیست‌هاست امکان طرح گسترده این اعتراضات را نمی‌دهد. اگر آن روز تسخیر لانه جاسوسی، شکست سیاسی و تحقیر بزرگی را برای آمریکایی ها به دنبال داشت امروز ظهور و بروز و مقاومت جنبش های مختلف در هر سوی جهان از جمله فلسطین و لبنان نشانه های استمرار این عجز و ناتوانی استکبار در مقابل نیروی ایمان است. پس انقلاب دوم ما در 13 آبان 58، ظهور ایمان و تجلی منطق مقاومت در برابر زور و سلطه و تکبر است و این منطق ادامه دارد و ادامه خواهد داشت.