جام جم سرا: در چنین شرایطی بر بهرهگیری از شیوههای تشخیصی سلامت جنین در سه ماهه اول بارداری تاکید میشود تا به این ترتیب از خطر به دنیا آمدن کودکانی با ناهنجاریهای سیستم عصبی و بویژه سندرم داون پیشگیری شود. گرچه آزمایشهای غربالگری از طریق بررسی فاکتورهای خونی مادر به تخمین احتمال به دنیا آمدن فرزندی با ناهنجاریهای مادرزادی کمک میکند، اما تائید قطعی سلامت جنین از نظر عاری بودن از بیماریهای مادرزادی سیستم اعصاب مرکزی و بویژه سندم داون فقط از طریق آزمایش آمنیوسنتز ممکن است.
منظور از آمنیوسنتز، برداشت از مایع دور جنین از طریق پوست شکم به منظور بررسی ناهنجاریهای ژنتیکی و کروموزومی جنین، قبل از تولد است. در واقع آمنیوسنتز، شایعترین روش تهاجمی برای تشخیص ناهنجاریها قبل از تولد است که در صورت شدید بودن ناهنجاری جنین، از طرف پزشکی قانونی نیز اجازه ختم بارداری در مراحل اولیه داده میشود تا هزینه و مدت بارداری بینتیجه به مادر تحمیل نشود.
اما پرسش اصلی این است که کدام دسته از مادران باید آزمایش آمنیوسنتز را انجام دهند؟
دکتر رویا تقیپور انوری، متخصص زنان و زایمان در گفتوگو با جامجم میگوید: مادرانی که در معرض خطر جنین ناهنجار هستند باید این تست را انجام دهند که شامل مادران بارداری که سنشان بالای 35 سال است، بارداران دوقلویی دو تخمکی و آنها که سن شان هنگام زایمان بالای 31 سال است، خانمهایی که سابقه به دنیا آوردن کودک مبتلا به ناهنجاری کروموزومی دارند، وجود جابهجایی کروموزومی در مادر یا همسر، وجود مواردی از سقطهای زودهنگام و تشخیص ناهنجاری ساختمانی جنین با سونوگرافی میشود. به بیان دیگر، مادرانی که خطر داشتن جنین ناهنجار دارند یعنی نتیجه تستهای غربالگری سه ماهه اول یا دوم آنها وجود این ناهنجاریها را تائید میکند یا ناهنجاری در سونوگرافی شان تشخیص داده شده یا سابقه فامیلی مثبت برای اختلالات ژنتیکی دارند حتما باید آمنیوسنتز انجام شود. البته همه باردارها نیز میتوانند از این تست برای اطمینان از سلامت جنینشان استفاده کنند.
این متخصص زنان میافزاید: همچنین برای تشخیص کامل شدن مراحل تکاملی ریه جنین، بخصوص در مادران دیابتی، آمنیوسنتز توصیه میشود. گاهی نیز برای درمان افزایش حجم مایع آمنیوتیک بویژه در مادرانی که این افزایش حجم، باعث تنگی نفس و مشکلات تنفسی در مادر شده است، آمنیوسنتز و کاهش حجم مایع توصیه میشود.
آمنیوسنتز درد ندارد
خیلیها از انجام آمنیوسنتز میترسند و تصور میکنند فرو کردن سوزن بلند و نازکی در شکمشان بسیار دردناک و آزاردهنده است، اما دکتر تقیپور برای روشنشدن ذهن بارداران از بیخطر و بیدرد بودن آمنیوسنتز توضیح میدهد: آمنیوسنتز معمولا در 15 تا 20 هفتگی بارداری انجام میشود. درواقع با روشی کاملا استریل و با کمک سونوگرافی، یک سوزن نخاعی از طریق پوست شکم، وارد کیسه آمنیون (کیسه آمنیوتیک اطراف جنین را در رحم مادر در برمی گیرد و داخل آن، مایعی به نام آمنیون وجود دارد. مقدار این مایع بتدریج افزایش پیدا میکند تا نوزاد بتواند براحتی داخل آن رشد و حرکت کند) میشود. البته دقت میشود سوزن با جفت، بند ناف و جنین برخورد نکند. جالب است بدانید درد و ناراحتی مادر بر اثر این تکنیک خیلی ناچیز است و بیحسی موضعی معمولا نیاز نیست. وی تاکید میکند: البته مادران مبتلا به ویروس ایدز نباید آمنیوسنتز انجام دهند، چون ممکن است باعث انتقال عفونت شود. همچنین اگر جفت در مسیر ورود سوزن باشد توصیه به انجام آن نمیشود.
تشخیص کدام دسته از بیماریها؟
اما تشخیص کدام دسته از بیماریها و عوارض در جنین از طریق آمنیوسنتز ممکن است؟
دکتر تقیپور پاسخ میدهد: تشخیص بیماریهای ژنتیکی و ناهنجاریهای کروموزومی، باز بودن کانال نخاعی، تشخیص برخی عفونتها وهمچنین بررسی اثرات ناسازگاری RH خون مادر و جنین از طریق آمنیوسنتز امکانپذیر است.
وی درباره این که نتایج تشخیصی از طریق این روش تا چه اندازه قابل اطمینان است، میگوید: در مورد ناهنجاریهای کروموزومی، نتایج بهدست آمده از آمنیوسنتز، بیش از 99 درصد قابل اطمینان است، اما در مورد اختلالات مادرزادی با علل نامشخص مثل عارضه لب شکری، اختلالات ذهنی و آسیبهای قلبی عروقی، آمنیوسنتز کاربردی ندارد.
عوارض احتمالی
به گفته دکتر تقیپور، عوارض آمنیوسنتز نادر است وشامل لکه بینی گذرای واژینال، نشت مایع آمینون، عفونت مایع و آسیبدیدگی جفت و جنین بر اثر برخورد سوزن میشود. بر اساس آمارهای گرفته شده، سقط ناشی از آمنیوسنتز در سه ماهه دوم بارداری، یک مورد در 300 تا 500 بارداری بوده است. البته از دست دادن بارداری در خانمهای چاق و بارداریهای دوقلو شایعتر است.
وی تاکید میکند: کسانی که میخواهند آزمایش آمنیوسنتز انجام دهند باید به طور کامل از عوارض آن آگاهی داشته باشند، بویژه اگر گروه خونی منفی دارند حتما باید آمپول مخصوصی به آنها تزریق شود. همچنین باید به این افراد از نظر علائم عفونت وآبریزش (نشت مایع آمنیوتیک) هشدارهای لازم داده شود.
روشی قطعی برای اطمینان از سلامت جنین
این متخصص زنان درباره این که چرا در مواردی نتیجه تست غربالگری (از طریق آزمایش خون) از نظر وجود ناهنجاریهای جنینی منفی بوده، اما نتیجه آمنیوسنتز بر خلاف آن مثبت است، میگوید: در واقع، هر دوی این نتایج در صورتی که در محل معتبر انجام شده باشد، درست است. زمانی که غربالگری دوران بارداری انجام میشود با استفاده از نشانگرهای بیوشیمیایی خون مادر و بعضی علائم سونوگرافی مرتبط با بیماریهای شایع کروموزومی، احتمال ابتلا جنین به این بیماریها تخمین زده میشود. در حالی که وقتی آمنیوسنتز انجام میشود، خود جنین به صورت مستقیم مورد بررسی کروموزومی قرار میگیرد.به خاطر داشته باشید آمنیوسنتز و نمونهگیری از پرزهای جفت، تنها راه اطمینان یافتن از درست بودن یا اشتباه بودن احتمال تخمینزده شده در تست غربالگری تا قبل از تولد جنین است، ولی چون این روشها یک تا 2 درصد با احتمال سقط همراه است در اولین قدم به خانمهای باردار توصیه نمیشود.
پونه شیرازی / گروه سلامت
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
گروسی: مشکل تیم روحی و روانی است
شاهین بیانی در گفتوگو با «جامجم»:
علت آن را میخواستم بدانم؟
من خواهرم انی 2نیم بود تو ازمایش خون سندروم دان مشخص شده بود دكتر گفت امینیو سنتز بدید خیلی خواهرم ترسیده بود وقتی رفتیم ازمایش دادیم به مدت 5روز استراحت مطلق داشت
و 5روزبعد ازمایش زنگ زدند گفتند كه 5كرومزم اول سالمه یعنی جنین سالمه این 5روزی كه اینجا میگم برای ما 5سال تمام شد هرروز استرس های زیادی داشتیم و خواهرم خیلی حرص میخورد تااینكه زنگ زدند و خیالمون راحت شد و دوباره استراس گرفت برای 46 كرومزم كه بعد 14روز بعد اون 5روز زنگ زدند و گفتند جنین سالمه و این 14 روزی كه میگم برا ما 14سال تمام شد
من الان اومدم بگم اصلا اصلا حرص نخورید هر حرصی كه بخورد برای جنین خوب نیست اصلا استرس نداشته باشید اول از همه خداروشكر كنیم كه این ازمایش وجود دار ه و انجام میدند واینكه اصلا اصلا حرص نخورید
من جواب غربالگری مثبت است و من رو به غربالگری دوم توصیه كردن كه اگر اون هم مثبت باشه باید تصمیم برای سقط بگیرم خیلی دلهره دارم . البته باید بگم فرزند دومم هست و خداوند یه فرزند سالم قبل بهم داده . میخوام بدونم احتمال خطا در این آزمایش غربالگری چقدره؟
با تشكر
من ازمایش و سونو مرحله یك را انجام دادم ان تی من 1.8 بود و استخوان بینی دیده شد ولی ازمایشم ریسك زده بود برای سندرم دان1به 750 خیلی نگرانم.
دكترم برای مرحله دوم آزمایش داده چند روز دیگه نوبت. آزمایشم هست. اگه دوباره تشخیص ریسك بالا داده بشه باید برم آمینوسنتز؟؟؟ برای مرحله دوم تا چه حد ریسك را برای آمینوسنتز میفرستند؟؟؟
من 35سال سن دارم و بارداری اولمه،البته حدود ده كیلو هم وزنم كمتر از حد نرماله.الان 16هفته و 5روزمه.به دلیل سهل انگاری پزشكم نتونستم غربالگری سه ماهه اولمو انجام بدم ولی سه ماهه دوم رو انجام دادم و ریسك سندروم داون برام 1به 235شد.حدود پنج روز پیش آمینوسنتز انجام دادم.خیلی نگرانم.دكتر آزمایشگاه و دكتری كه آمینوسنتز انجام دادن بهم گفتن زیاد نگران نباش.حالا نمیدونم جواب چی میشه؟بنظر شما چقد احتمال خطرم بالاست؟
آمینوسنتز اصلا نه ترس داره و نه خطر
من در اردیبهشت امسال برام آمینوسنتز نوشتن با ریسك 1به 13 كه ریسك خیلی بالائی بود
دوره خیلی بدی بود و بدترین روزهای زندگیم رو تجربه كردم و تو این مدت خیلی تحقیق كردم و نهایتا به این نتیجه رسیدم كه با توجه به فاكتورهای خونی، سن بارداری مادر و همچنین سوابق فامیلی برای شما به جهت اطمینان بیشتر آمینوسنتز تجویز میشه و اصلا نگران هیچ چیز نباشید و با توكل به خدا آزمایش رو بدون استرس بدید و منتظر نتیجه مثبت باشید كه در اون 23كورموزم بررسی میشه و جنسیت نوزادتون هم به قطعیت مشخص میشه
فكر نمیكنم اینجا كسی ریسكش از من بدتر باشه
پس فقط به خدا توكل كنید
من و همسرم هر دو مینور هستیم
غربالگری مرحله اول و دوم خیلی خوب بود و من الان نوزده هفتمه با توجه به سپری شدن زمان مجوز سقط ایا امینوسنتز بدم یانه!!؟؟
بخدا توكل كن، خدا بزرگه
خانم های محترم و آقایان عزیز
علت اینكه این مطالب رو می نویسم برای آگاهی و آرامش دادن به كسانی است كه الان در استرس و اضطراب هستند. با اینكه من مدرس دانشگاهم و تقریبا به مسائل پزشكی آگاه، در این ایام عید، من و همسرم لحظاتی را سپری كردیم كه نصیب دشمنتان نشود.
آمینوسنتز راهكار نهایی و قطعی برای تشخیص برخی ناهنجاریهای هورمونی و ژنتیكی است كه معمولا بعد از مثبت شدن جواب غربالگری های اولیه انجام میشه. سندروم دان یا همان منگولی مهمترین ناهنجاریی هست كه در آمینو انجام میشه.
دوستان بزرگوار! ساده براتون بگم: هیچ ترس و استرس نداشته باشید. هیچی نیست! مثبت بودن این آزمایش ها دلیل بر این نیست كه بچه حتما مشكل داره! آزمایشگاهها اگر 5 درصد احتمال بدن كه مشكوكه میفرستن آمینو! از 500 زن باردار معمولا 50 تاش میرن آمینو و از این 50 تا معمولا دو سه تا واقعا مورد دارند، بقیه سالمن! باورتون میشه؟ اینو همه كسانی كه آمینو دادن میدونن. از طرفی برخی دكترها و آزمایشگاههای غربالگری و آمینو با نامردی از ترس مردم سوء استفاده میكنن و گاهی عمدا مثبت اعلام میكنن تا طرف بره برا آمینو سنتز و آزمایشگاه آمینو هم دست كم 1500 میگیره، یه بخشش رو هم میده به آزمایشگاهی كه مثبت اعلام كرده! از من یه بار 1045000 گرفتن، بعد دوباره 350000 گرفتن و وقتی خواستند جواب رو بدن و دیدن استرس دارم با باج خواهی 77000 هم گرفتند!! اینجا ایرانه! من و همسرم مردیم و زنده شدیم و متاسفانه كل ایام عیدمون به فنا رفت و بعد از دادن 1500000 تومان گفتن بچه سالمه. خانمم همش گریه كرد و شبها نخوابید. گریه و استرس كاری نمیكنه جز تاثیر سوء بر روی بچه.
اینا رو نوشتم تا شما هم آروم بگیرید چون میدونم چه استرس و اضطراب كشنده ای رو آدم تجربه میكنه! آزمایشش كلا ده دقیقه طول میكشه و دردش كمتر از آمپول معمولیه. خانمم خندش گرفته بود! شكم عصب چندانی نداره و درد كمتره.
به خدا توكل كنید و خوشدل و امیدوار باشید. بچه تون حتما سالمه. اگر آرامش پیدا كردید برام دعا كنید.