پایان بندی یکنواخت جشنواره تئاتر کودک و نوجوان

به گزارش جام‌جم، قطار بیست و یکمین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان در حالی دوشنبه به ایستگاه پایانی خود می‌رسد که کارشناسان و اهالی تئاتر باز هم مانند هر سال کمبودها و نیازهای این عرصه را بیان کرده و امیدوار به برنامه‌ریزی مدون و دقیق‌تری برای حل مشکلات این عرصه در سال‌های آینده هستند.

البته در آغاز این دوره از جشنواره پیام دهکردی که دبیری بیست و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان همدان را بر عهده دارد، در جملاتی کوتاه به یکی از اساسی‌ترین مشکلات جشنواره اشاره کرد: مشکلی که نه مربوط به کمبود سالن‌ها می‌شد و نه برنامه‌ریزی‌های نامناسب تئاتر کودک، او دست روی نقطه‌ای حساس‌تر و کلیدی‌تر گذاشت و گفت: بر این باور هستم که فقدان کودکی در وجود اغلب هنرمندان، تئاتر کودک را از ناب بودن دور می‌کند و باید برای رفع این مهم توجه بیشتری صورت گیرد.

او همچنین تصریح کرد: به کودکی اجازه دهیم که بر ما بخندد و بی‌پروا حرکت کند، باید به کودکان اجازه کودکی‌کردن دهیم و اگر ما مسئولانه زیست کنیم، کودک ایرانی با هویتش و با موسیقی ایرانی، ادبیات ایرانی و نقاشی ایرانی بیگانه نخواهد شد.

هر چند بیان این نکات از سوی دبیر جشنواره قابل تامل است و نمی‌توان بی‌تفاوت گذشت، اما بسیاری از اهالی تئاتر هم هفته گذشته نکاتی را بیان کردند که از کنار آنها نمی‌توان به سادگی گذشت. مثلا حمید کرمی، مسئول بخش کودک و نوجوان اداره کل هنرهای نمایشی با اشاره به این‌که جایگاه تئاتر کودک و نوجوان محدود به مدت برگزاری جشنواره‌ها شده است، به تسنیم گفت: نبود سالن اختصاصی تئاتر کودک و نوجوان در استان‌ها از نواقص اصلی این حوزه است.

نگاه دوره‌ای به تئاتر کودک و نوجوان که فقط در زمان برگزاری جشنواره اهمیت می‌یابد و در دیگر ایام سال به فراموشی سپرده می‌شود، از جمله نکاتی است که کارشناسان، فعالان و اهالی تئاتر بارها درباره آن صحبت کرده‌اند.

کرمی هم با تاکید بر این موضوع گفت: تئاتر کودک و نوجوان پس از پایان جشنواره دوباره به خاموشی می‌رود و به فراموشی سپرده می‌شود.

او اظهار کرد: حوزه تئاتر کودک و نوجوان از نبود سالن اختصاصی در استان‌ها رنج می‌برد و باید گفت این حوزه به اجرا در تعدادی سالن‌های ثابت در تهران محدود می‌شود.

کرمی با اشاره به این‌که تئاتر کودک بسیار محروم و مظلوم واقع شده است، بیان کرد: تئاتر کودک نزد مدیران فرهنگی جایگاه بالایی ندارد و در عمل مدیران فرهنگی محدودی در ایام برگزاری جشنواره حرفی برای گفتن دارند، ضمن این‌که دغدغه اصلی کشور ما در حوزه تئاتر بزرگسال مطرح است.

جواد انصافی، از فعالان نمایش‌های آیینی سنتی هم امسال در بیست و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان همدان به اجرای نمایش برای کودکان پرداخت. او که سال گذشته هم نمایش موفق «مبارک و طلسم شاهزاده» را در تالار هنر روی صحنه برده بود، اظهار کرد: همه تلاش من این است که بتوانم نسل جدید را با نمایش‌های آیینی سنتی آشنا کنم. بسیاری از آیین‌های نمایشی ایرانی و بحرطویل‌خوانی‌ها و ضربی خوانی‌ها تقریبا در مسیر فراموشی است.

او افزود: من بخش‌های مختلف نمایش ایرانی از جمله ضربی‌خوانی، بحر طویل‌خوانی، نقالی، سیاه‌بازی، پرده‌خوانی و خیمه شب بازی را در نمایشی که در جشنواره روی صحنه بردم، گنجاندم و کودکان و نوجوانان استقبال بسیار خوبی از آن کردند.

انصافی افزود: همین موضوع نشان می‌دهد که بچه‌ها می‌توانند با نمایش آیینی سنتی ایرانی ارتباط برقرار کنند و ما هم می‌توانیم از این طریق آنها را با فرهنگ خودمان آشنا کنیم. اما متاسفانه اغلب گروه‌ها این نکات را نمی‌دانند و کمتر سمت چنین آثاری می‌روند.

این هنرمند درباره موضوع اثرش این‌گونه توضیح داد: در نمایش ما دختر پادشاه بیمار می‌شود. سیاه، مبارک و پهلوان متوجه می‌شوند وروره جادو او را طلسم کرده است. راه باطل کردن طلسم در سه حرف است؛ ب، ت، خ. وقتی این سه حرف را تکرار می‌کنند طلسم شکسته می‌شود و بعد توضیح داده می‌شود که ب یعنی بازی، ت یعنی تحرک و خ یعنی خنده. وقتی این سه مورد را از کودکی بگیرند، او طلسم می‌شود و نشاطش را از دست می‌دهد. وقتی دختر پادشاه را به جمع بچه‌ها برمی‌گردانند و عمو زنجیرباف و... بازی می‌کند، حالش خوب می‌شود.

انصافی با تاکید بر این‌که قصد داشته در اثرش به پدر و مادرها هم تلنگری بزند، گفت: پدر و مادرها این روزها تحت‌تاثیر تهاجم فرهنگی این سه مورد شادی بخش را از بچه‌ها گرفته‌اند و پلی استیشن و ایکس باکس داده‌اند دست بچه‌ها. خواستم از این طریق به پدران و مادران هم هشدار داده باشم.

این هنرمند درباره نگاه مسئولان به اجرای نمایش کودک و بخصوص نمایش‌های آیینی سنتی بیان کرد: راستش نگاه مسئولان به این مقولات بیشتر سلیقه‌ای است و اگر همه مردم هم خواهان دیدن این نمایش‌ها باشند، باز هم آنها با نگاه سلیقه‌ای با موضوع برخورد می‌کنند و ما چندان فرصتی برای اجرا پیدا نمی‌کنیم.