کرسی خالی وزارت علوم در کابینه تدبیر و امید بخوبی نشاندهنده همین چالشهاست و میتوان از هماکنون پیشبینی کرد که همزمان با پایان مهلت سهماهه رئیسجمهور برای معرفی وزیر پیشنهادی، بار دیگر دغدغههای سیاسی و علمی درباره آینده آموزش عالی در صدر خبرها قرار گیرد.
منتقدان سیاستهای دولت در حوزه دانشگاهی دلواپس غلبه نگاه سیاسی بر مدیریت مراکز آموزشی هستند.
این نگرانیها بیشتر به دلیل سابقه چیرگی هیجانات سیاسی برفضای علمی کشور در دوره اصلاحات و سابقه برخی مدیران دولتی در رخدادهای پس از انتخابات سال88 است.
هرچند حسن روحانی و دولتمردان نزدیک به او بارها بر ضرورت حفظ آرامش در فضای دانشگاهی تاکید کردهاند، اما مخالفان رویکرد دولت تدبیر و امید نگران تشدید فعالیتهای سیاسی در دانشگاه ها، همزمان با نزدیکتر شدن به زمان انتخابات مجلس هستند.
این در حالی است که مدافعان دولت، دلیل اصلی مخالفتها با راهبرد اعتدال در مدیریت فضاهای دانشگاهی را افشای تخلفات گسترده دولت قبل در پرونده بورسیهها قلمداد کرده و به همین دلیل منتقدان را متهم به فشار بر دولت بهمنظور صرفنظر کردن از انتشار عمومی برخی تخلفات گذشته میکنند؛ اتهامی که البته بارها از سوی منتقدان رد شده است.
حسن روحانی سال گذشته وقتی برای اولین بار در جمع دانشجویان سخنرانی کرد، بر ضرورت «آزادی و استقلال آکادمیک» در فضای علمی تاکید کرد.
او همچنین طی سال تحصیلی گذشته بارها از دانشگاهیان خواست تا در نقد یا حمایت دولت سکوت نکنند.
با این همه بهنظر میرسد ادامه نگاههای سیاسی به دانشگاهها، هنوز مهمترین مانع در برابر تحقق تاکیدات روحانی است.
هم حامیان و هم منتقدان دولت خواسته یا ناخواسته به دانشگاه به دید یک عرصه عمل برای طرح شعارهای سیاسی مینگرند و این درحالی است که دانشجویان و استادان دانشگاه در شرایط فعلی کشور بیشتر نگران افول علمی و در حاشیه قرار گرفتن مقوله پژوهش و تحقیق آکادمیک هستند.
زیرسوال رفتن اعتبار علمی مدارک دانشجویی به دلیل افشای نقش لابیهای سیاسی در اعطای بورسیههای دانشگاهی از یکسو و بیثبات کردن مدیریت دانشگاهها بهدلیل اتهامات سیاسی که به مدیران دولتی این حوزه زده میشود، همه و همه باعث شده تا امروز با وجود تاکید دولتمردان و منتقدان آنها بر «دفاع از رشد علمی ایران»، این رشد تحتالشعاع جدلهای جناحی قرار گرفته و مسائل دانشجویی به بگومگوهای بیفرجام گروهی فروکاسته شود.
در چنین شرایطی از رئیسجمهور انتظار میرود با درس گرفتن از تجربه سالیان گذشته، امروز در جمع دانشگاهیان فرمان «آتشبس» به ادامه طعنههای سیاسی ـ دانشگاهی داده و بار دیگر تلاش کند تا با دفاع از غیرسیاسی ماندن دانشگاهها (بهمعنی دور نگه داشتن ساحت علم از نفوذ سیاسیون) مانع غفلت از مسائل واقعی دانشگاهیان به بهانه جدلهای جناحی شود؛ مسائلی که بیشتر معطوف به کیفیت آموزش در مراکز علمی، ضعف مدیریت و بودجه پایین پژوهش، نحوه گزینش دانشجو، ارتباط دانشگاه با مراکز صنعتی یا اشتغال تحصیلکردگان دانشگاهی است تا لابیهای سیاسی و حزبی در محیطهای آکادمیک.
مصطفی انتظاریهروی - گروه سیاسی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد