نگاه مسافران نیویورک به ساعت شنی مذاکرات هسته‌ای

هرچند به‌دنبال تمدید توافق ژنو در تیرماه امسال، ایران و 1+5 تا آذرماه فرصت دارند تا به توافق جامع دست یابند، ولی تحلیلگران معتقدند که اگر در جریان مذاکرات نیویورک، طرفین گامی به‌سوی توافق سیاسی برندارند، عملا رسیدن به تفاهم بر سر جزئیات فنی تا آذرماه ناممکن خواهد بود.

بر این اساس شاید بتوان گفت که مذاکرات نیویورک، عملا آخرین فرصت برای پایان دادن به مناقشه هسته‌ای در این دور از گفت‌و‌گوهاست.

براساس نظریه بازی‌ها در علم سیاست، دو طرف منتظرند تا در آخرین لحظات، طرف مقابل تن به امتیازدهی داده و از شکست مذاکرات جلوگیری کند.

محاسبات دیپلمات‌های غربی بر این مبناست که تحریم‌ها، ایران را مجبور به گفت‌وگو کرده و بنابراین فشار تحریم، در نهایت باعث عقب‌نشینی تیم مذاکره‌کننده کشورمان می‌شود.

این در حالی است که طی این یک سال، پیامی که دستگاه دیپلماسی کشورمان به طرف مقابل فرستاده، ایستادگی روی اهداف، در عین امکان نرمش تاکتیکی است.

دیپلماسی اخیر نفتی کشورمان در مسکو نیز این راهبرد را تقویت کرده است بنابراین اگر غربی‌ها بخوبی این پیام را درک کنند، باید در نیویورک گامی اساسی برای کوتاه آمدن از خواسته‌های پیشین خود برداشته و بی‌توجه به لابی صهیونیستی، واقعیت‌های پرونده هسته‌ای را درک کنند بنابراین اگر بنا به مصالحه در «دقیقه 90» باشد، این طرف غربی است که باید اراده خود برای پایان دادن به مساله هسته‌ای را نشان دهد، نه ایران.

کشورهای عضو 5+1 طی یک سال گذشته، بارها و بارها به قدرت منطقه‌ای ایران اعتراف کرده و نسبت به این‌که کشورمان می‌تواند چه نقش مهمی در ثبات خاورمیانه داشته باشد، اذعان داشته‌اند.

بدیهی است در شرایطی که بحران تروریسم، منطقه را فراگرفته، پایان دادن به مناقشه هسته‌ای، یکی از اولویت‌های کشورهای غربی در ارتباط با ایران است تا از ظرفیت کشورمان برای کمک به کشورهای بحران‌زده بیشتر استفاده شود بنابراین اگر فشار لابی‌های جنگ‌طلب، منافع ملی کشورهای غربی را تحت تاثیر قرار ندهد، مذاکرات نیویورک بهترین زمان برای برداشتن گام نهایی خواهد بود؛ همان گام مهمی که جنجال زیانبار دوازده ساله را خاتمه داده و الگویی از بازی «برد ـ برد» خواهد شد؛ همان الگویی که اوباما آن را بازی «نه پیروز ‌/‌ نه مغلوب» می‌خواند.

مصطفی انتظاری‌هروی - گروه سیاسی