دربه‌در به دنبال خوشبختی

با ورود به لوکیشن با گروهی آشنا، مواجه می شوم. کسانی که حضورشان هر کاری را شناسنامه‌دار می‌کند، از بازیگرانی چون مهدی هاشمی گرفته تا تصویربرداری مانند فرشاد گل سفیدی.

نام سریال «دردسرهای عظیم » و کسی که پشت مانیتور کارگردانی نشسته، برزو نیک‌نژاد است کسی که بیشتر نام او را به‌عنوان دستیار کارگردان و برنامه‌ریز دیده‌ایم و اخیرا نویسندگی هم چاشنی کارش شده است.

برزو نیک‌نژاد: دردسرهای عظیم را ببینید

برزو نیک‌نژاد با چهره‌ای جدی اما لحنی طنز درباره اولین تجربه کارگردانی تلویزیونی‌اش می‌گوید: حکایت من حکایت آدم‌هایی است که وقتی کسی می‌خواهد نفرینشان کند، می‌گوید ان‌شاء‌الله سریال بسازی!

راستش اول فکر می‌کردم کار سخت‌تر از این‌که هست، باشد؛ اما گروه خوبی دور هم جمع شده‌ایم و با همکاری صمیمانه‌ای که وجود دارد از آن سختی‌ای که فکرش را می‌کردم کاسته شده است. به هر حال عوامل گروه هرکدام سوابق بالایی در کارهای تلویزیونی دارند و کاملا حرفه‌ای هستند و من که اولین تجربه تلویزیونی‌ام است و به قول معروف کاراولی هستم، سعی می‌کنم با آنها کنار بیایم. مضاف بر این‌که فراموش نکنیم دو تهیه‌کننده با تجربه پای کار هستند که باعث می‌شود از مشکلاتی که ممکن است در روند تولید پیش بیاید راحت‌تر گذر کنیم.

کارگردان «دردسرهای عظیم» می‌افزاید: قصه ما، قصه یک‌ عده آدم‌ دوست‌داشتنی است که از جنس خود مردم هستند، آنها توی خانه‌ای دور هم زندگی می‌کنند که ناخواسته اتفاقاتی برایشان می‌افتد و با توجه به روند قصه که ملودرامی خانوادگی است، ترجیح می‌دهم بگویم سریال دردسرهای عظیم کاری اجتماعی است و ما سعی کرده‌ایم این قصه را بانمک تعریف کنیم. به هر حال این سریال را علیرضا کاظمی‌پور نوشته که نویسنده‌ای نام‌آشناست و مخاطب تلویزیون با کارهای او آشناست و ارتباط برقرار کرده است و من نیز سعی می‌کنم، خودم را به خواسته‌های او نزدیک کنم که موقع نگارش فیلمنامه در نگاه کاظمی‌پور بوده است، حالا احیانا اگر سکانسی را جابه‌جا کردم به این علت بوده که این تعریف به زبان خود من هم نزدیک بشود، زیرا تا خودم با سکانسی ارتباط برقرار نکنم نمی‌توانم انتظار داشته باشم مخاطب با آن ارتباط برقرار کند.

او با تاکید بر این‌که کار سختی را به‌عنوان اولین اثر کارگردانی‌اش در تلویزیون تجربه می‌کند، می‌گوید: فیلمنامه حین تصویربرداری در حال نگارش است و تاکنون 17 قسمت را خوانده‌ام که با برنامه‌ریزی‌ای که انجام شده داریم ضبط می‌کنیم و حس می‌کنم کاری بشود که مورد اقبال مخاطب واقع شود.

نویسنده سریال «دودکش» و «روزهای بد به در» که تجربه دستیاری کارگردان و مدیریت برنامه‌ریزی داشته و اخیرا کارگردانی را به کارنامه خود افزوده است، نویسندگی را سخت‌ترین کار موجود دنیای تصویر می‌داند و می‌گوید: به نظر من نویسندگی کار بسیار پیچیده‌ای است و کارگردانی هم اگر در این فشار و عجله بیفتد فکر می‌کنم سخت می‌شود، اما از آنجا که سینما و تلویزیون عشق من است نمی‌توانم در بین مشاغلی که تجربه کرده‌ام، یکی را بر دیگری ترجیح دهم. من با افتخار می‌گویم دستیار کارگردان و برنامه‌ریز هستم، اصلا شغل حرفه‌ای من این است. حالا به قول عده‌ای بار خورد و به من هم گفتند بیا کارگردانی کن! ولی سعی می‌کنم هر کاری را که در هر سمتی به من سپرده می‌شود درست انجام دهم، درست و غلطش و نمره‌ای که باید به کارم داده شود به عهده دیگران است.

نیک‌نژاد که در جشنواره فیلم فجر سال گذشته اولین تجربه موفق خود با نام «ناخواسته» را به معرض دید منتقدان سینما گذاشت، درباره تفاوت‌های کار کردن در این دو مدیوم نیز می‌گوید: وقتی در سینما کار می‌کنم ـ که از ابتدا علاقه زیادی به آن داشته و دارم ـ اثری تولید می‌شود که هر کس دوست دارد لطف می‌کند و بلیت می‌خرد و وارد سالن سینما می‌شود تا آن کار را ببیند ولی در تلویزیون موضوع فرق می‌کند در اینجا موضوع خیلی سخت و پیچیده است، زیرا مردم چه بخواهند و چه نخواهند ما وارد قاب تلویزیونشان می‌شویم و لاجرم باید ما را ببینند و یکباره می‌بینی مخاطبت نیمی از مردم ایران زمین هستند، مخاطبی که حرفه‌ای و ریزبین است. بنابراین باید بکوشیم همه نوع مخاطب را راضی کنیم که این موضوع اصلاکار آسانی نیست، ولی امیدوارم مردم عزیز بی‌دردسر، «درسرهای عظیم» را ببینند و از آن خوششان بیاید.

هنوز گروه آماده ضبط نشده، بنابراین از فرصت استفاده می‌کنم و به سراغ ایرج محمدی می‌روم که طبق معمول با رویی باز مسئولیت پاسخگویی را به یار دیرینه‌اش مهران مهام می‌سپارد.

مهران مهام: از انتخابم راضی هستم

مهران مهام از تهیه‌کنندگان باسابقه تلویزیون است که همه با آثار او آشنا هستند، تهیه‌کننده‌ای که سال‌هاست با همکاری ایرج محمدی دومین زوج تهیه‌کنندگان تلویزیونی را پس از زنده‌یاد مسعود رسام و بیژن بیرنگ تشکیل داده و آثار پرمخاطبی را نیزروانه آنتن تلویزیون کرده‌اند.

او در باره روند تولید سریال «دردسرهای عظیم» می‌گوید: این سریال در ۲۶ قسمت ۴۵ دقیقه‌ای برای شبکه‌سه ساخته می‌شود و با این‌که فقط فیلمنامه پنج قسمت آماده بود، از 27 اردیبهشت کار کلید خورد ابتدا قرار بود این سریال ماه رمضان پخش شود؛ اما برای این‌که درگیر کار عجله‌ای نشویم و به کار لطمه‌ای وارد نشود ترجیح دادیم از پخش آن در این ماه منصرف شویم و برای گروه فرصتی ایجاد کنیم که کاری باکیفیت را روانه آنتن کنیم.

این تهیه‌کننده از پخش این سریال از 25 مرداد خبر می‌دهد و درباره کاراکترهای دردسرهای عظیم هم می‌گوید: یکی از شخصیت‌های اصلی این قصه لطیف با بازی جواد عزتی است که فارغ‌التحصیل رشته سینما و به دنبال شغل در سینما است که در اثر اتفاقاتی که در قصه برای او رقم می‌خورد، با خانواده پولداری آشنا می‌شود که آن آدم پولدار بعدها وارد این قصه می‌شود.

وی با توجه به این که پیشاپیش از سریالی که پخش نشده تعریف نمی‌کند، می‌گوید: تصاویری که از کار تا به حال آماده شده است، نشان از آن دارد که نیک‌نژاد در کارگردانی سنگ تمام گذاشته است و من از انتخابم راضی هستم.

به گفته مهام، در این سریال بازیگرانی چون مهدی هاشمی، جواد عزتی، پرستوگلستانی، امیر غفارمنش، مهران رجبی، مریم سعادت، زهره صبور‌فکور، الناز حبیبی، شهین تسلیمی، صفا آقاجانی و اشکان اشتیاق به هنرنمایی می‌پردازند.

تصویربرداری شروع می‌شود

پنج صفحه از قسمت پانزدهم فیلمنامه در اختیار گروه است و قرار است اتفاقات این پنج صفحه امروز به تصویر کشیده شود. دوربین براساس دکوپاژ کارگردان سر جای خود قرار می‌گیرد. همه با نشاط به نظر می‌رسند و این نشات گرفته از صمیمیت گروه از یک و عجله‌ای نبودن کار از سوی دیگر است که آرامشی خاص را در گروه حاکم کرده است.

یکی از دوربین‌ها روی پروجیپ قرار دارد تا پلان سه از سکانس 26 را بگیرد. قصه جلوی خانه لطیف اتفاق می‌افتد که هم‌سطح باغ است و به نوعی زیرزمین محسوب می‌شود. فرشاد گل‌سفیدی هدایت پروجیپ را به عهده دارد که مهران رجبی را در قاب خود گرفته است و دوربین دیگر نیز جواد عزتی را در کادر خود قرار می‌دهد تا بده‌بستان دیالوگی با آن بازی‌های خاص هر دو بازیگر همزمان ضبط و ریتم صحنه حفظ شود. مانیتور توی باغ گذاشته شده و کارگردان در گرمای شدید تابستان زیر آفتاب نشسته و هدایت صحنه را به عهده دارد، دستیار او ایرج گل‌فشان به‌عنوان منشی صحنه هم او را همراهی می‌کند.

مهران رجبی در این سریال در نقش میرزاده بازی می‌کند و در این پلان روبه‌روی جواد عزتی حضور دارد.

میرزاده: گاوصندوق را گذاشتی توی خونه‌ات؟

لطیف: (با چهره خجالتی که نشان از جوانی بی‌سرزبان دارد) آره، چطور؟

میرزاده: راستش به عقل من جور در نمیاد، دو نفر که 30 سال با عزت و سلامت زندگی کردن سر پیری تو یه قوطی کبریت زندگی می‌کنن، اون وقت گاوصندوقی به این بزرگی داشته باشن.

لطیف: (همچنان خجالتی) فیلمه دیگه.

میرزاده: فیلم هم حساب و کتاب داره دیگه، من می‌گم همین الان اون گاوصندوق رو برداریم ببریم خونه من.

لطیف: (با تکان دادن سر مخالفت می‌کند): اونجا که نمی‌شه.

میرزاده: چرا نمی‌شه؟ خونه ما هم بزرگ‌تره هم تر و تمیزتر، اونجوری فیلمتونم قشنگ‌تر می‌شه.

لطیف: اون که بله، ولی آقا فرحان قبول نمی‌کنه، هرچی باشه نویسنده اس.

میرزاده: تو کارگردانی یا آقا فرحان؟

لطیف: من، ولی (من‌من می‌کند)‌

میرزاده: ولی و اما نداره، من رو حرف تو حرف نزدم، گفتی بازی کن گفتم چشم، گفتی برو خواستگاری گفتم چشم.

دستیار کارگردان: لوکیشن‌های متنوعی داریم

با کات کارگردان به سراغ احسان سجادی‌حسینی دستیار کارگردان می‌روم و از او اطلاعاتی درباره روند تولید می‌گیرم.

احسان سجادی حسینی می‌گوید: لوکیشن‌های متنوعی مانند خانه‌های دیگر یا شرکت داریم که در جهت فضاسازی موجود در فیلمنامه تصویربرداری در آن لوکیشن‌ها نیز انجام گرفته است؛ اما بیشتر تصویربرداری ما در خانه‌ای است که درواقع جواد عزتی مستاجر آن است و صاحبخانه، که نقش آن را شهین تسلیمی بازی می‌کند، هرکدام از اتاق‌های خانه را به کسی اجاره داده است و به اتفاق پسرش که امیر غفارمنش ایفاگر این نقش است، زندگی می‌کند. ازجمله مستاجران این خانه مهران رجبی و صفا آقاجانی هستند که به‌عنوان زن و شوهر در یکی از اتاق‌های این خانه زندگی می‌کنند. مریم سعادت در نقش فیروزه خانم همراه پسر کوچک و دخترش که الناز حبیبی نقش آن را بازی می‌کند، از مستاجران دیگر هستند. در داستان این خانواده فیروزه خانم علاقه دارد دخترش زودتر ازدواج کند و مستقل شود و براساس روند قصه مهدی هاشمی نیز به جمع مستاجران این خانه اضافه می‌شود و درواقع این خانه که الان در آن هستیم، مقر اصلی گروه و لوکیشن اصلی سریال است.

دستیار اول کارگردان شخصیت‌های اصلی قصه دردسرهای عظیم را مهدی هاشمی و جواد عزتی معرفی می‌کند که به صورت اتفاقی به هم وصل می‌شوند. درواقع قصه‌های جداگانه این دو شخصیت در اثر اتفاقی به هم گره می‌خورد و تمام آدم‌های این خانه ناخواسته درگیر قصه فرحان که همان مهدی هاشمی است، می‌شوند.

وی ادامه می‌دهد: تا این لحظه که یازدهم مرداد است، 16 قسمت گرفته شده و نیمی از قسمت هفدهم را که فیلمنامه‌اش تازه به دست ما رسیده هم ضبط کرده‌ایم. فکر می‌کنم قسمت هجدهم تا چند روز آینده به دستمان برسد و به همین ترتیب که فیلمنامه‌ها دستمان می‌رسد، جلو می‌رویم تا قسمت 26 را هم به پایان برسانیم.

یکی از عواملی که به زمان تولید سریال‌ها یا فیلم‌های تلویزیونی سرعت می‌بخشد، دو یا سه دوربینه کار کردن است که تنها تفاوتش با گذشته این است که دیگر از کارگردان تلویزیونی استفاده نمی‌شود و همزمان با ضبط دوربین‌ها سوئیچ نمی‌شوند که اگر این کار هم انجام شود، زمان تدوین هم نصف می‌شود. با این حال استفاده از دوربین‌های متعدد به ریتم کار و حفظ حس بازی‌ها نیز کمک می‌کند و البته زحمت نبود کارگردان تلویزیونی بر دوش مدیر تصویر‌برداری و تدوینگر افتاده است.

گروه برای تصویربرداری از سکانس سه از قسمت 17 آماده است. سکانسی که قرار است مقابل در ورودی اتفاق بیفتد و در آن مهدی هاشمی، امیرغفارمنش و جواد عزتی حضور دارند. شروع سکانس بایک تراک‌بک است که فرحان به سمت در می‌آید و دوربین از تک‌شات به سه‌شات می‌رسد که ارسلان و لطیف را پشت سر فرحان می‌بینیم.

فرحان (مهدی هاشمی) رو به لطیف و ارسلان: کجا میاین؟

لطیف: باهم بریم.

فرحان: (که ناراحت است) من دارم می‌رم یه کاری دست خودم بدم، به شما‌ها ربطی نداره.

لطیف: می‌خواین برین دفتر مقصودی دیگه؟

فرحان: از کجا می‌دونین، می‌خوام برم اونجا.

لطیف: جای دیگه‌ای رو ندارین، والا نمی‌اومدین پیش من که نقشه کششون بودم و...

بده‌بستان‌های دیالوگی بین این سه نفر صورت می‌گیرد و گروه تصویر با دو دوربین سعی می‌کند خواسته کارگردان را اجابت کند. پس از این سکانس به سراغ امیر غفارمنش و جواد عزتی می‌روم تا گپ و گفتی کوتاه با آنها داشته باشم.

امیر غفارمنش: کار با استقبال مردم روبه‌رو می‌شود

کاراکتر ارسلان را بازی می‌کنم، پسر صاحبخانه‌ای که قصه تمام شخصیت‌ها در آن تعریف شده است. کاراکتری است شبیه بخشی از جوان‌های امروز که ترجیح می‌دهند به جای زحمت کشیدن از کوتاه‌ترین راه به اهداف خودشان برسند که غالبا هم ناموفق هستند. او رابطه‌ای عاطفی با لطیف دارد و در ادامه درگیر ماجراهای زندگی او نیز می‌شود.

غفارمنش آینده را از آن برزو نیک‌نژاد می‌داند و می‌گوید: او دست به قلم است و درام را می‌شناسد و مسلط به قصه است. البته انتظار هم می‌رود، چون شاگردی آدم‌های بزرگی را در این رشته کرده است.

او معتقد است این کار با استقبال مردم روبه‌رو می‌شود و می‌گوید: بزرگ‌ترین حسن این کار این است که سعی نمی‌شود به زور مردم را بخندانند. برزو شدید جلوی لودگی را می‌گیرد و می‌گوید برای مردم قصه تعریف کنیم و اصلا تلاشی برای به زور خندان مردم ندارد. حالا اگر جایی بازیگر حرکتی انجام می‌دهد که به نظرش جالب می‌آید حرفی نمی‌زند.

جواد عزتی: فضای دردسرهای عظیم بیشتر عاشقانه است تا کمدی

جواد عزتی که حدود یک سال و نیم از تلویزیون دور بوده و آخرین‌بار او را در سریال «دودکش» به کارگردانی محمدحسین لطیفی دیدیم، درباره حضورش در سریال «دردسرهای عظیم» می‌گوید: پس از یک سال و نیم موقعش بود که در کاری حضور داشته باشم و حس کردم دفتر مهران مهام و ایرج محمدی و کارگردانی چون برزو نیک‌نژاد بهترین گزینه برای اعتماد کردن هستند.

وی می‌افزاید: در این سریال نقش پسری تنها را بازی می‌کنم که خانواده‌اش در شهرستان هستند. او فارغ‌التحصیل سینماست و جویای کار که اتفاقاتی، او را از زندگی قبلی‌اش دور می‌کند.

عزتی با اشاره به این‌که قطعا آرامشی که در گروه وجود دارد کمک مثبتی به پخش سریال می‌کند، می‌گوید: نوع نگاه و دکوپاژ برزو نیک‌نژاد را خیلی دوست دارم و این‌که او بازیگر نیست، ولی بازیگر را درک می‌کند برایم جالب بود.

با توجه به این‌که گروه قرار بود تا دیروقت کار کنند، اما ظاهرا به دلیل دیدن لوکیشن برای قسمت بعد سریال کار تعطیل می‌شود.

یکی دیگر از بازیگران این سریال پرستو گلستانی است که نقش گوهر، همسر فرحان را بازی می‌کند. او مدتی است به دلیل گزیده‌کار بودنش کم‌کار شده است. گلستانی درباره نقش خود توضیح می‌دهد: در روندی که در طول قصه از ابتدا تا انتها وجود دارد، تحولی در سیر نقش گوهر می‌بینیم و جنبه‌هایی از این نقش برای ما روشن می‌شود که نشان می‌دهد این کاراکتر در این سریال مثبت نیست و در طول قصه تاثیر‌گذاری زیادی بر روند قصه و شخصیت فرحان می‌گذارد.

وی درباره کم‌کاری‌اش در طول سال‌های گذشته نیز می‌گوید: من هر نقشی را قبول نمی‌کنم و متن و گروه و کارگردانی که قرار است کار کنم، برایم مهم است. من در حال کار هستم و همیشه تئاتر کار می‌کنم و در کنار آن تدریس هم دارم. ولی به لحاظ تصویر و حضورم ترجیح می‌دهم هر کاری انجام ندهم و دلیلم برای انتخاب نقش گوهر هم روان بودن قصه دردسرهای عظیم است که به هر حال متنی اجتماعی است که گاه تراژیک است و گاه ممکن است مخاطب را به خنده بیندازد. به نظرم قصه خوب پرداخته شده و خوشحالم با برزو نیک‌نژاد کار می‌کنم و حضور علیرضا کاظمی‌پور به‌عنوان نویسنده و مهران مهام و ایرج محمدی تهیه‌کنندگان فرهیخته‌ای که سابقه همکاری‌ام با آنها به‌دهه 60 و 70 می‌رسد، دلیل خوبی است تا پس از مدت‌ها جلوی دوربین بیایم. (بهناز وفایی‌وحدت/ ضمیمه قاب کوچک)