دلایل تازه برای نشست زمین اطراف تخت‌جمشید

به گزارش ایرنا، سیاوش بهروز افزود: درباره شکاف‌هایی که اطراف تخت‌جمشید و نقش‌رستم مشاهده می‌شود، زمستان سال 91 در ستاد بحران استانداری فارس با حضور استادان دانشگاه و مسئولان و کارشناسان دستگاه‌های مرتبط از جمله کارشناسان این شرکت بحث و بررسی و علت‌های متفاوتی برای این پدیده ذکر شد که فعالیت‌های تکتونیکی و افت سطح آب از جمله آنها بود.

به گفته وی، عوامل وقوع فرونشست، متعدد است و بدون مطالعات لازم نمی‌توان با قاطعیت، برداشت آب را علت فرونشست دانست.

مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای فارس همچنین با بیان این‌که فروچاله با فرونشست تفاوت اساسی دارد، گفت: سازوکار ایجاد این دو کاملا متفاوت است و بدون دخالت انسان نیز می‌تواند ایجاد شود.

وی افزود: برداشت آب از چاه‌های آبرفتی نمی‌تواند فروچاله ایجاد کند، از آنجا که افت سطح ایستابی می‌تواند موجب ایجاد فرونشست در دشت‌های مستعد شود، بنابراین کنترل بهره‌برداری می‌تواند سبب پیشگیری از فرونشست و یا تعدیل آن شود.

وی افزود: طرح‌های کنترل بهره‌برداری از سال‌های گذشته در محدوده‌های مطالعاتی از جمله محدوده مطالعاتی مرودشت به‌طور مستمر در حال اجراست. موضوع چاه‌های بدون پروانه نیز در قالب قانون در حال تعیین تکلیف است.

وی بیان کرد: شرکت آب منطقه‌ای فارس ارائه خدمات به چاه‌های مجاز را مشروط به نصب تجهیزات کنترل بهره‌برداری از قبیل کنتور هوشمند آب و برق می‌کند که از برداشت‌های غیرمجاز از سوی چاه‌های دارای پروانه(مجاز) جلوگیری شود.

مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای فارس بیان کرد: علاوه بر این، تعیین سقف مجاز کف‌شکنی در دشت مرودشت به عنوان الگو در قالب یکی از طرح‌‌های تعادل‌بخشی از سوی مشاور در حال مطالعه است و این شرکت هرگونه همکاری لازم درباره موضوع اجرای آبیاری نوین و تغییر الگوی کشت به منظور مصرف بهینه آب و جلوگیری از افت سطح ایستابی، را با دستگاه متولی انجام می‌دهد.

عزت‌الله رئیسی پژوهشگر، زمین‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه شیراز چندی پیش در گفت‌وگویی نسبت به نشست زمین اطراف تخت‌جمشید و نقشم رستم دو اثر میراثی بین‌المللی در فارس هشدار داده بود.

به گفته این پژوهشگر، این پدیده طی سال‌های 1386 تا 1388 در منطقه نقش رستم تا روستای شول اتفاق افتاد و اثرات نشست در امتداد کوه حسین از نقش رستم تا روستای شول مشخص است و مقدار نشست بین دو تا 30 سانتی‌متر تغییر می‌کند.

رئیسی بیان کرد: افت شدید سطح آب زیرزمینی(حدود ده تا 15 متر)، بروز خشکسالی شدید طی این سال‌ها و همچنین مساعد بودن آبخوان برای نشست موجب شد تا نشست حاصله در محوطه نقش رستم، در بعضی منازل مسکونی در روستای شول به صورت ترک‌خوردگی دیوارها و حتی جابه‌جایی سقف خود را نشان دهد و مردم محلی را همواره دچار وحشت و اضطراب کند.