منوی افطاری چند؟

جام جم سرا:

میز سلف سرویس هتل مملو از غذاهایی است که با شمع‌های کوچک، گرم نگاه داشته شده‌اند.روی میز مهمانان هم ظرف‌های کره و پنیر، مربا و عسل، خامه و سبزی، ‌قوری‌های چای و شیر، چند نوع نان و برش‌های متنوع میوه از هندوانه تا آناناس گذاشته‌اند. چندین غذای کامل از میرزا قاسمی و کوکو سیب‌زمینی تا حلیم بادمجان و کشک بادمجان مثلا پیش غذاهای این مهمانی هستند. با پخش اذان، در چشم به هم زدنی بشقاب‌ها مملو از غذاهایی می‌شود که روی هم تلنبار مانده‌اند و حتی نیمی از آن هم خورده نشده.

میزبان دور میزها می‌چرخد و ضمن عذرخواهی بابت کمبود‌ها، دعوت می‌کند باز هم از خودشان پذیرایی کنند. حالا افطاری تمام‌شده و غذاهای دست خورده و دست نخورده‌ای توسط کارکنان هتل سرازیر سطل‌های زباله می‌شوند. صدای «قبول باشد» مهمان‌هایی که دیگر نایی برای نفس کشیدن ندارند، از دم در بلند است...

سبک جدید

افطاری در تالار و هتل شاید اتفاق جدیدی نباشد اما همه‌گیر شدن و تبدیل آن به نوعی از سبک زندگی حتما مسئله جدیدی است. دکتر مجید ابهری، جامعه‌شناس ضمن تأیید این موضوع به همشهری می‌گوید:‌ در این سال‌ها حتی خانواده‌های طبقه متوسط هم به بهانه برگزاری افطاری بی‌زحمت، به این سو آمده‌اند اما واقعیت ماجرا چشم و هم چشمی است. سفره‌های رنگین افطار مسابقه تشریفات و تنوع غذایی و ابزار دوری از خداوند است. سفره علوی باید مملو از سادگی و صمیمیت باشد. اما بسیاری از افطاری‌ها تبدیل به جلسه نان قرض دادن و بحث‌های سیاسی و البته غیبت می‌شود.

او رسانه‌ها را یکی از مسئولان همه گیرشدن این سفره‌ها می‌داند و می‌گوید: نشان دادن سفره‌های تشریفاتی در رسانه‌ها، دور از مفاهیم‌ماه مبارک رمضان است. یک افطاری ساده با حضور فامیل، بستگان و دوستان می‌تواند موجب تحکیم روابط و کاهش استرس‌های زندگی شود اما تلخی ماجرا اینجاست که خانواده‌های طبقه متوسط برای برگزاری چنین مراسمی حتی زیر بار قرض می‌روند.

یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد برای افطاری دادن در تالارها، در خوش‌بینانه‌ترین حالت برای سرو چای، نان و پنیر، زولبیا و بامیه و سوپ یا‌ آش در مناطق جنوبی تهران باید نفری 7تا 10هزار تومان هزینه کرد اما همین رقم در مناطق میانی پایتخت به نفری 20هزار تومان می‌رسد که علاوه بر فهرست فوق اقلامی چون سبزی، مغز گردو و خرما نیز دارد. این هزینه‌ها جدا از هزینه سرو شام برای مهمانان در تالار است. معمولا میزبان برای این منظور تمام اقوام و دوستان را در یک شب برای افطاری دادن دعوت می‌کند.

برای افطاری دادن به این تعداد در تالاری در مناطق میانی پایتخت باید رقمی نزدیک به 2 میلیون و 500هزار تومان هزینه کرد و اگر ساده‌ترین نوع غذا یعنی زرشک پلو با مرغ همراه دوغ و ماست را به این لیست اضافه کنیم میزبان باید 2میلیون و 145هزار تومان نیز بابت یک شام ساده هزینه کند. اگر هزینه میوه و شیرینی را هم اضافه کنید در مجموع و در خوش‌بینانه‌ترین حالت رقمی معادل 5میلیون تومان برای یک شب صرف می‌شود. این البته یک حساب و کتاب ساده برای مناطق متوسط شهری و شهرستان‌هاست.

آن بالا چه خبر؟

هتل‌ها قبل از آغاز‌ماه مبارک رمضان برای مهمانی افطار رزرو شده‌اند و تنها درصورت لغو شدن یک مهمانی می‌توان جایی در آنها پیدا کرد. هتل پارسیان انقلاب تا هنگام تهیه این گزارش تنها برای روزهای اول و دوم مرداد و شب‌های قدر جای خالی برای افطار داشت. هتل استقلال نیز در بیشتر روزهای‌ماه رمضان رزرو شده است اما برای گرفتن مهمانی افطار و شام باید نفری 70تا 100هزار تومان در هتل استقلال، مهمانی افطار غیر از هزینه شام نفری 21تا 36هزار تومان در هتل اسپیناس و نفری 20هزار تومان در هتل پارسیان انقلاب تهران هزینه کرد. منوی افطار این هتل‌ها هم تفاوت چندانی با تالارهای پذیرایی ندارد و تنها تفاوت آنها در سرو چند نوع سالاد و پیش غذاست.

البته موضوع این گزارش افطاری‌های خاص در هتل‌ها و کافی شاپ‌های آنچنانی نیست اما هزینه پذیرایی که به اسم افطاری در آنها انجام می‌شود گاهی برای هر نفر از مرز 200هزار تومان هم عبور می‌کند. این بماند که در بعضی مراسم مشابه راه‌های جدیدی برای خرج کردن پول ابداع شده است. مثلا اینکه شما پول می‌دهید تا شرکت‌های واسطه یک خواننده یا بازیگر را به مهمانی شما دعوت کنند. بماند...

افطاری برای رهایی

گفته می‌شود ثواب افطاری دادن برابر با آزاد کردن اسیری در بند است اما با هزینه‌هایی که در برخی مراسم‌ افطاری صرف می‌شود چه تعداد زندانی را می‌توان نجات داد؟ برخی زندانیان جرائم غیرعمدچند سال است که به‌علت ناتوانی در پرداخت بدهی خود، پشت میله‌های زندان هستند. زندانیانی که گاهی با پرداخت 2تا 5میلیون تومان می‌توانند از بند آزاد شوند. براساس آمار ستاد دیه کشور 7هزار و 524نفر به‌دلیل جرائم غیرعمد پشت میله‌های زندان هستند. سال گذشته بود که با کمک خیران و در‌ماه رمضان حدود 300میلیارد تومان جمع‌آوری شد که با این پول 7هزار و 735زندانی از زندان آزاد شدند؛ زندانی‌هایی که اکثرا به‌دلیل جرائم غیرعمد و غیرکلاهبرداری محکوم به حبس شده بودند و با کمک خیران و در‌ماه رمضان آزاد شدند.

تأکید بر افطار ساده

وقتی رهبر انقلاب در عید فطر گذشته صحبت از افطاری‌های ساده کردند، شاید هشداری هم بود نسبت به رواج همین سفره‌های اشرافی، آنجا که فرمودند: «یک سنت خوب هم که کار بسیار شایسته‌ای است و امسال بیش از سال‌های دیگر - در بیشتر شهرهای کشور - دیده شد که خوب است مورد توجه قرار بگیرد، افطاری دادن‌های ساده و بی‌پیرایه در مساجد و در خیابان‌ها بود؛ در مقابل افطاری‌های مسرفانه‌ای که شنیده شد...»

آیت‌الله محی‌الدین حائری شیرازی، عضو مجلس خبرگان رهبری نیز با اشاره به سنت حسنه افطاری دادن می‌گوید: ‌چرا این همه بر سنت افطاری دادن تأکید شده؟ چرا سادگی افطار دادن ولو با یک آب دادن و با یک عدد خرما و یا لقمه‌ای نان، پذیرفته شده است؟ در افطار ساده و بی‌تشریفات چه اثری است که در افطارهای رنگین و پر خرج نیست؟ افطاری دادن هم باید از خودنمایی و تفاخر مبرا و منزه باشد. رنگین شدن افطاری، بازگشت به‌خودنمایی است. آیت‌الله حائری شیرازی تأکید می‌کند:‌چقدر خوب است هزینه‌های سنگین افطار برای سیران و بی‌نیازانِ کم‌شمار را به افطار دادن ساده به روزه‌داران پرشمار تبدیل کنیم. چه سود است در افطاری‌ای که اغنیا در آن دعوت شده و محتاجان در ورود به آن ممنوع باشند.

آیا گرسنگی کشیدن در‌ماه رمضان برای چشیدن درد محرومان را فراموش کرده‌ایم و قرار است از افطاری‌های ساده تنها همان بیلبوردهای شهرداری برایمان بماند که به آن حدیث زیبا مزین شده‌اند: افطاری بدهید ولو با یک دانه خرما !(مهدیه تقوی راد/همشهری)