باید مانع اتلاف منابع در مدارس خارج کشور شد

او این بار در دیدار با مدیران و کارشناسان مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج کشور از سرپرستان این مدارس خواسته تا از کمک‌های مردمی و نیروهای انسانی ایرانیان خارج کشور استفاده کنند تا به این طریق از اتلاف منابع مالی جلوگیری شود.

در واقع جمله او با احتیاط بیان شده، اما ما که تا ته ماجرای مدارس خارج کشور رفته‌ایم، می‌دانیم اشاره او به هزینه‌های چند میلیارد تومانی در هر ماه است که صرف آموزش دانش‌آموزان و تامین حقوق معلمان اعزامی می‌شود.

در روزهایی که ما پیگیر این موضوع بودیم، دریافتیم در مدرسه ایرانی مادرید 10 شاگرد ثبت‌نام کرده‌اند که دو نفرشان غیرحضوری درس می‌خوانند و فقط برای امتحان دادن به مدرسه می‌آیند و شرایط هشت دانش‌آموز دیگر هم که هر روز به مدرسه می‌آیند طوری است که برایشان چهار معلم به عنوان زوج مامور از تهران اعزام شده که همراه با سه معلم مقیم مادرید، یعنی هفت نفره به این هشت دانش‌آموز درس می‌دهند.

موضوع مهم در این مدرسه، میزان هزینه‌ای بود که صرف دایر ماندن مدرسه می‌شد به طوری که پیگیری‌های ما نشان داد حقوق زوج‌های اعزامی با احتساب اجاره منزل حدود 6000 یورو است و سرانه دانش‌آموزی در این مدرسه ماهانه به‌حدود 1600 یورو می‌رسد.

پس این که وزیر آموزش و پرورش بر صرفه‌جویی و جلوگیری از اتلاف منابع مالی همچنین استفاده از نیروی انسانی ایرانیان خارج کشور تاکید دارد به این معنی است که به جای اعزام‌های پرهزینه از ایران می‌شود از ایرانیان تحصیل کرده مقیم خارج برای تدریس در مدارس ایرانی استفاده کرد و به جای طلب کردن سرانه‌های سرسام‌آور برای هر دانش‌آموز، از کمک‌های مالی والدین دانش‌آموزان و همچنین ایرانیان مقیم در آن کشورها استفاده کرد.

تدبیر و شجاعت در اعزام‌ها

این که منظور وزیر آموزش و پرورش از داشتن تدبیر و شجاعت در اعزام معلمان به مدارس خارج از کشور دقیقا چیست، مشخص نیست چون توضیح بیشتری از او منتشر نشده، اما چون وزیر داشتن شجاعت و تدبیر در اعزام‌ها را مانع اتلاف منابع مالی دانسته، می‌شود آن را به بخشی از پیگیری‌های سال گذشته جام‌جم ربط داد که در آن مشخص شد بخشی از اعزام‌ها ضابطه‌مند نیست و کسانی به مدارس ایرانی خارج از کشور اعزام می‌شوند که لزوما بهترین‌ها نیستند.

آن زمان ما با علی‌اصغر یزدانی، رئیس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور آموزش و پرورش در این باره گفت‌وگو کردیم، اما او حاضر به پذیرش تبعیض‌ها در اعزام، آزمون‌های صوری، اعزام‌های ویژه، گزینش‌های سلیقه‌ای و مفاهیمی از این جنس نشد، در حالی که چند روز پیش از آن نادر قاضی‌پور، نماینده مردم ارومیه در جلسه علنی مجلس فریاد زد که فقط از سه استان برخوردار، معلمان برای اعزام به خارج گزینش می‌شوند و ماموریت برخی معلمان بدون طی مراحل مجدد آزمون انجام می‌شود.

کیفیت راضی‌کننده نیست

آموزش و پرورش در دوره جدید مدعی بالا بردن کیفیت آموزش است برای همین علی‌اصغر فانی تاکید دارد که کیفیت آموزش در مدارس خارج کشور نیز باید بالا برود و به مرحله‌ای برسد که به جای ثابت ماندن تعداد دانش‌آموزان در این مدارس (یعنی وضعیتی که هم‌اکنون حاکم است) دانش‌آموزان ایرانی و غیرایرانی جذب این مدارس شوند.

پیامد این اتفاق مسلما بالا رفتن درآمد این مدارس و کم شدن وابستگی آنها به سرانه‌هایی است که دولت برایشان درنظر می‌گیرد.

همچنین این اتفاق باعث می‌شود مدارس خارج کشور از حالت رکود خارج شوند و به واسطه ورود دانش آموزان خارجی به آن سیستم آموزشی به سمت ارائه آموزش‌های با کیفیت‌تر حرکت کنند. اگر اینچنین شود وضع آینده مدارس خارج کشور بهتر از شرایط فعلی خواهد شد چون پیگیری‌های جام‌جم نشان می‌دهد بیشتر این مدارس در حالی با صرف هزینه‌های چند صد میلیون تومانی در ماه برپاست، که مدرسه برای ثبت‌نام، منت فرزندان کارمندان اعزامی به خارج کشور را می‌کشد، اما خیلی از آنها از آمدن به مدرسه ایرانی طفره می‌روند و پای عواقب رفتن به مدرسه بومی می‌ایستند.

البته پیگیری‌ها نشان داد بی‌میلی برای درس خواندن در مدارس ایرانی در دو سال منتهی به گرفتن دیپلم عوض می‌شود چون فرزندان کارمندان اعزامی دولت می‌دانند که گرفتن معدل بالا در مدارس خارجی (بویژه اروپایی) سخت است و اگر قرار است در کنکور رتبه‌ای خوب بگیرند، باید در مدارس ایرانی درس بخوانند و راحت‌تر نمره بگیرند.

اما گرچه اینها بخشی از حقایق مرسوم در تعدادی از مدارس خارج کشور است که تاکنون میلیاردها تومان به پایش ریخته شده، ولی تاکید وزیر آموزش و پرورش بر تغییر این روند و شکسته شدن قالب‌های متداول، می‌تواند نوید صرفه‌جویی و استفاده بهینه از منابع مالی و نیروی انسانی کشوری باشد که مردمش و بویژه بخشی از دانش‌آموزانش در شرایط نامساعدی زندگی و تحصیل می‌کنند.

مریم خباز ‌- گروه جامعه