گفته میشود سخنان اردوغان در زمان بازدید از محل حادثه یکی از دلایل خشم معترضان بوده است. در این میان، انتشار تصویری از کتک زدن یک معترض توسط معاون نخستوزیر، خشم و اعتراض بیشتر مردم را بههمراه داشته است.
به گزارش ایرنا، پنجشنبه شب 13 شهر ترکیه شاهد تظاهرات و اعتراضهای ضددولتی بود. هزاران نفر در شهرهای آدانا، مانیسا، ازمیر، استانبول، آنکارا، آیدین، بولو، آنتالیا، وان، دیاربکر، آکشهر، مرسین و بارتن به خیابانها آمده و علیه دولت شعار دادند. بر پایه این گزارش، تظاهرات در برخی شهرها به خشونت کشیده شد و معترضان شیشههای تعدادی از بانکها و مراکز تجاری را شکسته و با آتش زدن وسایلی در جادهها از عبور و مرور خودروها جلوگیری کردند و با پلیس درگیر شدند. در برخی از شهرها نیز پلیس با گاز اشک آور و ماشینهای آبپاش معترضان را متفرق کرد که در این میان دهها نفر مصدوم و بازداشت شدند. همچنین در ازمیر پلیس برای متفرق کردن معترضان از گاز اشکآور و ماشینهای آبپاش استفاده کرد. در همین حال، حدود 5000 معترض گفتهاند تا زمان آزاد شدن معترضان دستگیرشده به تجمع در مرکز این شهر ادامه خواهند داد. اعضای چهار اتحادیه بزرگ کارگری ترکیه هم روز چهارشنبه با برگزاری اعتصاب یکروزه و اعتراض به شرایط زندگی و کاهش دستمزد کارگران خواستار محاکمه عوامل اصلی بروز انفجار اخیر در معدن سوما شدند. مقامهای اتحادیههای کارگری میگویند خصوصیسازی بخش معدن شرایط کار را خطرناکتر کرده است. آنها همچنین وزارت کار را مقصر این حادثه میدانند. آنها میگویند وزارت کار وظیفه داشت پیش از اجاره داده شدن این معدن، دالانهای نجات آن را بازرسی میکرد.
بازدید جنجالی اردوغان
دولت تمامی انتقادهای وارده را رد و اینگونه حوادث را امری عادی توصیف کرده است. در واقع این استدلالی بود که اردوغان در جریان سفر خود به محل حادثه بیان کرد و خشم بیشتر مردم را برانگیخت.
اردوغان در جریان این سفر ضمن رد کردن اینگونه اتهامات گفت: این اتفاقها عادی است. سانحه و اتفاق بخشی از محیط کار است. این اتفاقها فقط به معادن محدود نمیشود بلکه در هرجای دیگری ممکن است رخ بدهد. البته عمق سانحه اخیر به حدی است که ما را بشدت متاثر کرده است. وی همچنین برای عادی نشان دادن این حادثه، به حوادثی در قرن 19 میلادی در معادن انگلیس اشاره کرد که صدها قربانی داشت. وی چند ماه پیش نیز بهدنبال وقوع حادثه در یکی از معادن این کشور گفته بود: مرگ، سرنوشت معدنچیان است.
بیان این اظهارات موجب شد معترضان اردوغان را هو کرده و خواهان استعفای او شوند. همچنین هنگام خروج اردوغان اعتراضها به حدی گسترده بود که محافظانش برای جلوگیری از درگیری احتمالی، او را به داخل یک فروشگاه هدایت کردند.
اما این تنها حاشیه این سفر اردوغان نبود. چند ساعت بعد در رسانههای اجتماعی و خبری ترکیه عکسی منتشر شد که یوسف یرکل، مشاور نخستوزیر ترکیه را در حال ضرب و جرح یک شهروند ترک در جریان بازدید اردوغان از محل فاجعه نشان میداد. چند ساعت بعد یرکل در گفتوگو با شبکه بی.بی.سیترک تائید کرده که تصاویر متعلق به وی است. مشاور اردوغان همچنین فرد مذکور را یک فعال چپگرای افراطی معرفی کرد که از خارج از شهر سوما آمده و پیش از وقوع این درگیری، اردوغان و شخص وی را مورد حمله قرار داده و به آنها توهین کرده است. با این حال، این اظهارات نتوانست خشم معترضان را فرو بنشاند.
علاوه بر اردوغان، عبدالله گل، رئیسجمهور ترکیه نیز پنجشنبه برای دیدار از محل حادثه به سوما سفر کرد و در سخنانی در جمع مردم خواهان حفظ وحدت و یکپارچگی شد.
این اتفاقات و اعتراضها در حالی جریان دارد که هنوز سرنوشت تعدادی از معدنچیان مشخص نیست. تانر یلدیز، وزیر انرژی ترکیه روز گذشته اعلام کرد، حداکثر 18 معدنچی دیگر هنوز در معدن زغالسنگ سوما در غرب ترکیه هستند. وی با بیان این که آمار تلفات این حادثه ممکن است به 301 تا 302 نفر افزایش یابد بهطور تلویحی اعلام کرد 18 معدنچی باقیمانده در معدن زنده نیستند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد