چرا پر مو هستیم؟

در این مطلب می‌خواهیم بدانیم چرا برخی از افراد پرموترند و چگونه می‌توانیم از شر موهای زائد رها شویم. دکتر کامران جزایری، متخصص بیماری‌های پوست و مو بیشتر در این باره برایمان توضیح می‌دهد.

***

الگوی رشد مو در بدن افراد چگونه است؟

رویش مودر هر دو جنس در نقاط مختلف بدن متفاوت است. مثلا موی ناحیه سر، فاز رشد سریع‌تر و فاز استراحت کوتاه‌تری دارد و به همین دلیل تا یک متر هم می‌تواند رشد کند. طول دوره رشد موهای ابرو یا بدن کوتاه‌تر است و در یک طول خاصی متوقف می‌شود.

علت تفاوت الگوی رشد مو در مردان و زنان چیست؟

این تفاوت در دو جنس به علت پاسخ به هورمون‌ها یعنی آندروژن‌ها یا همان هورمون‌های مردانه است. آندروژن‌ها بعد از سن بلوغ ترشح می‌شوند و صفاتی را در مردان به‌وجود می‌آورند که این دو جنس را از هم متفاوت می‌کند. رویش مو در مردان در نقاطی رخ می‌دهد که فولیکول‌ها به هورمون حساس هستند. نقاط حساس به رویش مو در مردان سینه، صورت،زیر شکم وکشاله ران است ولی در خانم‌هایی که سالم هستند و مشکلی ندارند آندورژن بسیار کم است و این رویش اتفاق نمی‌افتد.

مهم‌ترین نقش موی بدن چیست؟

مهم‌ترین نقش آن به فرآیند ترمیم مربوط است. وقتی پوست بر اثر بریدگی، سوختگی یا جراحی آسیب می‌بیند، سلول‌های زایا در ریشه موها مانند یک منبع عمل می‌کنند و بعد از آسیب به پوست (البته از نوع سطحی) از درون ریشه موها سلول‌های جدید رویش پیدا می‌کنند و ناحیه ترمیم می‌شود. در کنار مو غده چربی سباسه وجود دارد. این غده نقش نرم‌کنندگی دارد.

چرا برخی افراد بویژه خانم‌ها به طور ناگهانی دچار پرمویی می‌شوند؟

هیرسوتیسم یکی از مهم‌ترین بیماری‌هایی است که در زنان دیده می‌شود. این موها به طور طبیعی نباید در بدن یک خانم دیده شود مثلا رویش مو در پشت لب، چانه، سینه، زیر ناف، کشاله ران را در مردان مشاهده می‌کنیم. ولی در زنانی که مشکلات هورمونی پیدا می‌کنند در این نواحی موهای ضخیم و زبر شروع به رشد می‌کنند.

چه افرادی به هیرسوتیسم مبتلا می‌شوند؟

یکی از شایع‌ترین علل هیرسوتیسم، تخمدان پلی‌کیستیـک است. کیست‌های متعدد مانع تخمک‌گذاری می‌شوند و تغییرات هورمونی به وجود می‌آورند. در این اختلال هورمونی سطح آندروژن‌ها بالا می‌رود. البته هیرسوتیسم می‌تواند به علت تومور‌های تخمدان یا اختلال در غده فوق‌کلیوی هم باشد. گاه دلیل خاصی برای آن پیدا نمی‌شود. یعنی ممکن است همه آزمایش‌های درخواست شده از بیمار کاملا طبیعی باشد، اما فراموش نکنیم در برخی از نژاد‌ها خانم‌ها پر مو هستند. یکی از این نژادها، نژاد ایرانی است و اغلب خانم‌های ایرانی از کودکی پر مو هستند بدون این‌که هیچ اختلال هورمونی در آنها وجود داشته باشد. گاهی اوقات رویش مو در نقاطی دیده می‌شود که اصلا به هورمون حساس نیستند و در اثر مصرف برخی دارو‌ها اتفاق می‌افتد یا ارثی است که می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری درونی باشد و باید جدی گرفته شود. در هر صورت رویش موی ناگهانی در هر فردی به پیگیری نیاز دارد.

از افزایش مو گفتیم، اما آیا کاهش مو در بدن، ممکن است خود به‌خود اتفاق بیفتد؟

این کاهش،معمولا در سر اتفاق می‌افتد و موهای بدن خودبه‌خود کاهش نمی‌یابند. ریزش مو در سر هم در مردان و هم در زنان مشاهده می‌شود که همان طاسی نام دارد. گاهی هم به صورت تکه‌ای می‌ریزد که در اثر استرس یا عفونت‌های قارچی است. بیماری‌های تب‌دار، جراحی، خونریزی، سقط جنین و شوک می‌توانند باعث ریزش مو در سر شوند. این ریزش‌ها جبران می‌شوند و دائمی نیستند و فرد بتدریج به حالت قبل برمی‌گردد.

چگونه باید موهای زائد را از بین برد؟

تمام افرادی که پرمو هستند، می‌توانند موهای زائد بدن را از بین ببرند، اما نه به طور کامل. ولی باید اختلالات هورمونی و بیماری‌های درونی مشخص و کنترل شود. امروزه متداول‌ترین و سریع‌ترین روش برای از بین بردن موها لیزر است. لیزر در واقع نوری است که به ناحیه پرمو تابانده می‌شود. این نور به داخل پوست نفوذ کرده و ریشه مو را که حاوی رنگدانه است حرارت می‌دهد. در اثر داغ شدن، ریشه سلول‌های زایا آسیب‌دیده و مو از بین می‌رود. انواع لیزر‌ها وجود دارد که هر یک طول موج مختلفی دارند ولی با مکانیسم مشترکی عمل می‌کنند. عملکرد لیزر از روش‌های قدیمی مانند سوزاندن مو و... بسیار موفق‌تر است.

آیا با یک بار لیزر، موها کاملا از بین می‌روند؟

این روش‌ها دائمی نیستند و گاهی می‌بینیم بیمار با این شکایت ‌که موهای لیزر شده دوباره رشد کرده‌اند به ما مراجعه می‌کند.با تکنولوژی امروزی می‌توانیم بگوییم که 60 تا 70 درصد موها با تکرار لیزر کم می‌شوند ولی به طور کامل از بین نمی‌روند. لیزر تعدادی از موها را کاملا نازک و ظریف می‌کند و تعدادی را هم از بین می‌برد. ولی ما هنوز روش قطع دائمی برای از بین بردن موها پیدا نکرده‌ایم. هر چند سیستم‌های لیزری می‌توانند بسیار کمک‌کننده باشند و رویش و طول دوره رشد را کاهش می‌دهند.

پس تبلیغاتی که درباره از بین بردن کامل موهای بدن با لیزر دیده می‌شود صحت ندارد؟

بله این ادعا غلط است و لیزر به جلسات متعدد و تکرار نیاز دارد و با قطعیت نمی‌توان گفت که موها کاملا از بین می‌رود./ ضمیمه سیب

پرنیان پناهی