انرژی بادی، پاک یا آلاینده

توربین بادی به ابزاری اطلاق می‌شود که برای تبدیل انرژی جنبشی باد به انرژی مکانیکی استفاده می‌شود. توربین‌های بادی در طول تاریخ در اندازه‌های بزرگ و کوچک و برای کاربردهای مختلف استفاده شده‌اند.

کد خبر: ۶۵۰۲۶۹

برای مثال توربین‌های بادی کوچک برای مصارفی مانند شارژ کردن باتری‌ها یا در قایق‌های بادبانی کاربرد داشته، اما توربین‌های بادی بزرگ‌تر برای مصارف مهم‌تری مانند چرخاندن ژنراتور به عنوان یک منبع تولید انرژی الکتریکی استفاده می‌شوند.

اولین استفاده از انرژی باد در تاریخ بشریت به توربین‌های بادی برمی‌گردد که برای چرخاندن آسیاب‌های بادی کاربرد داشتند. پیدایش آسیاب‌های بادی در اروپا به قرون وسطی برمی‌گردد، اما نخستین آسیاب بادی در کشور انگلستان و در سده‌های 11 و 12 میلادی ساخته شد. آسیاب‌های بادی در مقایسه با آسیاب‌های آبی از امتیازات بسیاری برخوردار بودند، به همین دلیل استفاده از آسیب‌های بادی رایج شد. آسیاب‌های بادی برخلاف آسیاب‌های آبی نیازی به نزدیکی به جریان آب نداشتند یا در فصول سرد سال که آب‌ها یخ می‌زدند و آسیاب‌های آبی از کار می‌افتادند، می‌توانستند به کار خود ادامه دهند.

اکنون با پیشرفت هر روزه علم و ورود فناوری‌های مختلف، یک سوال مطرح می‌شود: «آیا هنوز هم به توربین‌های بادی نیازی هست؟ آیا توربین‌های بادی که برای تولید انرژی پاک نصب می‌شوند، بر محیط زیست و آب و هوا نیز تاثیر دارند؟» مدتی است این پرسش‌ها در میان موافقان و مخالفان توربین‌های بادی مطرح بوده و بحث‌های متعددی نیز درباره آثار تیغه‌های بسیار بزرگ و دکل‌های توربین‌های بادی بر محیط زیست و چرخه طبیعی گردش هوا صورت گرفته است.

مطالعه منتشر شده محققان فرانسوی در مجله «طبیعت» نشان می دهد گسترش مزارع توربین‌های بادی در اروپا باعث تغییرات آب و هوایی البته به میزان بسیار جزئی در سطح این قاره شده و تا سال 1398 نیز در همین سطح باقی خواهد ماند!

مطالعه الگوی قاره‌ای

اردیبهشت سال 1390، مطالعه‌ای در همین رابطه توسط گروهی از محققان دانشگاه تگزاس ایالات متحده انجام گرفت و در نشریه «تغییرات آب و هوایی» به چاپ رسید. در این پژوهش تخمین زده شد که مزارع بزرگ توربین‌های بادی تأثیر منفی بر گرم شدن آب و هوای منطقه بر جای می‌گذارند. محققان پیش‌بینی کرده‌اند دمای هوا در مناطقی که توربین‌ها در آنها کار گذاشته شده نسبت به سایر مناطق و در هر دوره ده ساله حدود 0.72 سانتی‌گراد افزایش می‌یابد.

رابرت وتارد، کارشناس مسائل آب و هوا که در پژوهش اخیر فرانسوی‌ها سهیم بوده در رابطه با تاثیر توربین‌های بادی بر آب و هوا می‌گوید: «پژوهش‌های اخیر توانست تأثیر قابل توجهی از توربین‌های بادی را در سطح منطقه نشان‌ دهد، اما افزایش نصب توربین‌های بادی تأثیری در سطح قاره‌ای نداشته و تغییر قابل ملاحظه‌ای مشاهده نشده است.» دانشمندان حوزه انرژی در نظر دارند تا سال 98 بیش از 200 گیگا وات از حجم برق اروپا را از طریق نصب توربین‌های بادی قوی تولید کنند، در حالی که هم‌اکنون سطح 110 گیگاوات به ثبت رسیده است. از سال 87 و براساس تعهدی که کشورهای اروپایی ملزم به اجرای آن شدند، 20 درصد از انرژی تجدیدپذیر قاره سبز باید از طریق انرژی بادی تأمین شود؛ سناریویی که براساس آن گسترش توربین‌های این قاره و همچنین توسعه مزارع بادی بخصوص در دریای شمال و بالتیک در دستور کار قرار می‌گیرد.

اختلاف دمای 0.3 سانتی‌گرادی

نتیجه مقایسه دما و تغییرات آب و هوایی میان دو محل نشان می‌دهد که اختلاف دما در بیشترین سطح خود به 0.3 سانتی گراد و در برخی نقاط بخصوص در فصل زمستان این رقم اختلاف بیشتری را نشان می‌دهد. دانشمندان اندکی افزایش دما را در شمال اروپا (خصوصا در دریای بالتیک) و همچنین کاهش دما در جنوب شرقی این قاره را مشاهده کردند. این اختلاف و تغییر دما به واسطه وزش بادهای غربی به سوی شمال و در اروپای غربی توجیه شده است. علاوه بر این، دانشمندان کاهش اندک (حدود 0.15 میلی‌متر در روز) ابرهای کومولوس فصلی را نیز در مرکز اروپا به ثبت رساندند. البته تمام این تفاوت‌ها همان طور که اشاره شد، بسیار اندک بوده‌اند.

رابرت وتارد در پایان این طور نتیجه‌گیری می‌کند: «البته این تغییرات در مقایسه با تنوع طبیعی و آب و هوایی در سطح قاره، چندان گویا نیست. در نهایت، آثار توربین‌های بادی در تغییرات آب و هوایی نسبت به افزایش گازهای گلخانه‌ای کمتر ارزیابی می‌شود. بنابراین، انجام پژوهش‌ها و مطالعات گسترده قبل از توسعه توربین‌های بادی بسیار ضروری است.»