خبرهای خوش از انرژی​های پاک

صحبت درباره انرژی‌های پاک بسیار است، اما آخرین اطلاعات برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد نشان می‌دهد، حدود نیمی از برق تولیدی دنیای امروز را منابع تجدیدپذیر تامین می‌کنند و این در حالی است که هزینه‌های تولید انرژی‌های بادی و خورشیدی بسرعت رو به کاهش است. آچیم استینر مدیر برنامه محیط زیست سازمان ملل اعلام کرده، این برنامه خود را موظف می‌داند به دولت‌ها اطمینان کافی را برای پیشبرد جدی توافقنامه مربوط به وضع اقلیمی در سال آینده بدهد. بیانیه اخیر تنها یک هفته پیش از برگزاری مجمع بین‌المللی ارزیابی تغییرات اقلیمی و در حالی بیان می‌شود که قرار است نحوه جلوگیری از تاثیرات مخرب تغییرات اقلیمی به طور مفصل مورد بحث قرار گیرد. مجمع بین‌المللی تغییرات آب و هوایی بنا دارد در گزارش خود تاکید خاصی هم بر اهمیت تغییر سریع گرایش جامعه جهانی به سمت منابع تجدیدپذیر انرژی داشته باشد. آخرین گزارش سالانه برنامه محیط زیست ملل متحد با عنوان «گرایش جهانی برای سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر» که هفتم آوریل (دوشنبه 18 فروردین) به چاپ رسید، نشان می‌دهد مشخصا 44 درصد ظرفیت کل تولید انرژی برق جهان در سال گذشته برمبنای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر بوده، اما این جدای از 14 درصد کاهش سرمایه‌گذاری است که آن‌ هم متاسفانه در زمینه تولید برق رخ داده. با وجود این تحقیقات نشان داده است سیاست‌های طرفدار استفاده از انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر بسرعت در حال اجراست. به‌عنوان مثال کشور چین در حال حاضر یکی از پیشگامان بلامنازع این عرصه به‌حساب می‌آید و در این ارتباط حتی از اروپا گوی سبقت را ربوده است. سال گذشته چین فقط حدود 56 میلیارد دلار روی طرح‌های استفاده از انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری کرد و این رقم، قطعا حاکی از توجه این کشور به یکی از مسائل روز جهان است.

حرکت به سوی استفاده از انرژی‌های پاک

ظاهرا جوشش اولیه استفاده از انرژی‌های پاک را باید در افول اقتصادی اروپا ـ که ضمنا بیش از یک دهه پیشگام ارائه طرح‌های نوین در این زمینه بوده ـ جستجو کرد. آمارها حاکی است که سرمایه‌گذاری‌های این قاره هم اکنون از مرز 44 درصد هم فراتر رفته. تنها استثنای بزرگ اروپا را باید کشور انگلستان به حساب آورد چرا که این کشور با وجود همه مسائل و مناقشاتی که درباره استفاده از انرژی‌های پاک داشته، بتازگی میزان سرمایه‌گذاری خود را به مرز 12 درصد رسانده است. شاید این برای نخستین بار باشد که انگلستان در عرصه سرمایه‌گذاری بر انرژی‌های پاک آن هم با پروژه‌ای نظیر نیروگاه بادی عظیم وسترموست راف از کشور آلمان پیشی می‌گیرد. پروژه وسترموست راف که در 8 کیلومتری ساحل هولدرنس و 25 کیلومتری مصب رودخانه هامبر واقع شده، شامل 35 توربین 6 مگاواتی شرکت زیمنس است که قرار است پروژه ساخت آن در نیمه اول سال 2014 میلادی آغاز شود، اما غیر از انگلستان، ژاپن نیز طرح‌های جدیدی برای استفاده از انرژی‌های پاک دارد. این کشور در حال حاضر سرمایه‌گذاری برای استفاده از انرژی‌های پاک را تا مرز 80 درصد افزایش داده است. ژاپن پس از وقوع زلزله و سونامی سال 2011 میلادی (1390 هـ . ش) نصب تعداد قابل توجهی از پانل‌های خورشیدی را در دستور کار قرار داد. سال 2012 میلادی (1391 هـ . ش) مقامات اداری شهر مینامیسومای شهر فوکوشیما قراردادی را با شرکت توشیبا برای ساخت بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی ژاپن امضا کردند.

در خلال ماه‌های بعد، شهرهای دیگر ژاپن از جمله هوکایدو و کیوشو نیز به طرح‌های مشابه روی آوردند. با وجود این که هنوز انرژی‌های خورشیدی، بادی، بیومس و ژئوترمال فقط یک درصد از ظرفیت انرژی ژاپن را تامین می‌کنند، اما این کشور اعلام کرده که می‌خواهد سرمایه‌گذاری در این عرصه را بیش از پیش افزایش دهد. لازم به ذکر است که انرژی ناشی از بیومس مشخصا به هر نوع ماده ارگانیک یا آلی اشاره دارد که بتوان آن را سوزاند و سپس به عنوان سوخت مورد استفاده قرار داد. انرژی ژئوترمال نیز به انرژی‌های به دست آمده از منابعی همچون چشمه‌های آب گرم گفته می‌شود که منشا آنها از حرارت داخل زمین است.

انرژی‌های پاک به روایت آمار و ارقام

پروفسور اولف موسلنر از کالج مدیریت اقتصادی فرانکفورت آلمان ـ که تحقیقات گسترده‌ای در زمینه نقش انرژی‌های پایدار در اقتصاد انجام داده ـ می‌گوید: «انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توانند مانع از انتشار 1.2 میلیارد تن دی‌اکسیدکربن به جو زمین شوند.»

به گفته پروفسور موسلنر این معادله زمانی به اوج کارآیی خواهد رسید که پانل‌های خورشیدی فتوولتائیک و توربین‌های بادی مشخصا به عنوان سهامداران عمده تولید انرژی در اولویت طرح‌های اقتصادی قرار گیرند. برآوردهای اخیر نشان می‌دهد هزینه احداث نیروگاه‌های خورشیدی در حال حاضر و در مقایسه با سال 2009 میلادی (1388 هـ .ش) تقریبا 25 درصد کاهش پیدا کرده و این در حالی است که هزینه استقرار نیروگاه‌های بادی نیز قریب 53 درصد نسبت به زمان مشابه کمتر شده. آخرین گزارش برنامه محیط زیست سازمان ملل به این جمع‌بندی رسیده که شمار پروژه‌های متکی بر منابع تجدیدپذیر باوجود دریافت نکردن سوبسیدهای دولتی در سطح جهان رو به گسترش است و این خود نشانه بسیار خوب و مثبتی است. بنا به گزارش ارائه شده، با وجود این که ارزش سهام شرکت‌های مرتبط با انرژی‌های پاک در خلال رکود اقتصادی جهانی یک سقوط آزاد را تجربه کرد، اما در سال گذشته همان سهام‌ حداقل 54 درصد رشد داشته و این خود بخوبی روایتگر تاثیرات اقتصادی بلندمدت سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی‌های پاک است.

منابع: Dongenergy / Newscientist / fs-unep-centre

فرناز حیدری / جام‌جم