پوست نوزادان را چرب کنید

در حالی که خیلی از بچه‌ها را با پوست‌هایی قرمز و ملتهب می‌بینیم که حتی شاید جای چنگ زدن‌ها و کندن قسمت‌هایی از پوست‌شان هم روی دست و صورت‌شان باقی مانده باشد. در حقیقت، نوزادان و شیرخوارانی که پوست‌شان دچار خارش می‌شود و نمی‌توانند بدرستی این احساس خارش را برطرف کنند، به محض این‌که قدرت واکنش نسبت به این حس را پیدا کنند، شروع خواهند کرد به کندن پوست و چنگ زدن به صورت و بدن‌شان. متخصصان پوست و مو نیز با تائید این مطلب می‌گویند اگزمای سرشتی یا آتوپیک یکی از انواع اگزماهای پوستی است که می‌تواند در دوران نوزادی و شیرخوارگی نمایان شود و بچه‌ها را در این سنین درگیر می‌کند.

دکتر امیرهوشنگ احسانی، متخصص پوست و مو درباره این مشکل پوستی در دوره نوزادی و شیرخوارگی، در گفت‌وگو با جام‌جم توضیح می‌دهد: اگزما یک بیماری پوستی است که به شکل‌های مختلف بروز می‌کند و عوامل متفاوتی هم دارد. در این میان اگزمای آتوپیک یا اگزمای سرشتی یکی از انواع اگزماست که بخصوص در نوزادان و کودکان مشاهده می‌شود. به گفته وی، اگزمای سرشتی ممکن است از ماه‌های دوم و سوم پس از تولد کودک ایجاد شود و با علائمی خودش را نشان دهد. این مشکل پوستی همچنین می‌تواند زمینه خانوادگی هم داشته باشد. بنابراین در صورت وجود سابقه آسم، آلرژی یا اگزماهای پوستی در خانواده‌، این قضیه هم تشدید خواهد شد.

پوست ملتهب؛ لپ‌های قرمز

انگار همیشه عادت کرده‌ایم پوست بچه‌ها را لطیف و شاداب ببینیم و برای همین هم تصور این‌که کودکی دچار اگزما شود، کمی برایمان سخت است، اما این مشکل پوستی که میان کودکان و نوزادان رخ می‌دهد، با علائمی در این سنین نمایان می‌شود. آن‌طور که دکتر احسانی درباره این نشانه‌ها می‌گوید بچه‌هایی که دچار این نوع اگزما می‌شوند، لپ‌های‌شان قرمز شده، پوست‌شان ملتهب و خشک می‌شود و بر همین اساس زمینه خارش در پوست آنها به وجود می‌آید.

اگر می‌گویید کودکانی که نمی‌توانند احساس خارش را بیان کنند یا توانایی از بین بردن آن را ندارند، باید بدانید به گفته این پزشک متخصص، ممکن است تا سه یا چهار ماه پس از تولد هنوز قدرت واکنش نشان دادن نسبت به احساس خارش ایجاد نشده باشد، اما از سه یا چهار ماهگی به بعد، شیرخواران برای از بین بردن احساس خارش به پوست بدن و صورت‌شان چنگ می‌زنند و برای همین می‌توانند این ضایعات پوستی را هم دچار حالت کندگی و زخم کنند.

در ضمن، این ضایعات پوستی می‌تواند در قسمت‌های مختلف بدن کودک مانند صورت، دست‌ها، زانو و آرنج ایجاد شود و لزومی ندارد همیشه کل بدن او را درگیر کند.

پوست شیرخوار را چرب نگه دارید

دکتر احسانی می‌گوید: شدت این بیماری ممکن است کم و زیاد شود. به طوری که معمولا در زمستان‌ها که هوای محیط خشک است، اگزما هم تشدید می‌شود و تعریق زیاد در تابستان‌ها می‌تواند اگزما را بدتر کند.

به همین دلیل هم توصیه می‌شود مادرانی که کودک نوزاد یا شیرخوار دارند، حتما پوست بچه را به طور مرتب چرب کنند و آن را چرب نگه‌دارند. این متخصص پوست و مو با تاکید بر این موضوع ادامه می‌دهد: چرب کردن پوست شیرخوار با کرم‌های مناسب مانند وازلین باعث می‌شود زمینه بروز اگزما کاهش یابد و در نتیجه مشکلات پوستی هم به حداقل می‌رسد. البته چرب کردن پوست بخصوص پس از هر بار استحمام که خشکی پوست تشدید می‌شود، اهمیت بیشتری هم پیدا می‌کند.

آن طور که این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید با استفاده از داروهای کورتونی هم می‌توان مشکل را بهبود بخشید، اما وی تاکید می‌کند این داروها را برای مدتی طولانی و بدون تجویز پزشک استفاده نکنید.

چه باید کرد؟

دیدن پوست خشک و ترک‌خورده نوزاد که جای خراش و کندگی هم روی آن باقی مانده، صحنه دوست‌داشتنی و خوشحال‌کننده‌ای نیست، اما خیلی از مادرها نمی‌دانند چطور می‌توان این مشکل را برطرف کرد و چه کاری از دست‌ آنها ساخته است. برای همین هم کاری انجام نمی‌دهند و فقط شاهد بروز این مشکلات هستند. دکتر احسانی به مادرانی که کودک نوزاد یا شیرخوار دارند توصیه می‌کند هوای خانه را مرطوب نگه دارند و از لباس‌های نخی برای کودک استفاده کنند تا این مشکل بهبود یابد یا اصلا ایجاد نشود. این عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به این‌که این مشکلات خیلی زود برطرف نمی‌شود و اگزمای سرشتی بسرعت بهبود نمی‌یابد، خاطرنشان می‌کند: اگزمای سرشتی حتی ممکن است چند سال ادامه پیدا کند و نباید انتظار داشته باشید تمام این مشکلات در مدت زمان کوتاهی از بین برود. در حقیقت وقتی مشکل رفع می‌شود که مقاومت پوست بتدریج افزایش پیدا کند. به گفته وی، برای درمان این مشکل هم می‌توانید با استفاده از داروهایی که پزشک تحویز می‌کند و همین‌طور به کمک نرم‌کننده‌ها و چرب‌کننده‌های مناسب پوست مراقبت‌های لازم را انجام دهید تا بتدریج مقاومت پوست در برابر عوامل خارجی افزایش یابد و ضایعات اگزما بهبود پیدا کند. این متخصص پوست و مو یادآور می‌شود: استفاده از بعضی مواد شوینده هم می‌تواند اگزما را تشدید کند. به همین دلیل خوب است برای استحمام و شست‌وشوی لباس بچه‌ها از موادی که پوست را تحریک و خشک می‌کند، استفاده نکنید.

تغذیه هم نقش دارد

مسلماً وضع تغذیه و نوع غذاهایی که افراد مصرف می‌کنند، در روند بهبود یا تشدید مشکلات پوستی هم تاثیرگذار است. این موضوع درباره اگزمای دوره نوزادی نیز وجود دارد و آن‌طور که دکتر احسانی می‌گوید تغذیه و مصرف برخی غذاها می‌تواند اگزما را تشدید کند.

البته خیلی مشخص نیست کدام مواد غذایی موجب تشدید مشکل می‌شود و براساس تجربه باید این مواد را پیدا کرد که به گفته این متخصص پوست و مو، مصرف غذاهایی که اگزما را تشدید می‌کند در هر صورت باید کاهش یابد و کمتر در برنامه غذایی کودک قرار گیرد.

نیلوفر اسعدی‌بیگی ‌/‌ گروه سلامت