«نه» گفتن به «آری»

وقتی کسی از من درخواستی دارد، اصلا نمی‌توانم درخواست او را رد کنم و برایم بسیار دشوار است و حس می‌کنم اگر این کار را انجام دهم، او از من ناراحت می‌شود.

این مساله تا اندازه‌ای پیشرفت کرده که از وقت استراحت خود نیز صرف‌نظر می‌کنم و خواسته اطرافیانم را انجام می‌دهم.

برایم عجیب است که چرا وقتی این همه برای دیگران کار انجام می‌دهم، اما وقتی خودم از آنها درخواست دارم، بسادگی می‌گویند نمی‌توانند و اول خودشان را در نظر می‌گیرند.

آنقدر «نه» نگفته‌ام که همه روی کمک من در هر شرایطی حساب می‌کنند. اعتراف می‌کنم که اوایل برایم خوشایند بود و از این‌که دیگران برای کارهایشان روی من حساب می‌کنند و از من درخواست کمک دارند خوشحال می‌شدم، اما الان که خوب دقت می‌کنم متوجه شده‌ام که اطرافیانم بسادگی کارهایشان را به من واگذار می‌کنند.

من فرد مسئولیت‌پذیری هستم و چنانچه بپذیرم که کاری را انجام دهم نمی‌توانم زیر قولم بزنم و آن را انجام ندهم، اما دیگر دلم نمی‌خواهد که این‌گونه باشم.

«نه» گفتن یکی از مهارت‌هایی است که لازم است از همان دوران کودکی به فرزندان آموزش داده شود. این‌که ما یاد بگیرم که به دیگران «نه» بگوییم به این معنا نیست که در تمام موارد و برای تمام افراد باید این‌گونه رفتار کنیم.

نکته اول این است که باید ابتدا عملکرد خودمان را به عنوان یک فرد مورد ارزیابی قرار دهیم و مشخص کنیم که با استفاده نکردن از «نه» چقدر از زمان و انرژی ما صرف شده و برای چه کسانی مورد استفاده بوده است.

همکاری‌کردن با دیگران و کمک کردن عملی بسیار نیکو و پسندیده است، ولی چنانچه این مساله بیش از حد اتفاق بیفتد باعث می‌شود که این احساسات منفی در شما شکل بگیرد.

نکته بعدی اولویت بندی افرادی است که به آنها کمک می‌کنید و «نه» نمی‌گویید بنابراین فهرستی از افراد نزدیک خود داشته باشید و تبعات کمک نکردن به آنها را بررسی کنید.

در مرحله بعد لازم است تا فهرستی از مواردی را که «نه» نگفته‌اید، یادداشت و مشخص کنید که اگر آن کار را شما انجام نمی‌دادید چه اتفاقی می‌افتاد و چه نتایجی را به دنبال داشت.

راضی نگه داشتن بیش از حد دیگران باعث می‌شود که آنها تنبل بار بیایند و این رفتار حتی روی عملکرد اطرافیان نیز تاثیر می‌گذارد.

از همین الان دست به کار شوید و برای خود مرزهایی را تعیین کنید و از افرادی شروع کنید که چندان به شما نزدیک نیستند و راحت‌تر می‌توانید درخواست آنها را رد کنید.

شما می‌توانید «نه» گفتن را در خانه نیز تمرین کنید. برای این کار جملاتی را برای رد درخواست آماده کنید که قاطعانه و محترمانه باشد و تمرین کنید که در مقابل اصرار دیگران بتوانید مقاومت کنید و تسلیم نشوید.

دکتر مهرنوش دارینی - روان‌شناس و مشاور