چه وقت نفقه نمی‌گیریم؟

خیلی از ما هنگام شنیدن بحث ها در مورد حقوق خانواده از تلویزیون و رادیو یا خواندن آنها در روزنامه ها، واژه هایی را می شنویم و می خوانیم که معنی آنها را نمی دانیم. به همین دلیل شاید اصلا کاملا متوجه حرف های کارشناسان نشویم و از ساده ترین حقوقمان آگاه نباشیم.

کد خبر: ۶۳۳۰۹۰

نفقه چیست؟
به گزارش جام جم سرا حتما بارها درباره «نفقه» و اینکه به خانم ها تعلق می گیرد، شنیده اید، اما اصلا این نفقه چیست؟ ابتدا از تعریف نفقه در قانون شروع می کنیم. طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی، نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل، هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.
به زبان ساده، نفقه شامل هر چیزی است که از لحاظ عرفی، لازمه زندگی مشترک است. البته نفقه فقط در عقد دائم بر عهده شوهر است و در عقد موقت، زن حق نفقه ندارد مگر اینکه شرط شده یا عقدی بر مبنای آن جاری شده باشد. نفقه به تمام خانم هایی که عقد می کنند، حتی اگر هنوز زندگی زیر یک سقف با همسرشان را شروع نکرده باشند، تعلق می گیرد. البته به شرط تمکین مگر در مواردی که به آنها خواهیم پرداخت.
خانم عقد کرده
از همان لحظه عقد، زن و مرد نسبت به هم تکلیف دارند. از جمله تکالیف زوج، پرداخت نفقه است اما تا زمان شروع زندگی (قبل از نزدیکی) ، زن می تواند از انجام تکالیف زناشویی امتناع کند و به اصطلاح قانونی تمکین نکند (به این حق، حق حبس گفته می شود که در ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی به آن اشاره شده است) اما نفقه به او تعلق می گیرد. البته بعد از ازدواج، تا زمانی که تمکین کند، نفقه به او تعلق می گیرد. (تمکین یعنی انجام وظایف قانونی و شرعی یک زن در زندگی مشترک.)

ثبوت ضرر در صورت زندگی زیر یک سقف
در قانون آمده اگر بودن زن با شوهر در یک منزل، متضمن خوف و ضرر بدنی یا مالی و شرافتی برای او باشد، می تواند مسکن علی الحده اختیار کند و در صورت ثبوت ضرر، محکمه، حکم بازگشت به منزل شوهر را نخواهد داد و مادامی که زن از بازگشت به منزل معذور باشد، پرداخت نفقه او بر عهده شوهر است. یعنی اگر مرد سابقه ضرب و جرح، سوءرفتار و توهین شدید به همسرش داشته باشد، زن می تواند به وظایف زناشویی اش عمل نکند و به دلیل وحشت در زندگی با همسر و آسیب دیدن، حتی تقاضای مسکن مستقل هم بکند.

چه وقت نفقه تعلق نمی گیرد؟
طبق ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی، هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند، مستحق دریافت نفقه نخواهد بود. معنای این جمله ها این است که اگر خانمی بدون اینکه عذر موجه داشته باشد، نخواهد با همسرش که انسان خوب و شایسته ای است، زندگی کند، مثلا منزل مشترک را ترک کند، نفقه ای به او تعلق نخواهدگرفت .