مقدمه
هدف این مذاکرات رسیدن به راه حل توافق دوجانبه و جامع بلند مدت که اطمینان می دهد برنامه هسته ای ایران کاملا صلح آمیز خواهد بود، است. ایران مجددا تاکید می کند که تحت هیچ شرایطی به دنبال تسلیحات هسته ای نخواهد بود. این راه حل جامع بر پایه اقدامات ابتدایی بوده و در نهایت منجر به گام پایانی می شود. این توافق بر اساس نگرانی های موجود حاصل شده است. این راه حل جامع ایران را قادر می کند، تا به طور کامل از حق استفاده از انرژی هسته ای برای مقاصد صلح آمیز بر اساس معاهده ان پی تی و بر اساس قوانین آن بهره مند شود.
این راه حل جامع به طور مشترک برنامه غنی سازی با میزان پایین و شفاف سازی برای اطمینان حاصل کردن از ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران را شامل می شود. این راه حل جامع همچنین یک تفاهم فراگیری را مبنی بر اینکه "در هیچ موردی توافق نشده تا زمانی که در مورد همه چیز توافق شود" را در بر می گیرد. (توافق باید در همه زمینه ها باشد.)
این توافق شامل یک روند متقابل و گام به گام است و می تواند منجر به رفع تمامی تحریم های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران شود از جمله تحریم های چند جانبه و یک جانبه ای که بواسطه برنامه هسته ای ایران بر این کشور تحمیل شده است.
در این میان گام های دیگری نیز علاوه بر اقدامات ابتدایی و گام پایانی وجود دارد. این گام ها شامل توجه به قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل با نگاهی به رسیدن به رضایت کامل در این رابطه که نگرانی شورای امنیت مد نظر قرار گرفته، می شود. گروه 1+5 (3+3 ) و ایران مسئولیت رسیدن به نتیجه و اجرای اقدامات دو جانبه کوتاه مدت و راه حل جامع را با حسن نیت برعهده دارند. کمیسیون مشترکی به همراه آژانس بین المللی انرژی اتمی برروی تسهیل کردن رسیدن به نتیجه ای که نگرانی های قبلی و فعلی را پوشش می دهند همکاری خواهند کرد.
جرئیات گام اول
این توافق دارای زمان محدود با یک دوره شش ماهه است که با رضایت طرفین قابل تمدید است. در طی این دوره شش ماهه همه طرفین برای ایجاد جوی سازنده برای مذاکرات با حسن نیت تلاش خواهند کرد.
اقدامات دواطلبانه ایران در دوره شش ماهه
- نیمی از اورانیوم غنی شده تا سقف 20 درصد تبدیل به سوخت راکتور تحقیقاتی ایران می شود. میزان یو اف شیش (UF6) رقیق شده نباید بیش از 5 درصد باشد و هیچ خطی برای تبدیل دوباره این ماده وجود نخواد داشت.
- ایران اعلام می کند در طی این دوره شش ماهه اورانیوم را بیش از 5 درصد غنی سازی نمی کند.
- ایران اعلام می کند که فعالیت خود در نطنز، فوردو و راکتور آب سنگین اراک را گسترش نمی دهد.
- از زمان آماده شدن خط تبدیل UF6 به UO2 ایران در طی این دوره شش ماهه تصمیم می گیرد که UF6 که جدیدا تا سطح 5 درصد غنی شده را به اکسید یو اف شیش تبدیل کند این کار بر اساس طرحی که در برنامه عملیاتی تبدیل وجود داشته و به تائید آژانس بین المللی انرژی اتمی رسیده انجام می شود.
- ایران فعالیت های پادمانی تحقیق و توسعه را ادمه می دهد. این فعالیت ها شامل فعالیت های فعلی تحقیق و توسعه غنی سازی است. این امر برای افزودن ذخایر اوارنیوم غنی شده انجام نمی شود.
- در دوره شش ماهه هیچگونه ساخت و یا بازفرآوری تاسیسات انجام نخواهد شد.
افزایش بازرسی
- انتقال اطلاعات مشخص به آژانس بین المللی انرژی اتمی، که شامل اطلاعاتی از برنامه های ایران در مورد تاسیسات هسته ای خود، تعریفی از هر یک از سازه های موجود در سایت های هسته ای، تعریفی از میزان فعالیت ها در هر یک از مکان هایی که فعالیت هسته ای در آنها انجام می شود، اطلاعاتی درباره معادن اورانیوم و کارخانه ها، و همچنیین اطلاعاتی درباره منبع مواد می شوند.
- تحویل نسخه ای به روز شده از راکتور اراک که از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی IR-40 نامیده می شود.
-در پایان برنامه پادمان ها در مورد راکتور اراک در مورد گام های بعدی با آژانس بین المللی انرژی اتمی توافق می شود.
- دسترسی روزانه بازرسان آژانس. این دسترسی در زمانی که آنها (بازرسان) برای تایید اطلاعات، تایید فهرست مقدماتی، تایید فهرست فیزیکی و بازرسی های اعلام نشده به منظور دسترسی به نظارت آفلاین بر فعالیت های انجام شده در نطنز و فوردو حضور ندارند فراهم می شود.
به موجب این توافق بازرسان آژانس امکان دسترسی به اماکن زیر را بدست می آورند
-کارگاه های نصب سانتریفیوژ
- کارگاه های تولید گرداننده های سانتریفیوز و تاسیسات ذخیره سازی
- معادن اورانیوم و کارخانه ها
توضیحات صفحه دوم توافقنامه ایران و 1+5
1- ایران طی شش ماه "یو اف 6" را به سانتریفیوژهای نصب شده تزریق نمی کند و سانتریفیوژهای موجود را با سانتریفیوژهای با همان سطح قبلی جایگزین می کند.
2_ در فردو، هیچ غنی سازی بالای پنج درصدی انجام نشده و ظرفیت غنی سازی افرایش نمی یابد و به 12 آبشار موجود خود "یو اف 6" تزریق نخواهد کرد و این تجهیزات در وضعیت غیر فعال باقی خواهد ماند.
3_ ایران اعلام می کند در زمینه نگرانی ها درباره ساخت راکتور اراک طی شش ماه آینده ساخت و ایجاد راکتور اراک را گسترش نخواهد داد.
4-ایران اعلام میکند که در طی شش ماه سانتریفیوژهای موجودش را با همان سانتریفیوژها در همان سطح جایگزین خواهد کرد.
5- بر اساس این برنامه، تولید سانتریفیوژ ایران در طی این شش ماه برای جایگزینی کردن ماشینهای صدمه دیده
در مقابل این اقدامات ایران، گروه 3+3 (1+5) اقدامات داوطلبانه زیر را انجام خواهند داد:
- 1+5 تلاش های خود برای کاهش بیشتر فروش نفت خام ایران را متوقف کند و مشتریان ایران بتوانند در میزان و سطح کنونی قادر به خرید باشند و اقدامات لازم برای بازگرداندن میزان اعلام شده درآمد نفتی بلوکه شده در خارج اتخاذ شود. درباره چنین فروش نفتی، تحریمهای مرتبط با خدمات بیمهای و حمل و نقل اتحادیه اروپا و آمریکا تعلیق می شود.
- تعلیق تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا در زمینه:
- صادرات پتروشیمی ایران و همچنین تحریم های خدمات وابسته به آن.
- طلا و فلزات گرانبها و همچنین تحریم های خدمات وابسته به آن.
- تعلیق تحریم های آمریکا بر صنعت خودروسازی ایران و همچنین تحریم های خدمات وابسته به آن.
- اعطای مجوز برای تامین و نصب قطعات یدکی برای ایمنی پرواز هواپیمایی غیرنظامی ایرانی و خدمات وابسته به آن. اعطای مجوز برای بازرسی ها و تعمیرات ایمنی و همچنین تحریم های خدمات وابسته به آن.
- عدم صدور قطعنامه های جدید توسط شورای امنیت سازمان ملل مرتبط با (بحث) هسته ای.
-عدم صدور قطعنامه های جدید توسط اتحادیه اروپا علیه ایران.
- دولت آمریکا، بر اساس وظیفه رئیس جمهور و کنگره، از اعمال تحریم های جدید مرتبط با هسته ای خودداری خواهد کرد.
- برقراری یک مسیر مالی برای تسهیل داد و ستد بشردوستانه برای نیاز داخلی ایران با استفاده از درآمدهای نفتی ایران که در خارج بلوکه شده است. تعریف داد و ستد بشردوستانه، انتقال مالی است که شامل محصولات غذایی و کشاورزی، دارو، ابزار پزشکی و هزینههای پزشکی که در خارج به وجود می آید، است. این مسیر باید شامل بانک های مشخص خارجی و بانک های مشخص نشده ایرانی باشد که پس از برقراری مسیر، تعیین خواهد شد.
این مسیر امکان این موارد را فراهم می کند:
انتقال های پولی که برای انجام تعهدات ایران به سازمان ملل مورد نیاز است و پرداخت مالی مستقیم شهریه دانشگاه ها برای دانشجویان ایرانی که خارج درس می خوانند، به میزانی که برای یک دوره شش ماهه مورد توافق قرار گیرد.
- افزایش سقف مجاز توسط اتحادیه اروپا برای انتقال های پولی برای تجارتهایی که مشمول تحریم نمی شود تا میزان مورد توافق.
اجزای گام نهاییِ راه حل جامع
گام نهایی راه حل جامع، که هدف طرف ها برای پایان رساندن مذاکرات است و قرار است حداکثر یک سال پس از تنظیم این سند اجرایی شود:
- باید بر اساس دوره طولانی مدت مشخصی باشد که مورد توافق قرار خواهد گرفت.
- طبق حقوق و الزامات طرف ها در ان پی تی و توافق نامه پادمان IAEA باشد.
- به صورت جامع تحریم های شورای امنیت ملی سازمان ملل و تحریم های چند جانبه و ملی مرتبط با هسته ای –از جمله گام هایی برای دسترسی به حوزه های تجارت، فناوری، مالی و انرژی بر اساس برنامه زمان بندی که بعداً مورد توافق قرار می گیرد- را حذف کند.
- شامل یک برنامه غنی سازی با تعریف مشترک با پارامترهایی که به صورت مشترک بر اساس نیازهای عملی، با محدودیت های تعریف شده در حوزه و سطح غنی سازی/فعالیتها/ظرفیت/محل انجام/ذخیره سازی اورانیوم غنی شده/دوره که مورد موافقت قرار گیرد؛ باشد..
- حل کامل نگرانی ها درباره رآکتور اراک که توسط IAEA به عنوان IR-40 نامیده شده است. هیچ بازفرآوری ای یا ساخت تاسیساتی که قابلیت بازفرآوری را داشته باشد، انجام نشود.
- اعمال کامل اقدامات شفاف مورد توافق و بازرسی پیشرفته. تصویب و اعمال پروتکل الحاقی بر اساس وظیفه رئیس جمهور و مجلس.
- شامل همکاری هسته ای غیرنظامی بین المللی –از جمله به دست آوردن رآکتورهای آب سبک مدرن و تحقیقاتی و تجهیزات وابسته و تامین سوخت هسته ای مدرن- و همچنین فعالیتهای تحقیق و توسعه مورد توافق باشد.
به دنبال اجرای موفقیت آمیز گام نهایی از راه حلِ جامع در بازه زمانی (معین شده)، با برنامه هسته ای ایران به همان نحوی برخورد خواهد شد که با تمام کشورهای عضو ان پی تی که برنامه هسته ای آنها نظامی نیست برخورد می شود.(مهر)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
می دانید در صورت عدم تزریق گاز UF6 به سانتریفیوژها دستگاه ها دچار آسیب می شوند!
امیدوارم این دفعه دیگر ، همانند زمان تعلیق ، اجازه دسترسی به اطلاعات جزئی ، از جمله مصاحبه با دانشمندان اتفاق نیفتد تا دیگر شاهد ترور دانشمندانمان نباشیم.