شبکه روسیاالیوم گزارش داد سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در نشست خبری گفت: جوهر توافق میان 1+5 با ایران به طرح و ایدهای که ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه آن را مطرح کرده بود مربوط می شود.
وزیر خارجه روسیه بیان کرد: مذاکرات سخت و دشوار درباره پرونده هستهای ایران به پایان رسید و توافقی که حاصل شد حاصل تماس های چند سال گذشته بود.
وی افزود: با روی کار آمدن رئیس جمهوری جدید ایران احساس کردیم که تمایل برای حل این مشکل وجود دارد و این در مواضع همکاران ایرانی شرکت کننده در مذاکرات از دو هفته قبل آشکار شد.
وزیر خارجه روسیه اعلام کرد: ایران با شفافیت با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری خواهد کرد.هم اکنون فرار از حقایقی که آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار داده است دشوار است و ما مطمئن هستیم که ایران با شفافیت با آژانس همکاری خواهد کرد.
وی بیان کرد: توافق یعنی اینکه ما بر ضرروت اعتراف به حق مسالمت آمیز ایران برای انرژی هستهای موافقت کردهایم.حق غنی سازی ایران به رسمیت شناخته شده است.همه سئوالات درباره پرونده هسته ای ایران بسته خواهد شد و برنامه تحت نظارت شدید آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار خواهد گرفت.این هدف نهایی است و در سند امروز ثبت شده است.
وزیر خارجه روسیه تأکید کرد: مرحله نخست دست یابی به این هدف شش ماهه خواهد بود و در طی شش ماه آینده ایران برنامه های هسته ای اش را متوقف خواهد کرد و سانتریفیوژ جدیدی اضافه نخواهد کرد و اقدامی درباره نیروگاه آب سنگین اراک انجام نخواهد داد.برنامه هسته ای ایران تحت نظارت کامل آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهد بود.
وی افزود:این موضوع اعتماد را بالا می برد و به شرکای ما در آمریکا و اتحادیه اروپا اجازه میدهد که تحریم ها را علیه ایران که خارج از چارچوب شورای امنیت اعمال شده است پایان دهد و ما هیچگاه این تحریم ها را به رسمیت نشناختهایم.به اعتقاد من کاهش فشار علیه ایران باید از طریق لغو این تحریم های یکجانبه صورت گیرد.
لاوروف بیان کرد: در شش ماه آینده هیچ محدودیتی علیه وضع کنونی صورت نخواهد گرفت و مذاکرات و گفتگوهای گستردهای برای دست یابی به توافق نهایی درباره معیارهایی که ایران برای فعالیت هستهای مسالمت آمیز همانند تولید سوخت برای نیروگاه های هسته ای،پژوهشی و پزشکی و انسانی انجام خواهد شد.
وی بیان کرد: امکانات فراوانی برای آژانس بین المللی انرژی هستهای برای نظارت بر برنامه هستهای ایران به وجود آمده است و ایران با اقدامات اضافی موافقت کرده است و در نهایت این به نفع همه ماست.
لاوروف تأکید کرد: با توافق کنونی ما بسیاری از نگرانی و سئوالاتی که در بسیاری از کشورها درباره وجود تهدید اشاعه سلاح کشتار جمعی مربوط به برنامه هسته ای ایران وجود داشت برطرف کردیم.
کری:غنی سازی برسمیت شناخته نشد
به گزارش تسنیم در مقابل اظهارات لاوروف وزیر خارجه روسیه، جان کری وزیر خارجه آمریکا گفت: ایران پذیرفته غنی سازی بالای ۵ درصد را متوقف کند و ذخیره خود را از بین ببرد.ایران اراک را نخواهد ساخت. تحریم در حوزه نفت و سرویس های مالی در ۶ ماه ادامه خواهد یافت و ۴/۲ میلیارد دلار پول نفت ایران به این کشور می رسد.
کری که پس از پایان مذاکرات در نشت خبری شرکت کرده بود از دولت سوئیس تشکر کرد و گفت:از همکاران خودم در کشورهای 5+1 تشکر می کنم و همینطور از خانم اشتون که پشتکار دارد. از تیم آمریکا هم تشکر میکنم. کری از معاون خود وندی شرمن هم تشکر کرد و گفت؛ وی بسیار ماهر و هوشمند است.
کری گفت: ماه گذشته وارد یکسری مذاکرات سریع شدیم و هدف این مذاکرات ساده بود و می خواستیم ایران طبیعت صلح آمیز برنامه خود را ثابت کند و دلیل آن هم واضح است و شورای امنیت متوجه شده که ایران به تعهدات خود در گذشته عمل نکرده است و از یکسری تحرکات استفاده می کرد که سوالات زیادی را ایجاد کرده بود.
وی گفت:اکنون ما گام بزرگی را برای پاسخ به این سوالات بر می داریم و طبق توافق ما، جلو پیشرفت و توسعه برنامه هسته ای ایران از اکنون گرفته خواهد شد و دیگر ایران نمیتواند دوستان ما در منطقه و در دنیا را تهدید کند. راه حل نهایی و جامع ما این دنیا را امن تر خواهد کرد و این توافقنامه برنامه هستهای ایران را به عقب خواهد برد و فاصله دستیابی ایران به بمب هستهای را بیشتر خواهد کرد و این توافقنامه امنیت اسرائیل را بیشتر می کند.
کری با بیان اتین که فاز بعدی سخت تر و در عین حال تأثیرگذارتر هم خواهد بود،گفت: ما به این توافق نمی توانستیم برسیم الا اینکه ایران خواست پای میز مذاکره بیاید و ظریف به سختی کار کرد و ما خوشحالیم که آنها تصمیم گرفتند اینجا بیایند و تلاش کنند برای رسیدن به توافق و از آقای ظریف تشکر می کنیم و الان باید تلاش کنیم که به دنیا اثبات کنیم که برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است.
وزیر خارجه آمریکا ازفود:اکنون ما فضایی ایجاد کردیم تا بتوانیم به توافق هستهای نهایی دست یابیم. اوباما به سختی تلاش کرد و من در کنگره به تحریم های ایران رأی دادم و هدف این تحریمها به پای میز مذاکره کشاندن ایران بود و ما می خواستیم هر کاری انجام دهیم تا ایران به صلاح هستهای دست پیدا نکند و ما ترجیح می دادیم که به یک راه حل صلح آمیز دست یابیم و امروز گام اول را برداشتیم.
وی با بیان این که ما به توافقات خود 6 ماه عمل خواهیم کرد و ایران هم به سوالات ما پاسخ خواهد داد،افزود:اول، این توافق جلوی پیشرفت برنامه هستهای ایران را می گیرد.ما به بازرسی های بیشتر دست می یابیم. ایران پذیرفته غنی سازی بالای 5 درصد را متوقف کند و ذخیره خود را از بین ببرد.
کری ادامه داد؛در حالی که ایران اکنون 200 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد دراد در 6 ماه گذشته به صفر خواهد رسید و ایران سانتریفیوژهای جدیدی نخواهد ساخت و تنها اجازه جایگزین کردن دارد.ایران اراک را نخواهد ساخت و اگر این تأسیسات ساختش شروع شود به سمت یک راه حل دیگری خواهیم رفت.
وزیر خارجه آمریکا گفت:ایران پذیرفته که برنامه خود را برای مانیتورینگ در اختیار ما قرار دهد و این گام اول نمی گوید که ایران حق غنی سازی دارد. در این سند هیچ حق غنی سازی نیامده و این حق در ان پی تی هم نیامده و در این توافقنامه هم این را نمی گوید بلکه اندازه غنی سازی ایران می گوید که برنامه صلح آمیز هسته ای ایران موضوع مذاکره دو طرف است. طرف دیگر این طرح این است که جامعه بین المللی بخش هایی از تحریمهای ایران را بر می دارد و ما میتوانیم این تحریم ها را البته به حالت اول باز گردانیم و 4 میلیارد و 200 میلیون دلار پول نفت ایران به این کشور خواهد رسید و تحریم های طلا و اتومبیل و بخش پتروشیمی ایران هم برداشته خواهد شد و یک و نیم میلیارد دلار صادرات در اختیار ایران خواهد گذاشت و ما تراکنش های انسان دوستانه را هم می پذیریم.
وی با بیان این که کمکهای انسان دوستانه را کماکان ادامه می دهیم که منبع جدید پولی در اختیار ایران قرار نمیدهد، افزود:تحریم ها در حوزه نفت و سرویس های مالی در 6 ماه آینده ادامه خواهد یافت و تحریم های نفتی 25 میلیارد دلار در آمدهای ایران را تحت تأثیر قرار می دهد و حدود 16 میلیارد دلار پول فروش نفت ایران کماکان بلوکه خواهد بود.
کری تأکید کرد؛مجدداً تکرار می کنم که این تنها گام اول است. اما گام اولی که تضمین می کند که برنامه هستهای ایران، اراک، نظنز و فردو نمی توانند به جلو حرکت کنند. دولت آمریکا به دیپلماسی متعهد است و از پای نخواهیم نشست و دولت ایران باید فاز اول را به عنوان یک آزمون ساده ببیند.
وزیر خارجه آمریکا گفت:اگر ایران بخواهد برنامه صلح آمیز خود را اثبات کند اصلاً سخت نیست و ایران باید به ما ثابت کند که برنامه هستهای خود صلح آمیز است. در نهایت می دانم کسانی هستند که فرض می کنند این توافق کامل نیست و آنها باید بگویند که جایگزین بهتر چه خواهد بود.
وی با بیان این که ما اعتقاد داریم اگر تحریم ها را بیشتر می کردیم ایران می توانست برنامه خود را به جلو پیش ببرد و ذخیره بیشتری ایجاد کند و کشورهایی مانند اسرائیل و امارات با تهدید بیشتری مواجه شوند،افزود:در سال 2003 ایران 164 سانتریفیوژ داشت اما امروز 19 هزار سانتریفیوژ در ایران وجود دارد و اگر همان سال دولت سابق آمریکا طرح ایران را پذیرفته بود اکنون با 19 هزار سانتریفیوژ مواجه نبودیم و من اعتقاد دارم اکنون ما تصمیم درستی را گرفتیم و اینکه ما تحریمها را اعمال کنیم اتحاد ما با جامعه بین المللی را بیشتر خواهد کرد.
کری افزود:تنها هدفی که ما را به اینجا آورد این است که اطمینان حاصل کنیم ایران به سلاح هسته ای دست پیدا نخواهد کرد. ما در این هدف محکم هستیم و ظریف و رهبر ایران گفته اند ایران به سمت بمب هسته ای حرکت نمی کند و ما حاضریم با احترام متقابل کار کنیم در فضایی محترمانه و ایران باید این موضوع را در عمل به ما ثابت کند.ما در این مسیر از هیچ اقدامی دریغ نخواهیم کرد.
کری در پاسخ به سوالی درباره گام بعدی رابطه ایران و آمریکا گفت: به وضوح باید بگویم این گام واقعاً قابل توجه است و رئیس جمهور اوباما ریسک بزرگی کرد.از سال 1979 تاکنون ایران و آمریکا اصلا نمی توانستند با یکدیگر حرف بزنند و مقدار زیادی دشمنی در این سال ها ساخته شده است. ما در این سال ها کمک های زیادی می توانستیم بکنیم. ایران در این سال ها نگرانیهای امنیتی زیادی برای متحدان ما ایجاد کرده و منطقه از لحاظ ثبات دچار مشکل شده است. برای کشورهایی نظیر اسرائیل و کشورهای حوزه خلیج فارس.
وی افزود:اکنون گام اول حل برنامه هسته ای ایران است اگر ایران به حرف خود مبنی بر پایبند بودن به صلح آمیز بودن ایران پایبند باشد. ممکن است اتفاقات کنونی همانطور که آقای روحانی و ظریف گفته اند: ممکن است باعث ایجاد شکلی جدید از رابطه آمریکا و ایران شود.
وزیر خارجه آمریکا گفت:بگذارید شفاف به اسرائیل و سایر دوستان بگویم که گام بعد این است که ما مدرک شفافی داشته باشیم که هرگونه احتمال حرکت ایران به سمت ساخت سلاح هستهای را از بین ببرد.
کری در پاسخ به سوال دیگری در باره واکنش رژیم صهیونیستی به این توافق گفت: نتانیاهو دوست من است و برای او احترام زیادی قائل هستم و هفته ای چندبار با او صحبت می کنم و درباره برنامه هستهای ایران هم چندبار با ایران صحبت می کنم. اما مقداری اختلاف نظر داریم. در مرحله استراتژی هیچ اختلاف نظری میان ایران و اسرائیل وجود ندارد و ما می خواهیم ایران سلاح هسته ای نداشته باشد. امیدواریم به این سمت حرکت کنیم که اثبات شود برنامه هستهای ایران صلح آمیز است و می دانیم که عدم توافق از توافق بد، بدتر است اما حس می کنیم این توافق بدی نیست.
ایران اکنون باید تمامی تأسیسات خود را به ما نشان دهد. اراک اساساً جایی در برنامه صلح آمیز ندارد. هدف آمریکا و اسرائیل یکی است.
وی گفت: در خصوص تحریم ها هم با همکارانمان در کنگره صحبت خواهم کرد و آنها خود این تحریم ها را گذاشتند که ما به این توافق ها برسیم. اگر آنها بخواهند مجددا ایران را تحریم کنند اوباما این امکان را دارد که تحریم ها را وتو کند. البته من فکر می کنم که کنگره به این سمت حرکت نخواهد کرد و فکر می کنم کنگره آمریکا در این مسیر شریک خوبی برای ما خواهد بود.
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد