دلایل کاهش ازدواج و افزایش طلاق از نگاه کارشناسان

حسین باهر جامعه‌شناس درباره علل بالا رفتن سن ازدواج اظهار داشت: مشکلات اقتصادی از دلایل افزایش سن ازدواج است و تأمین مسکن حرف اول را برای شروع یک زندگی مشترک می‌زند.

وی با طرح سؤالی مبنی بر اینکه چرا در بین جوانان ازدواج کم و طلاق زیاد شده است خاطرنشان کرد: 40 دلیل برای این موضوعات می‌توان مطرح کرد که در این برنامه تنها به بُعد فرهنگی و اقتصادی اشاره شده است.

این جامعه‌شناس افزود: مسائل اقتصادی به خصوص مسکن موضوع مهمی است که حرف اول را در ازدواج می‌زند و جوانان باید نهایتاً با حمایت پدر و مادر یک زندگی مشترک را آغاز کنند.

وی تأکید کرد: مسئله فرهنگی نیز باید مورد توجه قرار بگیرد و در این موضوع ماهواره‌ها متأسفانه بسیار مؤثر در امر ازدواج و مسائل اجتماعی هستند.

باهر در پاسخ به پرسش برنامه مناظره مبنی بر اینکه، به نظر شما کدام عامل در تأخیر ازدواج جوانان مؤثر بوده است اظهار داشت: مسائل اقتصادی بیشتر از مسائل فرهنگی در کاهش وقوع ازدواج تأثیرگذار بوده است.

ولی‌الله نقی‌پورفر عضو هیئت علمی دانشگاه قم در مناظره بررسی علل بالا رفتن سن ازدواج جوانان گفت: در منطق اسلام جامعه سالم مساوی با خانواده سالم است.

وی افزود: انسان سالم محور توسعه پایدار است اما کلیت این موضوع از سوی اسلام مورد قبول نیست و انسان بدون خانواده بی‌هویت است و اسلام او را نمی‌پذیرد.

نقی‌پور‌فر تصریح کرد: بحث خانواده سه مسئله اساسی از جمله تشکیل، تحکیم و تعالی خانواده را در بر می‌گیرد و خانواده یک شاخصی برای کنترل تدبیر‌ها است.

عضو هیئت علمی دانشگاه قم تأکید کرد: خانواده در مرکز تدبیر‌ها نقش سرنوشت‌سازی دارد.

وی در خصوص نقش مسائل فرهنگی و اقتصادی و تأثیر آن در بالا رفتن سن ازدواج جوانان گفت: حداقل 60 درصد مسائل فرهنگی و 40 درصد مسائل اقتصادی باعث بالا رفتن سن ازدواج جوانان شده است.

نقی‌پورفر در خصوص مباحث فرهنگی گفت: در بحث فرهنگی ابعاد آموزشی مشاوره گام به گام و همسریابی و در ابعاد اقتصادی، تأمین مسکن، حداقل درآمد ماهیانه و دسترسی به امکانات زندگی مورد توجه است.

این کارشناس علوم قرآنی در ادامه اظهار داشت: اگر از حیث منابع انسانی این موضوع را اسیب‌شناسی کنیم متوجه می‌شویم که جوانان چه دختر و چه پسر نقش اساسی را در تعیین سن ازدواج دارد اما در کل محور یک خانواده سالم را زنان تشکیل می‌دهند.

وی افزود: زنان پس از ازدواج در نقش همسری و مادری ظاهر می‌شوند و در واقع با ازدواج به دو شغل الهی می‌رسند.

نقی‌پورفر ادامه داد: اصلاح جامعه باید از خانواده‌ها شروع شود و تمام سازمان‌های اجتماعی در خدمت خانواده‌ها قرار گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه قم با اشاره به نقش مدیران اجرایی و فرهنگی گفت: مدیران ما در این زمینه نقش حیاتی دارند و در سرنوشت جامعه موثر هستند بنابر این اولین تحول و انقلاب فرهنگی باید در ذهنیت اتاق‌های فکر ما صورت گیرد.

وی افزود: برای مثال یک نمونه روشن وجود دارد که ما پیشنهاد دادیم باید وزارت جوانان، زنان و خانواده داشته باشیم اما مسئولین بدون هیچ جوابی وزارت ورزش و جوانان را تاسیس کرده‌اند در صورتی که ورزش اولویت جوانان ما نبود.

خانم مهری سویزی رئس مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان در ادامه برنامه مناظره بررسی علل بالا رفتن سن ازدواج جوانان گفت: خوشبختانه خانواده مداری یکی از ارکان ارزشی خانواده‌های ایرانی است.

وی ادامه داد: خانواده یک پیوند عاطفی و حقوقی است و از آنجا که اساس عالم بر تربیت انسان نهاده شده است خانواده و پرداختن به خانواده نقش مؤثری در تربیت انسان ایفا می‌کند و ورود به خانواده با ازدواج آغاز می‌شود.

وی با طرح این سؤال که، چرا رهروان ازدواج در بین جوانان کم است ادامه داد: باید جوانان را به امر ازدواج تشویق کنیم چون هم اکنون معاشرت‌های نابجا و دوستی با جنس مخالف ارزان، آسان، فراوان و در مقابل آن تشکیل خانواده سخت، گران و دشوار است.

سویزی خاطرنشان کرد: ما باید کاری کنیم تا تشکیل خانواده سهل و آسان انجام گیرد و به صورت یک نهضت ملی آن را پیگیری کنیم.

رئیس مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان با بیان اینکه 7 عامل در کاهش ازدواج بین جوانان مؤثر است گفت: معاشرت‌های غلط با جنس مخالف باعث شده است که زمینه ازدواج بین جوانان کاسته شود و همچنین افزایش طلاق فضای ناامیدی را بین جوانان ایجاد می‌کند.

وی افزود: هجوم ماهواره‌ها، سایت‌ها و فضای مجازی، کمبود الگوی آسان ازدواج و سعادتمند از دیگر علل کاهش تمایل به ازدواج در بین جوانان است.

سویزی با اشاره به فیلم کوتاهی که در ابتدای مناظره به نمایش در آمد و قرائت خطبه عقد توسط مقام معظم رهبری برای یک زوج جوان با مهری 14 عدد سکه را نشان می‌داد گفت: این فیلم به خوبی آسان‌سازی ازدواج را نشان می‌دهد که باید در جامعه ترویج شود و جامعه نیز از تشکیل چنین خانواده‌هایی حمایت کند.

وی ادامه داد: بیکاری چشمگیر جوانان و رها شدن گرگ تورم در بین جوانان و بازتاب این ناامنی در تصمیمات مهم زندگی باعث شده است تا گرفتن تصمیم برای امر خطیر ازدواج سخت‌تر شود.

سویزی در پایان همچنین به نقش رسانه‌ها در آسان‌سازی ازدواج اشاره کرد و گفت: باید زمینه ازدواج درست و آسان از طریق رسانه ملی ترویج شود. چرا باید هم اکنون جوانان ما انتظار داشته باشند که زندگی خود را با نمره 20 و داشتن تمام امکانات در آغاز زندگی شروع کنند.

وی در پاسخ به سؤال حیدری که به نظر شما مسائل اقتصادی مهمتر از مسائل فرهنگی است این موضوع را تأیید کرد که مسائل فرهنگی نقش بیشتری دارد.

 محمد عباسی وزیر سابق ورزش و جوانان نیز اظهار داشت: همه حکما، دانشمندان و علما قبول دارند که هدف از زندگی تکامل بشر است.

وی با بیان اینکه ازدواج تکلیفی را بر عهده دو زوج جوان می‌گذارد اضافه کرد: البته در این میان این پیوند تکالیفی را نیز بر سایر جریانات اجتماعی می‌گذارد.

عباسی بیان داشت: در شکل‌گیری جامعه سالم، ازدواج اگر بتواند مختصات حقیقی خود را داشته باشد، می‌تواند تکامل بخش باشد.

وزیر سابق ورزش و جوانان یادآور شد: اگر ازدواج آسان صورت گیرد می‌تواند جامعه را در مسائل دیگر هدایت کند.

وی با بیان اینکه دغدغه‌های موجود در مسیر ازدواج قابل تأمل است ابراز داشت: از بعد مسائل اجتماعی می‌‌توان گفت که فرهنگ دغدغه مهمی است اما از نگاه جوانان باید گفت که مسائل اقتصادی اثربخش‌تر جلوه کرده است.

عباسی خاطرنشان کرد: پرداختن به مسائل مهم فرهنگی و پایه‌ای می‌تواند بسیاری از دغدغه‌ها را حل کند و شرایط اقتصادی را نیز رونق بخشد.

وزیر سابق ورزش و جوانان بیان داشت: به لحاظ اجتماعی، مسائل اقتصادی اثربخش‌ترین عامل در افزایش سن ازدواج بوده است.

 علی مطهری نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در مناظره بررسی علل بالارفتن سن ازدواج جوانان گفت: نسل جوان متعلق به آینده و نسل فعلی متعلق به گذشته است.

وی خانواده در کشور های اسلامی را با خانواده در غرب مقایسه کرد و گفت: عواطف انسانی، وحدت و یکدلی روحی در خانواده‌های ایرانی و اسلامی وجود دارد اما در غرب خانواده به مثابه یک شرکت تجاری است که سهام آن را با هم شریک می‌شوند و در سود آن با هم مشارکت دارند و عواطف انسانی در بین آنها کمتر تأثیرگذار است.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس خاطر نشان کرد: مسائل خانوادگی در دنیای غرب هنوز حل نشده و در آنجا مشکلات بیشتری وجود دارد.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در خصوص اینکه مسائل فرهنگی بیشتر باعث بالا رفتن سن ازدواج شده یا مسائل اقتصادی، گفت: من معتقدم علت اساسی افزایش سن ازدواج بیشتر فرهنگی است اگر چه انتخاب یکی از این دو بسیار مشکل است اما مسائل فرهنگی تأثیر بیشتری دارد.

 مطهری درباره قانون تسهیل ازدواج جوانان اظهار داشت: این قانون در سال 1384 و در مجلس هفتم به تصویب رسید که در آن زمان بنده در مجلس نبودم ولی قانون تمهیدات خوبی را برای تصویب ازدواج جوانان پیش‌بینی کرده است.

وی ادامه داد: مسکن موقت به مدت 3 سال، کمک هزینه زندگی برای زوج‌هایی که محل درآمد ندارند به مدت 2 سال، تهیه فضاهای مناسب برای جشن‌های ازدواج توسط مؤسسات و شهرداری‌ها از مواردی است که در قانون تسهیل ازدواج مطرح شده است.

مطهری خاطرنشان کرد: علی‌رغم اینکه قانون خوب تدوین شده است و مزایای خوبی برای تسهیل در ازدواج جوانان دارد ولی به طور جدی اجرایی نشد.

نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه، این قانون جنبه‌های اقتصادی و فرهنگی ازدواج را در بر گرفته است اظهار داشت: امروز در شرایط خاصی و با توجه به تحریم‌های اقتصادی قرار داریم و مشکلات دو چندان شده است شاید تعویق در اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان کم شدن درآمدهای دولت باشد.

مطهری خاطرنشان کرد: ادغام سازمان جوانان با وزارت ورزش یکی از دلایل درست اجرا نشدن قانون تسهیل ازدواج جوانان است.

در ادامه، محمد عباسی وزیر ورزش و جوانان دولت دهم خاطرنشان کرد: قانون تسهیل در ازدواج جوانان در زمانی که بنده در مجلس شورای اسلامی بودم به تصویب رسید و مفاد این طرح قانونی این است که مجلس تسهیل در امور ازدواج جوانان داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه، در حال حاضر دغدغه مهم ازدواج مسائل اقتصادی است خاطرنشان کرد: بیشترین مفاد قانون تسهیل در ازدواج جوانان نیز به موضوع مسائل اقتصادی ازدواج پرداخته است.

عباسی یادآور شد: در هیچ کدام از سالهای گذشته در بودجه مبلغی را به عنوان تسهیل در ازدواج جوانان قرار نداده‌اند.

وی یادآور شد: در دولت نهم و دهم صندوق مهر برای تسهیل در ازدواج جوانان وامهایی را در راستای این قانون داده است ولی اینکه این صندوق بتواند همان آیین‌نامه اندوخته جوانان را تشکیل دهد علی‌رغم اثرگذاری که داشته است ولی نتوانسته تأثیر بسزایی داشته باشد.

وزیر ورزش و جوانان دولت دهم افزود: مسکن مهر نیز در تأمین مسکن ارزان برای جوانان که به تازگی تشکیل زندگی داده‌اند تأثیرگذار بوده است.

حسین باهر نیز معتقد است باید برای پسرهایی که آمادگی ازدواج دارند ایجاد اشتغال در اولویت باشد و این در حالی است که سیوزی مدعی شد دخترها باید تفکر واقع‌گرایانه‌تری به زندگی داشته و کمتر به دنبال وسایل و امکانات خاص باشند.

وی گفت: اقتصاد یک شمشیر دولبه است، آنکه خیلی فقیر است آسیب می‌بیند و آن کس هم که خیلی غنی است هم به مشکل بر می‌خورد چرا که یکی درد بیکاری و دیگری درد بی‌عاری دارد.

وی افزود: وقتی می‌گویم اقتصاد به این دلیل است که بنیان فرهنگ را اقتصاد شکل می‌دهد و قران صراحتا در این موضوع عنوان کرده که اگر ازدواج به تأخیر بیفتد به دلیل مسائل مالی است و خدا در این زمینه کمک می‌کند.

حجت‌الاسلام ولی‌الله نقی ‌پورفر در ادامه برنامه مناظره در پاسخ به سؤال مرتضی حیدری مجری برنامه که پرسید آیا با فرض اینکه قانون تسهیل ازدواج به خوبی اجرا می‌شد آیا باز هم شاهد افزایش سن ازدواج می‌بودیم، گفت: قدم اول در اجرایی شدن هر قانون قانون‌گذاری است و ما در هر رفتاری نیازمند یک پیوست فرهنگی هستیم که متأسفانه هم‌اکنون اهمیت خانواده اتاق‌های فکر ما به خوبی تبیین نشده است.

وی افزود: کسی که به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری در زمان تبلیغات خود اولویت اشتغال را برای خانم‌ها مطرح می‌کند مشخص است که تبیین درستی در اتاق فکر برای وی انجام نشده است چرا که وقتی خانم‌ها ازدواج می‌کنند طلبکار و آقایان بدهکار می‌شوند.

حجت‌الاسلام ‌نقی‌پورفر اظهار داشت: همسری و مادری جزو الزامات فقهی نیست و مادری نیز از اصول فقهی به حساب نمی‌آید.

این عضو هیئت علمی دانشگاه اظهار داشت: هم‌اکنون متأسفانه در حوزه‌های علمیه نیز این موضوع به درستی تبیین نشده است وقتی سردمداران آن وحدت رویه و نظر در خصوص مشکلات جوانان ندارند مشکلات ما افزایش می‌یابد.

وی ادامه داد: هم‌اکنون اتاق فکر ما حداقل های مطلوب در زمینه ازدواج برخوردار نیست و حلقه وصلی برای ارتباط این اجزا با هم وجود ندارد. ما هم‌اکنون در آموزش و پرورش لشکر آقایان و خانم‌های مجرد را داریم و این نشان می‌دهد که اولویت اول ما ازدواج جوانان نبوده است.

حجت‌الاسلام نقی‌پورفر خاطرنشان کرد:‌ در شهر قم هم‌اکنون آبشاری درست شده است که قطعاً هزینه زیادی برای ساخت آن صرف شده است هزینه‌ای که می‌توانست پول ساختن خانه‌ای برای یک جوان بشود.

وی با اشاره به قانون تسهیل ازدواج گفت: من به شخصه درگیر این قانون هستم و در تدوین آن حضور داشتم این قانون با اولویت تشکیل خانواده مطرح شد اما هم‌اکنون بودجه‌بندی‌های ما براساس تشکیل خانواده تخصیص پیدا نمی‌کند.

این استاد دانشگاه افزود: اگر نقص کار ما مسائل فرهنگی است باید بگویم در بحث مشاوره نیز تاکنون خوب عمل نکرده‌ایم و متأسفانه در کشور دکترای خانواده نداریم در حالی در کشور آمریکا این نوع تخصص‌ها وجود دارد. بنابراین در الزامات فرهنگی تشکیل خانواده نیز نقص‌هایی وجود دارد.

حجت‌الاسلام نقی‌پورفر ادامه داد: من به مدت 3 سال برای مدیران صداوسیمای کشور کارگاهی را برگزار کردم و در آن کارگاه فتواهای مراجع را در خصوص ازدواج مطرح کردم که متأسفانه این فتواها هیچ‌ وقت پخش نشد.

وی در پاسخ به سؤال مجری که این فتواها چه بوده است، گفت: از آیت‌الله العظمی بهجت، فاضل لنکرانی و مکارم شیرازی در خصوص وجوب ازدواج، فتواهایی گرفته شد که سؤال اصلی ما این بود در سال 75، 6 میلیون و 500 هزار نفر دختر و پسر مجرد و در سال 85، 14 تا 15 میلیون دختر و پسر مجرد وجود داشت که اکثریت این افراد از اصلاح روند ازدواج خود عاجز بودند و سؤال این بود که آیا اصلاح ازدواج جوانان واجب است یا خیر؟

این استاد دانشگاه افزود: اگر وجوب ازدواج برعهده جامعه و حاکمیت است و با فرض اینکه این وجوب مستقر است آیا بذل مال برای اصلاح ازدواج جوانان واجب است؟ و آیا اصلاً این موارد به عنوان تکلیف شرعی برای مسئولان واجب است؟

حجت‌الاسلام پورفر افزود: آیت‌الله بهجت در پاسخ به این سؤال مطرح کردند هر مکلفی مؤظف است تکالیف شرعی خود را به جای آورد و در صورتی که در معرض تلف یا هلاکت باشد بر هر کسی که بر حفظ آن قادر است واجب است که این کار را انجام دهد.

وی ادامه داد: آیت‌الله فاضل لنکرانی با اشاره به آیه 32 سوره نور فرمودند در اسلام نسبت به امر ازدواج ترغیب شده است اما این موضوع واجب نیست و مستحب است. اما در صورتی که ترک ازدواج باعث ایجاد مشکلات شود برای مسئولان واجب است و آیت‌الله مکارم شیرازی نیز در پاسخ به این سؤال فرمودند در درجه اول حکومت اسلامی با در دست داشتن امکانات وسیع در برابر این معضل اجتماعی به عنوان وظیفه کفایی مسئولیت دارند.

حسین باهر جامعه‌شناس در ادامه مناظره امروز گفت: من در تدوین اصل43 قانون اساسی حضور داشتم و براساس این قانون ازدواج تکلیف واجب برای هر دولتی است.

حیدری در ادامه این مناظره این سؤال را مطرح کرد: چه اتفاقی باید بیفتد که به شاخص‌های بهتری در موضوع ازدواج برسیم؟

محمد عباسی وزیر ورزش و جوانان دولت دهم در پاسخ به این سؤال گفت: در حقیقت وقتی می‌گوییم جوانان از ازدواج استقبال نمی‌کنند مردم گمان می‌کنند که تنها مشکل اقتصادی است در حالی که تحصیل نیز موجب افزایش سن ازدواج می‌شود.

وی افزود: هم‌اکنون طلاق در نقاط ثروتمند بیشتر از نقاط ضعیف‌نشین است و بهتر است دانشگاه‌ها به جای اینکه مبحث کنترل جمعیت را مطرح کنند بحث آسان‌سازی ازدواج را در دستور کار قرار دهند.

وزیر سابق ورزش و جوانان ادامه داد: باید دولت و خانواده هر کدام مسئولیت خود را برای امر ازدواج جوانان بپذیرند و همانطور که انتخاب نام نیک بر عهده خانواده است کمک به ازدواج نیز برعهده اولیای جوانان است و جامعه به عنوان ولی اجتماعی این جوان وظیفه دارد و دانشگاه‌ها و صداوسیما نیز وظیفه خود را در این زمینه باید اجرا کنند.

علی مطهری در ادامه مناظره داشت: در کشور به گونه‌است که اگر دختری در سوم یا چهارم دبیرستان ازدواج کند اولین کار آموزش و پرورش این خواهد بود که آن فرد را از مدرسه بیرون می‌کند.

وی بیان داشت: بالارفتن سن ازدواج اگر نسبت به 50 سال پیش در نظر گرفته شود مسئله مهمی نخواهد بود چرا که امروز فاصله بین بلوغ طبیعی و اجتماعی بالا رفته است.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی افزود: انقلاب صنعتی یکی از عوامل افزایش سن ازدواج است که البته این امری طبیعی است.

وی با بیان اینکه دخترها از 14 سالگی و پسرها از 16 سالگی میل به جنس مخالف پیدا می‌کنند ابراز داشت: باید این فاصله را چگونه طی کنند، این فاصله بین بلوغ طبیعی و اجتماعی است.

مطهری با بیان اینکه اسلام راه‌کارهای لازم را برای ازدواج ارائه داده است، گفت: رُهبانیت یا ریاضت یا ازدواج دائم یا موقت از جمله موارد مورد بحث است.

وی با اعلام اینکه سن ازدواج در دو سال اخیر نسبت به چهار سال گذشته افزایش یافته است گفت: از نظر من این امر در کنار علل اقتصادی از علل فرهنگی ناشی می‌شود.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی بیان داشت: باید توجه داشت که در دوره جنگ نیز سختی وجود داشت و نمی‌توان همه مسائل را ناشی از محدودیت‌های اقتصادی دانست چرا که هم اکنون در طبقه مرفه نیز سن ازدواج بالا رفته ضمن آنکه آمار طلاق نیز در این طبقه بالا است.

وی یادآور شد: عوامل دیگری مثل گرایش به فرهنگ غرب و دور شدن سبک زندگی اسلامی و آزاد شدن راه‌های دسترسی به جنس مخالف از مهمترین علل افزایش سن ازدواج است البته در این میان آداب و رسوم نیز نقش قابل توجهی دارد.

مهری سویزی در ادامه مناظره  اظهار داشت: موضوع ازدواج جوانان در رأس امور کارهای کشور نیست.

وی ادامه داد: این در حالی است که در زمان جنگ در رأس امور بود به طوری که زمانی که دنیا در برابر ما قرار گرفته ما در تهاجم دشمنان نائل شدیم.

رئیس مرکز ملی پرورش‌ استعدادهای درخشان با بیان اینکه عزم ملی همیشه بر مشکلات پیروز است، افزود: در این باره ما از ظرفیت عزم ملی استفاده نکردیم باید باور کنیم این ظرفیت جامعه ما نیست.

وی با بیان اینکه هم اکنون 8 تا 13 میلیون جوان در آستانه ازدواج قرار دارند گفت: اگر این 8 تا 13 میلیون جوان علاقمند به تحصیل بودند و در دانشگاه‌ها به روی آنها بسته می‌شد چه تظاهراتی راه می‌افتاد.

سویزی اظهار داشت: بخشی از مشکل مسکن جوانان نیز می‌تواند توسط مسکن مهر حل شود چرا که مشکل اصلی جوانان در بحث مسکن به 5 سال اول زندگی آنها مرتبط است و باید اقدامی انجام شود تا در 5 سال اول مورد حمایت قرار گیرند.

وی در ادامه، به مجری برنامه پیشنهاد داد تا با راه‌اندازی یک نظرسنجی نظرات و ایده‌های مردم را در خصوص ترویج ازدواج بین جوانان جویا شود.

سویزی همچنین اظهار داشت: خانواده‌ها باید مباحث چشم و هم چشمی را از خانه‌ها دور کنند و اصل زندگی را فدای دکور زندگی نکنند چرا که به این ترتیب فرصت جوانی، پاکدامنی و خدایی زندگی کردن را از جوانان می‌گیرند.

در ادامه مناظره بررسی علل بالا رفتن سن ازدواج جوانان حسین باهر در پاسخ به این سؤال بینندگان که آیا به نظر شما برگزاری ازدواج دانشجویی به صورت جمعی موفق بوده است یا خیر؟ گفت: من از بنیانگذاران ازدواج‌های دانشجویی بودم و در ابتدای امر این کار خوب انجام می‌شد اما متأسفانه در ادامه راه دو نکته ایجاد شد اول اینکه مسئولان دانشگاه سعی کردند تا این ابتکار را برای خود کنند و دوم اینکه خوابگاه‌های متأهل دانشجویی ایجاد شد که معلوم نیست کسانی که از این خوابگاه‌ها در آینده بیرون خواهند آمد چه سرنوشتی خواهند داشت.

وی ادامه داد: به نظر من در کل ازدواج دانشجویی در بخشی از کار موفق بوده است و بخش دیگر ناموفق عمل کرده است.

حجت‌الاسلام پورفر نیز در پاسخ به این سؤال گفت: طرح ایجاد معاونت فرهنگی در دانشگاه‌ها از سوی من پیشنهاد شد تا مسئولیت آموزش، مشاور و همسریابی را به عهده گیرند و کمک فکری برای همسرگزینی باشند.

وی اظهار داشت: 60 درصد مسأله ازدواج فرهنگی است و اگر ما در همسرگزینی دو هم‌کفو را به هم برسانیم با مشکلات اقتصادی نیز کنار خواهند آمد.

سویزی رئیس مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان در خصوص ازدواج‌های دانشجویی گفت: همواره در هر موضوعی باب سوءاستفاده وجود دارد و در ازدواج‌های دانشجویی نیز مسائلی مطرح می‌شد مانند اینکه برخی از دانشجویان در ازدواج دانشجویی شرکت می‌کنند و سپس در شهر محل اقامت خود عروسی‌های مفصلی را برگزار می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: ما فرهنگ وساطت را باید در زمینه ازدواج مهیا کنیم در گذشته ازدواج‌ها خویشاوندی و فامیلی صورت می‌گرفت که به دلیل شناخت بهتر طرفین از یکدیگر تنها 5 درصد از ازدواج‌های فامیلی به طلاق منجر می‌شود.

سویزی ادامه داد: همانطور که حضرت علی (ع) نیز بر افزایش رفت و آمد بین مردم تأکید داشتند تا خصلت‌های پوشیده مردم آشکار شود.

وی تصریح کرد: ما باید به مدد رسانه فرهنگ وساطت را در بین خانواده‌ها احیا کنیم.

 حیدری از مطهری پرسید: آیا درست است که دختر متأهل در کنار دختر مجرد به مدرسه برود؟

مطهری عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سؤال گفت: بله به اعتقاد من مشکلی ندارد من زمانی به این موضوع انتقاد کردم چون ممکن بود مسائل زناشویی در بین دختران مطرح شود و اثرات منفی داشته باشد اما هم اکنون موضوعی وجود ندارد که برای دختران ناشناخته باشد.

حجت‌الاسلام نقی‌پورفر نیز در پاسخ به این سؤال گفت: ما نباید به خاطر حل مشکلات صورت مسئله را حل کنیم.

سویزی نیز در پاسخ به اینکه آیا وجود دختران متأهل در کنار دختران مجرد در مدارس کار درستی است؟ گفت: ما نباید صرف یک لحظه و صحنه داوری کنیم همکاران و مدیران در مدارس گزارش‌هایی را به ما می‌دادند مبنی بر اینکه ممکن بود معلم برخوردهای سلبی را به دلیل انجام ندادن تکالیف با دختران متأهل در مدارس داشته باشند که با برخورد همسران آنها مواجه می‌شدند.

وی ادامه داد: ما بخشنامه‌ای را سالهای قبل تدوین کردیم که بر اساس آن دختران متأهل می‌توانستند با اجازه از کمیسیونی که تشکیل شده بود در مدارس در کنار دختران مجرد حضور پیدا کنند.

سویزی در پاسخ به این سؤال حیدری که آیا همچنان این بخشنامه به قوت خود باقی است یا خیر؟ گفت: من نشنیدم که این بخشنامه لغو شده باشد.

علی مطهری در ادامه این مناظره گفت: یکی از آثار خوب این کار این است که بقیه دختران نیز به امر ازدواج تشویق می‌شوند و نباید به خاطر مضرات اندک این کار اصل موضوع زیر سؤال می‌رود.

حسین باهر جامعه‌شناس نیز افزود: باید آموزش به خانواده‌ها داده شود تا بچه‌ها در دورانی که در کنار آنها هستند از هم بدآموزی نداشته باشند و بهتر است ‌آموزش‌های خوب از زبان یک فرد امین و بزرگوار مطرح شود به عنوان مثال در دوران ما مسائل جنسی از طریق یکی از آقایان به ما توضیح داده می‌شد که دیگر احتیاج نداشتیم این مسئله را از دیگران بشنویم.

حیدری از عباسی نیز پرسید: بود و نبود وزارت ورزش و جوانان در کاهش سن ازدواج مؤثر بوده است یا خیر؟

محمد عباسی وزیر ورزش و جوانان دولت دهم در پاسخ به این سؤال بینندگان گفت: هر کدام از این مزایا که برای تسهیل ازدواج در مدارس مطرح می‌شود آسیب‌هایی نیز به همراه دارد اما هیچ چیز نباید مانع ازدواج شود.

وی در خصوص ازدواج‌های دانشجویی گفت: ما همه چیز را نباید از همه سازمان‌ها توقع داشته باشیم.

عباسی افزود: در آخرین روزهای کار من در وزارت ورزش و جوانان توافقاتی با تعدادی از سازمانها انجام شد که بر اساس آن توافقنامه پایداری ازدواج به معاونت امور زنان، آسیب‌های اجتماعی ازدواج به سازمان بهزیستی سپرده شد و اگر این تقسیم‌بندی‌ها انجام شود می‌تواند اثرگذار باشد.

وزیر ورزش و جوانان دولت دهم اظهار داشت: خطاب قانون تسهیل ازدواج وزارت ورزش و جوانان نیست و هر سازمانی باید بتواند این کار را انجام دهد.

حیدری از حجت الاسلام نقی‌پورفر نیز پرسید آیا تسهیل ازدواج واجب است یا اجرای طرح گشت ارشاد؟

حجت‌الاسلام نقی‌پورفر در پاسخ به این سؤال گفت: آخرین راهکار داغ کردن است امر به معروف همواره مهمتر از نهی از منکر است.

وی ادامه داد: ما هم اکنون نهادی به عنوان امر به معروف و نهی از منکر داریم اما این نهاد بر اساس مفاهیم قرآنی تشکیل نشده است و به اعتقاد بنده تسهیل ازدواج از گشت ارشاد واجب‌تر است.

حیدری همچنین از سویزی نیز پرسید با توجه به اینکه تحصیلات عالی دختران باعث افزایش سن ازدواج شده است راهکار شما برای حل این معضل چیست؟

مهری سویزی در پاسخ به این سؤال بینندگان گفت: در این موضوع نقش خانواده‌ها را اساسی می‌دانم چون مادران قدرت انتقال ارزش را به فرزندان خود دارند و می‌توانند با نگاه منصفانه دختران خود را تربیت کنند.

وی ادامه داد: گاهی دکور زندگی را خانواده‌ها برای فرزندان خود بزرگ می‌کنند و به جای اینکه اخلاق و مهربانی را برای دختران خود به عنوان جهیزیه به خانه‌شان بفرستند وسایل آسایش آنها را فراهم می‌کنند.

سویزی افزود: به اعتقاد بنده دانش‌سازی را دانشگاه‌ها انجام می‌دهند اما نهاد اصلی این موضوع خانواده‌ها هستند.

حجت‌الاسلام پورفر نیز در پاسخ به این سؤال گفت: سه مرحله آموزش باید وجود داشته باشد اما متأسفانه ما آموزش را از نیمه راه آغاز می‌کنیم.

وی افزود: ما باید ازدواج را مدیریت کنیم و آموزش و مشاوره و همسریابی را در دستور کار قرار دهیم.

حسین باهر در ادامه افزود: قبل از اینکه به دبستان برویم ما باید ادبستان داشته باشیم همانطور که می‌گویند ادب مرد به ز دولت اوست.(فارس)