او رفته با صدایش

هر چند این حسرت حتی در زمان زندگی‌اش برای دوستدارانش وجود داشت، چرا که بی‌مهری‌هایی که در اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 به او رفت و انزوای تحمیلی (‌و شاید خودخواسته‌اش)‌ به واسطه همان نامهربانی‌ها بیش از هر کسی دوستداران موسیقی او و موسیقی ایرانی را متضرر کرد و حسرتی ابدی برای آنها ساخت. مرگ غم‌انگیزش درست در زمانی که امید به بازگشت دوباره او می‌رفت، این افسوس را دوچندان کرد.

او متولد نیشابور بود، سرگذشت زندگی و آثارش را براحتی می‌توان پیدا کرد و خواند، از نگاه تازه و ساختارشکنی که به موسیقی ایرانی داشت ـ و حتی در سبک نوازندگی اش بروز پیدا کرده بود ـ گرفته تا ساخت تصنیف‌های ماندگارش در موسیقی و سبک و سیاق نوازندگی‌اش. او توانسته بود در موسیقی سنتی که می‌رفت به رکود مطلق برسد، روح نشاط و سرزندگی تازه‌ای بدمد.

مشکاتیان از زمره کسانی بود که مجدانه از هر فرصتی برای هموار کردن راه آینده بهره می‌گرفت. پربارترین دهه زندگی هنری مشکاتیان با یادآوری آثاری چون «آستان جانان»، «دود عود»، «بیداد»، «دستان»، «جان عشاق»، «نوا مرکب خوانی»، «گنبد مینا» و خلق بسیاری آثار بی کلام و باکلام همراه است؛ آثاری که با ثبت آواهای ماندگار او در حافظه تاریخی ایرانیان رنگ و بوی تازه‌ای داشت. او شبیه هیچ کسی ساز نمی‌زد.

شبیه فرامرز پایور، کیانی، ورزنده یا سنتورنوازان معاصر دیگر ساز نمی‌زد. شبیه خودش می‌نواخت و گردش مضرابش خاص مشکاتیان بود. طنین مضرابش هنوز هم شبیه هیچ سنتورنواز دیگری نیست.

اشراف کاملش بر ادبیات ایران و قرائت نو و خلاقانه‌ای که از شعر نو در موسیقی دستگاهی ایران ارائه کرد تا سال‌ها بعد در میان موسیقیدانان جوان ادامه پیدا کرد.

یادش، شور و شعفی است که در تک تک مضراب‌هایش در قطعه «پیروزی» می‌توان شنید، سماع و شورانگیزی که در قطعه «بیداد»اش موج می‌زند.

مردی با ریش‌های انبوه، ‌نگاهی اندوه‌زده و لبخندی آرام با مضراب‌هایی که روی سنتورش آرام گرفته است، جایش در موسیقی ایران خالی است.

میثم اسماعیلی ‌-‌ جام‌جم