در باب دلایل و ریشههای بحران در این کشورها مسائل متعددی مطرح است. در کنار مسائل داخلی نمیتوان مؤلفههای خارجی را نادیده گرفت. موقعیت جغرافیایی مصر بویژه نزدیکی آن به سرزمینهای اشغالی چنان است که کشورهای فرامنطقهای توجهی خاص به این کشور دارند.
آنچه بر اهمیت این کشور افزوده است دیدگاه جاری بر این کشور در قبال تحولات منطقه بویژه مقابله با آمریکا و رژیم صهیونیستی است. بسیاری تاکید دارند که مردم و بدنه ارتش مصر ، دیدگاهی مقاومتی و ضد صهیونیستی و ضد آمریکایی دارند که نمود عینی آن را نوع مواضع ملت مصر در دو سال اخیر در برابر آنها میتوان مشاهده کرد.
با توجه به این شرایط میتوان گفت که مصر از ظرفیتهای بسیاری برای به چالش کشاندن دشمنان جهان اسلام برخوردار است. در این میان غرب و صهیونیستها برآنند تا هر دو عنصر ملت و ارتش مصر را چنان گرفتار بحران سازند که در نهایت توانی برای مقابله با دشمنان مصر و جهان اسلام نداشته باشند.
اولا هر چند که مصر این روزها درگیر تحولات داخلی است اما دشمنان برآنند تا آن را در جهت خواستههای خود هدایت نمایند که محور آن را نیز تضعیف وحدت و یکپارچگی و نگاه اسلامی مردم مصر تشکیل میدهد. در این چارچوب آنها دو اصل ایجاد شکافها قومی و دینی بویژه میان مسلمانان و مسیحیان و نیز دلسرد ساختن مردم از تشکیل دولتی اسلام گرا را در دستور کار دارند. مجموع این تحرکات موجب شده تا مصر امروز در شرایط داخلی با بحرانهای شدید مواجه باشد که حتی تجزیه و یا ورود این کشور به جنگ داخلی را در اذهان تداعی کرده است.
ثانیا، در حوزه ارتش نیز صهیونیستها و غرب برآنند تا با درگیر ساختن ارتش در ناآرامیهای مرزهای سینا عملا توان ارتش را تضعیف نمایند. این امر موجب می شود تا ارتش که بدنه آن روحیهای مردمی و ضد صهیونیستی دارد به حاشیهها مشغول گردد و به مسائل مهم یعنی مقابله با صهیونیستها و آمریکا به عنوان دشمنان اصلی مصر نپردازد . در همین حال ضعف ارتش موجب میشود تا برای تامین تسلیحات و بازسازی خود به آمریکا وابسته شود که عملا به خنثی سازی ارتش در برابر صهیونیستها منجر میشود.
نکته قابل توجه آنکه دشمنان با ایجاد شکاف میان ملت ، ارتش و دولت مانع از آن میگردند که مصر به ثبات دست یابد تا همواره به وابسته غرب بوده و بر اساس خواست آنها به همراهی با صهیونیستها نیز تن دهد.
قاسم غفوری-جام جم آنلاین
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد