اختلاف‌نظر فلسطینی‌ها درباره تحولات سوریه

بحران سوریه باعث جابه‌جایی 235 هزار فلسطینی، کشته‌شدن صدها نفر از آنها و برداشتن سلاح به نفع یا علیه یکی از طرف‌های درگیری در سوریه شده است.

جنگ سوریه باعث ایجاد شکاف میان رهبران فلسطینی شده است، به طوری که جنبش ناسیونالیستی فتح به رهبری محمود عباس که مقر آن در کرانه باختری است و جنبش اسلامگرای حماس که بر غزه فرمان می‌راند در پشتیبانی از یکی از طرف‌های درگیر در سوریه رودرروی یکدیگر قرار گرفته‌اند.

در حالی که مقامات فتح از آن بیم دارند که عواقب حمله به رژیم بشار اسد می‌تواند باعث انتقام و تلافی جویی سوری‌ها شود و برای اثبات نظر خود اقدام امیر کویت سال 1991 در اخراج فلسطینی‌ها پس از سال‌ها زندگی و سازگاری با جامعه کویت را به عنوان شاهدی بر نگرانی‌های خود ذکر می‌کنند، رهبران حماس عنوان می‌کنند که نمی‌توانند از بشار اسد حمایت کنند.

مقامات فتح از باز پس‌گیری اردوگاه‌های فلسطینی جنوب دمشق از شورشیان توسط رژیم سوریه حمایت کردند، اما جنبش حماس، رقیب فتح در مقابل با تعطیل کردن مقر خود در سوریه جنگجویانی را برای ملحق‌شدن به شورشیان به سوریه فرستاده است.

خالد مشعل رهبر حماس دراواسط ماه می، یک سال پس از رها کردن پایگاهش در سوریه و در مصاحبه با مجله فارین پالیسی از اتخاذ گزینه غلط از سوی رژیم سوریه و دورنمای اشتباه دمشق در باره این مناقشه سخن به میان آورد.

دیدار شیخ یوسف القرضاوی روحانی مصری الاصل در اوایل این ماه از غزه و فتوای وی مبنی بر ملحق‌ شدن مسلمانان به شورش در سوریه، شکاف میان گروه‌های فلسطینی را عمیق‌تر کرد.

پلیس حماس در شهر خان یونس تظاهرکنندگان فلسطینی را که تصاویر بشار اسد را به نشانه حمایت از وی در دست داشتند با باتوم سرکوب کرد و روزنامه‌نگاران و گزارشگران شبکه المنار را که وابسته به حزب‌الله لبنان است و برای پوشش خبری این تظاهرات به شهر آمده بودند بازداشت کرد . حزب‌الله در گذشته از متحدین حماس به شمار می‌رفت.

در این فاصله حامیان فلسطینی بشار اسد در کلیسای مزار قدس در قدس هنگام مراسم عید ایشتار با خواندن شعار «خدا، سوریه و فقط بشاراسد» حمایتشان را از وی نشان دادند.

در لبنان بسیاری از فلسطینی‌های مسیحی که به اسد به عنوان حامی اقلیت‌ها می‌نگرند، از این بابت نگرانند که پیروزی سلفی‌ها می‌تواند فرار مسیحیان در سراسر خاورمیانه را شدت بخشد.

بعضی از فلسطینی‌ها هنوزهم به سوریه تحت حاکمیت بشار اسد به عنوان آخرین قلعه ناسیونالیسم عربی می‌نگرند و معتقدند شورش در سوریه توطئه قدرت‌های غربی و شیوخ خلیج فارس است.اختلاف و تفرقه حتی در میان خانواده‌های فلسطینی‌ها نیز رسوخ کرده و روسای خانواده‌ها که موافق اسد به حساب می‌آیند از ایده‌های پسران انقلابی‌شان احساس تاسف می‌کنند.

طبق نظرسنجی انجام شده از سوی دانشگاه حیفا سومین شهر بزرگ اسرائیل، از هر چهار عرب اسرائیلی یک نفر از رژیم اسد حمایت می‌کند.

با این همه، نتایج نظرسنجی‌ها کمی آشفته و بی‌نظم است. بعضی‌ها نظیر عزمی بشاره سیاستمدار برجسته مسیحی که سال 2007 به جرم جاسوسی به اسرائیل فرار کرد از دفاع از بشار اسد به تقبیح او تغییر عقیده داده است، اما در عوض لیبرال‌های فلسطینی که از خشونت و سبعیت افراط‌گراهای اسلامی بهت‌زده شده‌اند از حمایت اولیه از شورشیان دست برداشته‌اند.

حامیان فلسطینی بشار اسد در مناظره‌های تلویزیونی در شبکه عرب زبان «الشمس»، شورشیان سوریه را نوچه‌های القاعده می‌نامند و در مقابل مخالفان اسد نیز مجریان برنامه را به «شبیحه» بودن متهم می‌کنند. شبیحه نام شبه نظامیان طرفدار اسد است.

بسیاری از سیاستمداران فلسطینی مانع انتشار و طرح این بحث‌ها در میان مردم شده‌اند.رهبران قدیمی فلسطینی با اسد احساس همدلی داشته و از او حمایت می‌کنند.

منبع: اکونومیست
مترجم: ایرج جودت