رقابت 6 حزب مهم در انتخابات پارلمانی پاکستان

با وجود حملات متعدد تروریستی طی چند هفته گذشته، مردم و گروه‌های مختلف سیاسی بر حضور پای صندوق‌های رای تاکید دارند.

حال باید منتظر ماند و دید مردم این کشور از میان شش حزب عمده حاضر در این انتخابات، کدام یکی را مسئول تشکیل دولت خواهند کرد؛ شش حزبی که خلاصه‌ای از معرفی آنها در این نوشتار بیان می‌شود.

1 ـ حزب عوامی ملی پاکستان ، حزبی چپ‌گرا و سکولار است و مناطق پشتون‌نشین استان خیبر پختونخواه، مرکز اصلی قدرت آنها به حساب می‌آید. این حزب کار خود را به طور رسمی در سال 1986 آغاز کرد و رهبر کنونی آن اسفندیار والی‌خان است. در سطح ملی، این حزب به میزان بسیار زیادی، همگام و همراه حزب مردم پاکستان است. حزب عوامی ملی یکی از شرکای مهم و قدرتمند حزب مردم در دولت پیشین بود و در مجلس ملی 13 کرسی را در اختیار داشت.

با این حال، این حزب در انتخابات پیش‌رو با چالش‌های متعددی در منطقه خیبر پختونخواه مواجه است. نبود توسعه اقتصادی و نبود امنیت از جمله مشکلات این منطقه است، به گونه‌ای که طی چند سال گذشته حدود 750 نفر از فعالان و رهبران این گروه در این مناطق به دست نیروهای تحریک طالبان پاکستان کشته شده‌اند.

2 ـ جنبش متحد قومی، حزبی سکولار؛ اما محافظه‌کار است که مرکز اصلی قدرتش شهر کراچی (بزرگ‌ترین شهر پاکستان) می‌باشد. این حزب در پارلمان قبلی 25 کرسی در اختیار داشت و انتظار دارد در انتخابات پیش رو عملکرد قابل قبولی در شهرهای کراچی و حیدرآباد داشته باشد. این حزب در سال 1984 با نام جنبش مهاجر قومی تاسیس شد. هدف اصلی و ابتدایی این حزب، حمایت از حقوق مهاجران مسلمانی بود که از هند به پاکستان نقل مکان کرده بودند.

این حزب در سال‌های گذشته به طرح‌ریزی برنامه‌هایی برای جداسازی کراچی و حیدرآباد از پاکستان متهم شد و همین موضوع مشکلات فراوانی برای آنها به همراه داشت.

سال 1997 این حزب به جنبش متحد قومی تغییر نام داد و این درست زمانی بود که این حزب مقبولیت بیشتری در جامعه سیاسی پاکستان پیدا کرده بود. این حزب امروزه یکی از بازیگران اصلی در هر دولت ائتلافی به شمار می‌رود.

3 ـ مسلم لیگ شاخه نواز، رهبری این حزب راست میانه، اما محافظه‌کار را نواز شریف، نخست‌وزیر پیشین پاکستان بر عهده دارد. شهر پنجاب که پرجمعیت‌ترین شهر پاکستان است، مرکز اصلی قدرت این حزب به حساب می‌آید. در انتخابات پیشین این حزب توانست 91 کرسی را به خود اختصاص داده و در انتخابات استانی پنجاب نیز جایگاه نخست را داشته باشد.

نواز شریف پس از کودتای پرویز مشرف به مدت هفت سال در تبعید خود خواسته بود و در سال 2008 برای هدایت حزبش در انتخابات پارلمانی سال 2008 به کشور بازگشت. تاکید و تمرکز اصلی این حزب در انتخابات پیش‌رو، بر افزایش رشد اقتصادی از 3 درصد به 6 درصد و ارتقای سطح سرمایه‌گذاری در طرح‌های زیر ساختی است.

4 ـ مسلم لیگ شاخه قائد، این حزب با گزارش راست میانه در سال 2002 شکل گرفت و اعضای آن افرادی بودند که از مسلم لیگ شاخه نواز جدا شده و از ژنرال پرویز مشرف در کودتا علیه دولت منتخب پاکستان حمایت کردند. بسیاری از اعضای مهم این حزب، نقش‌هایی کلیدی در دولت مشرف داشتند. چادوری شجاعت حسین، ظفرالله‌خان جمالی و شوکت عزیز همگی از اعضای این حزب بودند که در دولت مشرف به عنوان نخست‌وزیر فعالیت کردند.

در انتخابات سال 2008، بالا رفتن میزان تورم و شکست سیاست‌های اقتصادی دولت مشرف باعث شد تا آنها شاهد پیروزی نامزدهای حزب مردمی پاکستان و مسلم لیگ شاخه نواز باشند. این حزب که در پارلمان گذشته 54 کرسی را در اختیار داشت، بیشتر توجه و انتظارش از شهر پنجاب است که مرکز اصلی قدرت آنها به حساب می‌آید. رهبران این حزب انتظار ندارند بتوانند به تنهایی دولت تشکیل دهند؛ اما در ایجاد یک دولت ائتلافی، نقشی مهم و کلیدی خواهند داشت.

5 ـ‌ حزب مردم پاکستان، این حزب در انتخابات سال 2008 از 272 کرسی، 124 کرسی را به خود اختصاص داد؛ دلیل اقبال گسترده مردم به این حزب در انتخابات پیشین، حس تنفر شدید نسبت به دولت پرویز مشرف و همچنین ابراز همدردی نسبت به ترور بی‌نظیر بوتو ( رهبر حزب و نخست‌وزیر پیشین پاکستان) بود.

این حزب که سال 1967 از سوی ذوالفقار علی بوتو تاسیس شد، خود را به عنوان یک حزب سکولار و چپ میانه معرفی کرده است. این حزب از زمان تاسیس تاکنون چهار بار به قدرت رسیده است (1977، 1988، 1993 و 2008). این تنها دوره‌ای است که در پاکستان یک دولت غیرنظامی بدون دردسر دوره‌اش را به پایان می‌رساند.

نرخ بالای بیکاری، تورم و بحران قدرت از جمله مشکلات این حزب در انتخابات پیش رو به حساب می‌آید. اتهام‌های فساد مربوط به آصف‌علی زرداری، رهبر این حزب و رئیس‌جمهور پاکستان، از دیگر مشکلات این حزب است.

بیلاوال بوتو زرداری اکنون به عنوان رئیس این حزب فعالیت می‌کند. مرکز اصلی قدرت این حزب، استان سند است؛ اما در استان‌های پنجاب، بلوچستان و خیبر پختونخواه نیز با دیگر احزاب به رقابت می‌پردازد.

6 ـ حزب تحریک انصاف پاکستان، این حزب در سال 1996 تاسیس شد و رهبری آن را عمران‌خان، یکی از بازیکنان پیشین تیم ملی کریکت پاکستان به عهده دارد. مقام‌های این حزب، هدف اصلی خود را ریشه‌کن‌کردن فساد و مقابله با ناتوانی دولت در اداره کشور اعلام کرده‌اند. اعضای این حزب همچنین گفته‌اند برای اصلاح صنعت انرژی پاکستان، وضع اضطراری اعلام می‌کند.

عمران‌خان همچنین در بسیاری از سخنرانی‌های تبلیغاتی خود، قول برقراری یک دولت اسلامی را به طرفدارانش می‌دهد. آنها علاوه بر مخالفت با ائتلاف کنونی پاکستان با آمریکا، خواستار مذاکره با افراد مسلحی شده که خواهان زمین گذاشتن سلاح‌هایشان هستند.

حسین خلیلی - گروه بین‌الملل