جامعه جرم خیز نیست مدیریت جوانان باید اصلاح شود

وجود جوان در یک جامعه هم مثبت است و هم منفی از آنجا که در دوران جوانی روح مشترکی بر جوانان حاکم است ، مدیریت و هدایت جوانان عاملی تعیین کننده در مثبت یا منفی شدن پدیده جوانی جمعیت به شمار می آید ما در حال حاضر با پدیده فراوانی جرم رو به رو نیستیم بلکه با مدیریت ناصحیح یک جامعه جوان رو به روییم . جرم ریشه های فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی دارد و باید با آن برخورد ریشه ای کرد.آیا مدیریت ناصحیح باعث فراوانی جرم نشده است؛دکتر بهرامی :درست است ؛ اما می خواهم بگویم که جامعه جوان با مدیریت صحیح می تواند کارآیی مثبت داشته باشد، مانند نقش موثر و مهم و متعالی جوانان در هشت سال دفاع مقدس . یکی از دلایل تصور جرم خیز بودن جامعه ، بزرگ جلوه دادن جرایم و رفتارهای مجرمانه به وسیله آمار و صفحات حوادث امروز است که باعث شده اولا ذهن جامعه بیش از حد به این موضوع مشغول شود و ثانیا گرایش منفی در جوانان به وجود آید.محمدی : می گویند زندان ها آیینه اجتماع هستند. بررسی آمار زندانیان در گذشته و حال نشان می دهد که در سالهای اخیر تعداد زندانیان در حال افزایش بوده است . این افزایش می تواند نشاندهنده فراوانی آمار ارتکاب جرم هم باشد.اما تنها اتکاء به آمار زندانیان ، گویای افزایش نرخ جرم نیست ؛ زیرا در نرخ جرم ، ما یک رقم سیاه داریم رقم سیاه درصدی از جرایم است که مجرمان آن شناسایی نمی شوند. از طرفی این فراوانی نسبی است ما باید آمار جرایم را با توجه به جمعیت ، فرهنگ ، مذهب ، حاکمیت و سیاست های کیفری و جنایی حاکم بر کشور ارزیابی کرده و این آمار را با کشورهایی که وضعیتی مشابه با کشور ما دارند، مقایسه کنیم سیاست های کیفری در کشور ما، همان سیاست های وضع مجازات است در قانون مجازات اسلامی هر فصل یا ترک فعلی که قانون برای آن مجازات تعیین کرده باشد، جرم است مثلا در حال حاضر حداقل دو سوم زندانیان ما به دلیل ارتباط با مواد مخدر مجازات می شوند طبق سیاست کیفری در کشور ما، اعتیاد جرم است؛ در حالی که اعتیاد در برخی از کشورها جرم نیست.هر چند وقت یک بار طرحهایی در مبادی تصمیم گیری نظیر مجلس و شورای عالی امنیت ملی ، بر طبق قوانین اجرا می شود که باعث ازدیاد آمار زندانیان می شود.مثلا با توجه به شرایط اقتصادی کشور، کوپن فروشی در مقطعی جرم تلقی می شد، یا رابطه نامشروع بر اساس مذهب و فرهنگ جامعه ماجرم است در اعلام نظر درباره فراوانی جرم و مقایسه با کشورهای دیگر باید همه این مسائل را در نظر گرفت.در سال 1375 به ازای هر100 هزار نفر20 زندانی داشتیم و در حال حاضر به ازای هر100 هزار نفر بیش از250 زندانی داریم . آیا این نشان دهنده افزایش جرایم نیست؛دکتر معتمدی : شکی نیست که قدر مطلق جرایم افزایش پیدا کرده است ؛ پس باید به عوامل پرداخت . اولین چیزی که من می توانم به آن اشاره کنم ، هنجارشناسی و تغییر هنجارهاست . جامعه ما دارای حرکت سینوسی است و هنجارها مدام در حال تغییر است این تغییرات از دوران مشروطیت تاکنون به طور جدی مطرح بوده و متاسفانه با افراد و تفریط هم آمیخته شده است . همسن و سال های ما زمانی را گذرانده اند که اگر هفته ای یک بار به پدر و مادرشان سر نمی زدند، بچه بدی تلقی می شدند؛ ولی الان در خبرها می خوانیم که اعضای یک خانواده با حکم دادگاه ، مادرشان را از خانه بیرون کردند تا خانه را بفروشند. من به یاد ندارم که در گذشته ، تماشاگران فوتبال به بازیکنان تیم ملی توهین کنند؛ اما امروز مثلا به این دلیل که فلان تیم رقیب فلان تیم است ، به بازیکن و مربی و داور توهین میشود.مشکل همنسلان ما این است که در سنی قرار گرفته ایم که جامعه را با ذهنیت و هنجارهای خودمان می نگریم و از تغییر هنجارها غافل شده ایم ممکن است آنچه که از دیدگاه من و شما هنجار تلقی شود، از نظر بسیاری از جوانان امروز، اصلا هنجار نباشد. الان بسیاری از جوانها این را ناهنجار می دانند که با دختری که یکی دو سال دوست نبوده اند، ازدواج کنند؛ در حالی که از دیدگاه من و شما رابطه دختر و پسر حتی به عنوان دوست ، اصلا هنجار نیست من هم با صحبت آقای محمدی در مورد نسبی بودن جرم موافقم ممکن است در قوانین ما هزاروسیصد جرم تعریف شده باشد؛ اما در امریکا بیش از500 جرم نباشد. این تفاوت به معنای آن است که در ایران عده زیادی به دلیل ارتکاب 800 جرم محکوم می شوند؛ در حالی که در امریکا این موارد اصلا جرم به حساب نمی آید با این حال قدر مطلق جرم در ایران افزایش یافته است دراین صورت بازنگری در تعریف جرایم ضرورت دارد.دکتر بهرامی :بر اساس آمار، نزدیک به دو هزار و30 عنوان مجرمانه در قوانین تجارت و سایر قوانین وجود دارد. اگر ما روی همه این عناوین صحه بگذاریم ، به این نتیجه می رسیم که ارتکاب جرم در جامعه ما زیاد است باید در نظر داشت بسیاری از این عناوین اصلا ریشه فقهی ندارد در فقه ، تنها کمتر از100 عنوان مجرمانه وجود دارد این عناوین مجرمانه باعث شده است تا جامعه چهره ای مجرمانه پیدا کند تجربه نشان داده است تا زمانی که فردی مرتکب جرم نشده یا این اتهام به او زده نشده است ، حریمی وجود دارد که او را از ارتکاب منع می کند؛ ولی وقتی این حریم از میان رفت ، اگر کوچکترین جرمی را به او نسبت دهیم ، حتی اگر بی گناه هم باشد تا زمانی که مراحل دادرسی طی شود، قبح آن جرم در نظرش می شکند ما تا حد امکان باید افراد را بری از جرم بدانیم اگر با آمار و با مقوله جرم واقع بینانه برخورد شود، خواهیم دید که جامعه ما در مقایسه با بسیاری از جوامع سالمتر است به عنوان مثال ، در حال حاضر برای بسیاری از پرونده ها قرار تامین و یا قرار عدم صلاحیت رسیدگی صادر می شود؛ ولی در پایان ، همه اینها در ردیف آمار پرونده های کیفری قرار می گیرد آقای محمدی معتقدند زندان ها آیینه اجتماع هستند؛ ولی به نظر من زندان نمود خوبی برای انعکاس واقعیات جامعه نیست.اکنون دو سوم زندانیان با مواد مخدر در ارتباطند؛ اما بعضی کشورها مواد مخدر را جزو عناوین مجرمانه محسوب نکرده اند ما افزون بر این که عناوین مجرمانه زیادی داریم ، کاری برای پیشگیری از وقوع جرم نکرده ایم پر شدن زندان ها، ارتکاب جرایم را تشدید کرده است ؛ زیرا خانواده های زندانیان ، به دلیل مشکلات معیشتی و اقتصادی منحرف می شوند خانواده های زیادی به دلیل چک بلامحل آسیب دیده اند؛ در حالی که در کشورهایی نظیر هلند و فرانسه ، چک بلامحل جرم نیست نگرش ما به جامعه ، کیفری است شما به هر کس مراجعه می کنید، می بینید با یک معضل قضایی رو به روست مجلس نیز به دنبال وضع هر قانون ، در پی راهکارهای کیفری است ما باید راهکارهای کیفری را در جای مناسب خودش استفاده کنیم و به جای آن ، به دنبال راهکارهای حقوقی و فرهنگی باشیم