منطقه ابیی، کشمیر قاره آفریقا می‌شود

عمرالبشیر، رئیس‌جمهور سودان با صدور فرمانی، مجلس منطقه‌ای ابیی سودان را منحل، رئیس اداره این منطقه را از سمت خود برکنار و ارتش این کشور نیز منطقه را تصرف کرده است . علت این رویکرد دولت خارطوم را چه می‌دانید؟

دولت سودان احساس می‌کند که نیرو‌های جنوبی یا دولت جنوب سعی دارند تا قبل از اعلام رسمی ‌جدایی جنوب (که بناست تیرماه اتفاق افتد) این منطقه را از آن خود کنند و نشانه‌های آن هم این است که در چند روز قبل از تصرف ابیی توسط ارتش مرکزی، زمانی که یک واحد ارتش سودان همراه با گروه‌هایی از‌ سازمان ملل در این منطقه حرکت می‌کردند ارتش جنوب سودان به آنان حمله و 22 نفر از افسران و سربازان دولت سودان را به قتل ‌رساندند.

این حادثه باعث شد تا دولت سودان عزم خود را برای تصرف این منطقه (که هنوز سرنوشتش مشخص نیست) جزم کند و واحد‌هایی از ارتش را در ابیی مستقر کند. گذشته از این دولت سودان تاکید دارد که این منطقه از آن سودان است و در این راه برای جلوگیری از الحاق این منطقه به جنوب اقدام می‌کند. از سوی دیگر دولت زمینه حمایت مردم شمال سودان و مسلمانان را فراهم می‌آورد و در واقع دولت با این حضور نظامی،‌ زمینه حمایت‌های مردمی ‌را از خود فراهم می‌کند.

قبل از انجام همه‌پرسی در زمستان گذشته، دولت سودان تاکید داشت که اول مرزها در این منطقه تقسیم شود بعد همه‌پرسی انجام گیرد، اما این اصرار نادیده گرفته شد و دولت‌های غربی توصیه سودان را که این امر می‌تواند زمینه‌ساز اختلاف 2 بخش باشد، قبول نکرده و همه‌پرسی را برگزار کردند.

اکنون برخی بر این نظرند که دولت‌های غربی الگوی انگلیسی جدایی کشمیر بین هند و پاکستان را مد نظر قرار داده‌اند (منطقه کشمیر همچنان پس از سال‌ها منطقه‌ای مورد اختلاف بین 2 کشور است و 2 بخش کشمیر هندی و پاکستانی داریم که تاکنون زمینه‌ساز 4 جنگ بین 2 کشور بوده است). این نگاه باعث شده است تا منطقه ابیی که از نظر ثروتمندی و سرسبزی مانند کشمیر است بر اساس این الگو با‌زسازی شود و مرزهای آن تعیین نگردد.

پیامدهای آن این است که دولت‌های غربی همچنان که تاکنون نشان داده‌اند طبیعتا واکنش‌های تند‌تری از خود نشان می‌دهند. شورای امنیت هم این امر را محکوم کرده است. در جنوب سودان هم ممکن است بین برخی قبایل و گروه‌ها، مخالفت‌هایی را برانگیزاند، ولی در بخش اصلی سودان، شمال و مرکز سودان این اقدام دولت مورد حمایت مردم است و حتی کشورهای دیگر آفریقایی که در جهت وحدت آفریقا حرکت می‌کنند و جدایی جنوب سودان را حرکتی برخلاف مسیر راهبرد کلی دولت‌های آفریقایی می‌دانند، این اقدام دولت سودان را‌ درست تصور می‌کنند، چرا که آنچه به معنی جدایی صورت گرفته، سیاستی استعماری است. ‌زیرا بر خلاف شیوه اتحادیه آفریقا و پارلمان واحد است که می‌خواهد پول واحد و جهتگیری‌های واحد را دنبال کند. در این میان چون جنوب سودان مورد حمایت غرب و استعمار است، لذا دولت های قاره آفریقا هر امری که به نفع دولت مرکزی سودان باشد، آن را امری آفریقایی می‌دانند و از آن حمایت می‌کنند.

دولت سودان جنوبی مشکلات عدیده‌ای دارد، اختلافات قبیله‌ای بر سر حکومتی که در شرف تشکیل است، زیرساخت‌های ضعیفی که برای اداره امور دارد، نیروی انسانی و کادری که برای دولت لازم دارد، همچنین از لحاظ توسعه انسانی و آموزشی نیز در سطح نازلی است، یعنی به اندازه کافی مشکلات متعدد دارد.

در همان حال اکنون پا به عرصه به رسمیت شناخته شدن می‌گذارد . در نتیجه ، این کنش و مواجهه با شمال در منطقه ابیی شاید کوششی باشد برای ترغیب قبایل که به دشمن مشترکی (سودان شمالی) فکر کنند. شاید هم هدف اولیه از حمله به ارتش سودان و واداشتن ارتش برای حضور در ابیی این است که قبایل جنوب را برای اعلام رسمی‌جدایی جنوب در تیرماه متحد کنند.

طبیعتا دنیای غرب درصدد طرحی شبیه طرح کشمیر بین هند و پاکستان در این منطقه است و همچنین باقی گذاشتن استخوان لای زخم که دو طرف همواره بر سر این امر درگیر باشند و دلار‌های نفتی به دست آورده در این راه را خرج خرید تسلیحات کنند.

در این سناریو که بخشی از آن با ترویج مذهب مسیحی و زبان انگلیسی و بدبین کردن دو طرف به هم، فراهم می‌شود، بدبینی‌هایی بین دو طرف به وجود می‌آورند. از این رو نمی‌توان متصور شد ابیی منطقه‌ای آرام باشد، اما دنیای غرب به دلیل ضعف بسیار، نیازی که به نفت و بازار برای کالا و تشکیل پایگاه در آفریقا و ناتوانی در جهت مخالفت با وحدت آفریقا دارد موجب می‌شود تا اجرای این نقشه‌ها به حداقل ممکن محدود شود.

دولت سودان از نظر دیپلماسی بسیار قوی است و نشان هم داده است که می‌تواند در زمان لازم و به نفع مردم سودان گام‌های زیادی بردارد. این احتمال وجود دارد که تفاهمنامه‌ای بین دو طرف امضا شود.

اما در حال حاضر دولت سودان بر این نظر است که تقسیمی‌ صورت نگیرد و این منطقه جزئی از خاک اصلی سودان باشد. از این رو حاضر است برای آن بجنگد که موضعی درست هم هست و مورد تایید مردم سودان و دولت‌های انقلابی. در صورتی که جنوبی‌ها حاضر به امتیاز دادن شوند و از منطقه ابیی دست بردارند توافقنامه‌ای در این زمینه با دولت سودان امضا خواهد شد وگرنه با توجه به ضعفی که در جنوب هست دولت سودان با قدرت بر مواضع خود پافشاری خواهد کرد.