بناهای کهن بندر جاسک در معرض تخریب

 به گزارش مهر در بندر جاسک، شهرستان جاسک با قدمت چندین هزار ساله به عنوان مرکز داد و ستد و بازرگانی و دریابانی در گذشته دور در منطقه بوده است، اما امروزه با محرومیتها و معضلات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی روبرو است، تا جایی که هنوز فاقد یک دفتر نمایندگی میراث فرهنگی و گردشگری در جهت شناسایی، حفظ و نگهداری آثار تاریخی است و هر روزه شاهد تخریب این آثار در گوشه و کنار شهرستان جاسک هستیم.

دخمه و گورستان پیش از اسلام در 15 کیلومتری شمال خاوری شهر جاسک، در محلی به نام سعادتمند، کوه سیبا در میان شهرستان میناب و جاسک، آثار انگلیسیها و هلندیها، اتاقهای ساسانی آخر دماغه کوه مبارک، امامزاده امیر دیوان، دژ پرتغالیها در بندر جاسک، ساختمان پست و تلگراف 1869 م و ساختمان بنگله سرخ 1294هـ. ق برخی از مکانهای دیدنی و تاریخی شهرستان جاسک را تشکیل می‌دهند.

لزوم حفظ هویت تاریخی ایران در خلیج فارس

فراموشی و بی توجهی میراث فرهنگی به این آثار تاریخی هم اکنون موجب تخریب این بناها شده است در حالیکه احیای تاریخ جاسک موجب رونق گردشگری، ایجاد اشتغال برای جوانان و رونق اقتصاد در منطقه خواهد شد که تاثیر آن را می‌توان در زندگی مردم مشاهده کرد، اما تخریب این آثار به جز فرصت سوزی و از بین بردن فرصتهای سرمایه‌گذاری حاصلی نداشته است.

 مسوولان امر حتی نتوانسته اند توقع مردم کم توقع این دیار که همانا ایجاد یک دفتر نمایندگی برای حفاظت از آثار به جا مانده تاریخی است را برآورده کنند.

در حالی بناهای تاریخی جاسک در خلیج فارس در معرض تخریب قرار گرفته اند که حفظ هویت ایرانی خلیج فارس از ضروریات اجتماعی و سیاسی امروز است.

کشورهای حوزه خلیج فارس هر از گاهی با انجام اقداماتی مغرضانه اقدام به تغییر هویت این منطقه می‌کنند و این در حالی است که بناهای تاریخی ایران در خلیج فارس مهم‌ترین سند در خصوص سابقه تاریخی ایران در خلیج فارس هستند.

تخریب ساختمان تلگراف خانه جاسک در منطقه نظامی

رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی جاسک بیان کرد: طبق کتب تاریخی یکی از مهم‌ترین تلگراف خانه‌های ایران که ساختمان آن قدمت 400 ساله دارد در بندر جاسک واقع شده و هم اکنون در حصار منطقه نظامی نیروی هوایی ارتش در حال تخریب است.

عباس اشرافی افزود: سال 1901 میلادی یعنی 109 سال قبل تلگراف خانه جاسک مرکزیت ارتباط کشورهای عمان، ایران و هند بوده و در آن زمان اهمیت ویژه‌ای داشته است.

وی گفت: این بنا در سال 1619 میلادی به عنوان اولین مرکز تجاری کمپانی هند شرقی در ایران در بندر جاسک ساخته شد که بعدها به تلگراف خانه تبدیل شد و به همین نام مشهور است.

رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی جاسک در ادامه خواستار خارج کردن این بنای تاریخی از حیطه نظامی شد.

وی خاطر نشان کرد: شناساندن تاریخ و گذشته این سرزمین به جوانان امروز از بدیهیات است که با توجه به این‌که تلگراف خانه جاسک با شماره 16269 از سال 85 به ثبت میراث فرهنگی نیز رسیده، جهت بازسازی و رسیدگی به امورات ابنیه تاریخی? خارج شدن آن از منطقه نظامی ضروری است.

برج سیاه و سفید جاسک از پایه در حال تخریب

اشرافی نبود نمایندگی میراث فرهنگی در جاسک را علت بی توجهی به ابنیه تاریخی این شهرستان عنوان کرد و افزود: یکی از بناهای تاریخی این شهرستان که در منطقه نظامی قرار ندارد برجهای فانوس با قدمت 400 ساله است که در زبان محلی به آنها برجهای سیاه و سفید می‌گویند.

وی اضافه کرد: این دو برج از سنگ ساروج ساخته شده و در دو طرف دماغه جاسک جهت راهنمایی کشتیها و لنجها قرار داشته است.

این مسوول فرهنگی تصریح کرد: متاسفانه یکی از آنها طی سالهای گذشته خراب شده و دیگر برج سیاه و سفید باقیمانده از پایه در حال ریزش است و هر لحظه امکان افتادن آن وجود دارد.

مدیر فرهنگ و ارشاد اسلامی جاسک به صنعت توریسم به عنوان یکی از سود آورترین صنایع جهان امروز اشاره کرد و گفت: در صورت بازسازی و رسیدگی به این بنای تاریخی مهم و ابنیه‌های تاریخی دیگر در این شهرستان، بندر جاسک در جذب توریست بسیار موفق خواهد بود.

وی ساحل بکر و دست نخورده، جنگلهای انبوه حرا? آبهای گرم واقع در ساحل دریا با خاصیت درمانی بنام پوراف و گل افشانهای موجود در تپه‌ها را از دیگر جاذبه‌های گردشگری جاسک عنوان کرد.

حفظ و نگهداری آثار تاریخی خواسته مردم شهرستان جاسک

یکی از محققان شهرستان جاسک نیز اظهارداشت: غارهای سادرمن جاسک متعلق به دوران پیش از اسلام و گورستان سه هزار ساله کوه مبارک جاسک با بی توجهی مسوولان میراث فرهنگی در حال خراب شدن است.

حیدر حیدری نژاد افزود: ایجاد یک دفتر نمایندگی برای حفاظت از آثار به جا مانده تاریخی این منطقه حداقل کاری است که سازمان میراث فرهنگی می‌تواند انجام دهد.

وی گفت: اینک بناهایی مانند تلگراف خانه، برج سیاه و سفید، مجموعه قلعه‌های شیر آهن، گورستان سه هزار ساله اتاقهای ساسانی و غار سادرمن از مهم‌ترین بناهای تاریخی به جا مانده در این منطقه هستند که رو به تخریب می‌روند و باید هرچه زودتر به آنها رسیدگی شود.

غارهای تاریخی جاسک تخریب شده اند

وی به تخریب چهار غار بزرگ تاریخی در کوه‌های سادرمن جاسک اشاره کرد و گفت: غارهای سادرمن جاسک در بازدید 40 سال قبل شامل پنج غار بزرگ و سه غار کوچک بود که متاسفانه هم اکنون تنها یک غار بزرگ به علت وجود ستونهایی که در میان دارد پا برجا مانده است.

وی ادامه داد: وجود فرشی وسیع از تکه‌های سفال لعاب دار با نقش و نگارهای مخصوص در جلوی غار و آثار کوره‌های سفال پزی در پشت غار نشان می‌دهد مردمی اندیشمند و صنعت گرانی ماهر با حرفه سفالگری در این مکان می‌زیسته‌اند.

این محقق خاطر نشان کرد: این غارها در ارتفاع تقریبی دوهزار متری و فاصله 20 کیلومتری دریا در رشته کوه‌های کوتاه و بلند سادرمن قرار دارد در حالیکه وجود آثار و نشانه‌های دریا بر روی کوه‌های سادرمن بیانگر مجاورت دریا با این مکان بوده است.

وی اضافه کرد: از نوشته‌هایی که بر روی ستون اصلی غار حک شده چنین بر می‌آید که این مکان از 150 سال پیش توسط گردشگران بین‌المللی مورد بازدید قرار گرفته است.

حیدری نژاد به گورستان سه هزار ساله و اتاقهای ساسانی روستای کوه مبارک در فاصله 70 کیلومتری جاسک اشاره کرد و گفت: بعضی از محققان با استناد بر مستندات تاریخی همین گورستان قدمت این منطقه را از بین النحرین نیز بیشتر می‌دانند.

وی تصریح کرد: برای کنکاش در مورد گذشته مردم این سامان نیاز است علاقمندانی با داشتن دانش ویژه این بخش وارد عمل شوند تا از بقایای تاریخی این مرز و بوم حفاظت نمایند.