
البته این درست است که در دوران کودکی و نوجوانی و جوانی باید ویتامین کافی برای رشد و نمو سالم به فرد برسد. از این رو یک رژیم غذایی متنوع و مغذی برای رشد متناسب او لازم و ضروری است. ولی در عین حال مانند بزرگسالان اگر انرژی ورودی بیش از نیاز بدن باشد، این انرژی اضافی به صورت چربی در بدن کودک ذخیره میشود.
بر اساس بررسیهای انجام شده، در انگلستان تعداد کودکان چاق و دارای اضافه وزن در 20 سال اخیر افزایش چشمگیری یافته است. طوری که تحقیقات نشان داده بود در سال 2004، 14 درصد پسران و 17 درصد دختران بین سنین 2 تا 15 سال اضافه وزن خواهند داشت؛ که به یقین این عدد باز هم افزایش یافته است.
از نظر سلامتی نیز احتمال ابتلا به انواع بیماریها با افزایش وزن، افزایش مییابد. کودکانی که در سنین کودکی اضافه وزن دارند، 2 برابر سایر کودکان در بزرگسالی به چاقی مبتلا میشوند.
این به معنای آن است که این بچهها در بزرگسالی بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به بیماریهایی نظیر فشار خون بالا، حملههای قلبی، سکته و دیابت نوع2 قرار دارند.
به همان اندازه که چاقی و اضافه وزن از نظر سلامتی برای کودک خطرناک است از نظر احساسی نیز برای او مشکلآفرین خواهد بود. مسخره کردن شکل ظاهری او از سوی همسالان میتواند در اعتماد به نفس کودک مشکل ایجاد کند و منجر به تنهایی و افسردگی او شود.
دلایل چاقی کودکان
رژیم غذایی ناسالم و عدم تحرک و ورزش نکردن، دلایل اصلی چاقی کودکان هستند. غذاهایی با میزان کالری بالا مثل انواع شکلاتها، شیرینی و غذاهای آماده (فستفودها) به نسبت سهلالوصول و ارزان بوده و همیشه در دسترس بچهها هستند. به علاوه، فعالیتهای فیزیکی و ورزش، دیگر جزئی از زندگی روزانه بچهها نیست، بعضی از بچهها هیچوقت برای رفتن به مدرسه پیادهروی نمیکنند یا از دوچرخه برای رفتوآمدهای خود استفاده نمیکنند یا ورزش خاصی را به صورت منظم انجام نمیدهند. همچنین بسیاری از آنها ساعتهای زیادی مقابل تلویزیون یا کامپیوتر مینشینند. اگر در خانواده سابقه چاقی و اضافه وزن وجود دارد، احتمال دارد کودک شما نیز به چاقی مبتلا شود چرا که عوامل ژنتیکی نقش مهمی در چاقی کودک دارد.
جلوگیری از چاقی کودکان
اگر کودکتان مبتلا به اضافه وزن است، شما نباید او را به رژیم غذایی سختی برای کاهش وزن مجبور کنید. بلکه باید به او کمک کنید تا وزن خودش را حفظ کند؛ به این معنی که وزنش بیشتر نشود تا وقتی قدش بلندتر میشود همین وزنی را که حفظ کرده داشته باشد. بهترین راه برای کسب این هدف آن است که برنامه طولانی مدتی برای رژیم غذایی کودک و عادات غذایی او در نظر گرفته و همزمان فعالیتهای بدنی او را نیز به تدریج افزایش دهید. نکته مثبت این قضیه در این است که تغییر عادات غذایی و تحرک در کودک به مراتب راحتتر از بزرگسالان است.
همچنین باید دقت کنید که کودک هیچگاه بدون نظر و مشورت پزشک، رژیم غذایی برای کاهش وزن انتخاب نکند، چرا که در سنین رشد است و ممکن است چنین کاری روی رشد طبیعی و سلامت او تأثیر بگذارد.
رژیم غذایی سالم و مناسب
اگر شما نگران وزن کودک خود هستید، او را تشویق کنید تا انواع غذاهای مقوی را مصرف کند.
غذاهای نشاستهای سرشار از کربوهیدراتها هستند و در حالی که مقوی میباشند باعث احساس سیری نیز میشوند. نان، سیبزمینی، ماکارونی و برنج منابع خوبی از کربوهیدراتها هستند که باید در رژیم غذایی فرزند شما گنجانده شوند. در هنگام آماده کردن غذا برای خانواده سعی کنید از انواع غذاهای سبوسدار نیز استفاده کنید و اگر کودکی نو پا دارید، او ممکن است نتواند فیبر موجود در غذا را مانند بزرگترها هضم کند، پس باید رژیمی متفاوت داشته باشد. اگر کودک نو پای شما بیش از حد فیبر مصرف کند ممکن است نتواند مواد معدنی لازم مانند کلسیم و آهن را جذب کند.
سعی کنید مصرف غذاهای شیرین و پر چرب مانند شکلات، بیسکویت، کیک و چیپس را که کودکان خوردن آنها را خیلی دوست دارند حتماً کاهش دهید.
شما میتوانید این غذاها را با غذاهایی سالم نظیر میوه و آجیل جایگزین کنید.
بچهها باید حداقل روزی 60 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشند، اما از هر 10 کودک 4نفر در پسرها و 6 نفر در جمع دخترها این میزان فعالیت بدنی را ندارند
همچنین سعی کنید غذاهای مصرفی را چه برای بزرگترها و چه بچهها، به جای سرخ کردن، پخته یا کبابی کنید.
نوشیدنیهای گازدار که مقدار زیادی شکر دارند نیز به کودک خود ندهید. این نوشیدنیها را با آب، آبمیوه طبیعی و شیر کم چرب جایگزین کنید.
مصرف صبحانه کامل و سالم بویژه با نان سبوسدار به اضافه تکههای میوه و شیر و ماست آغازی خوب برای یک روز خوب است.
سعی کنید میوه و سبزیهای بیشتری به رژیم غذایی کودک خود اضافه کنید. با تغییرات کوچکی مثل افزودن تکههای میوه به صبحانه یا یک لیوان آبمیوه طبیعی میتوانید کمک کنید که او روزی 5سهم میوه و سبزی لازم را مصرف کند.
تغییرات در عادات غذایی
برای حمایت از کودک و کسب بهترین نتایج به منظور افزایش سلامت افراد، باید رویه و عادات خانواده در مورد غذا و ورزش تغییر یابد.
پس برای عادات غذایی خود به صورت مناسب، برنامهریزی کنید.
وعدههای غذایی به خصوص ناهار و شام را در ساعاتی خاص از شبانهروز آماده و مصرف کنید. نداشتن ساعتی منظم برای خوردن غذا، باعث میشود به دلیل گرسنه شدن، بچهها به سراغ مواد غذایی رفته و به قول معروف به آنها ناخنک بزنند. این مسأله باعث بروز برخی ناراحتیهای گوارشی شده و همچنین ایجاد چاقی و یا سیری کاذب را در پی خواهد داشت.
به کودک خود اجازه ندهید هنگام تماشای تلویزیون یا انجام کارهای مدرسه چیزی بخورد.
کودک را تشویق کنید تا زمانی که گرسنه است غذا بخورد و زمانی که سیر میشود از غذا خوردن دست بکشد.
به کودک آموزش دهید که غذا را آهسته بخورد و آن را مزه مزه کند چرا که با این روش زودتر احساس سیری میکند و کمتر پیش میآید که بیش از حد غذا بخورد.
غذاهایی با چربی و قند بیش از حد را از برنامه غذایی خانواده حذف کنید.
سعی کنید طوری برنامهریزی کنید که هرهفته برای صرف غذاهای آماده (فستفود) به رستوران نروید.
کودک را در آماده کردن تغذیه برای مدرسه مشارکت دهیم تا او نیز در مورد انواع غذاها آگاهی کسب کند.
غذاها را با عنوان غذای خوب و بد تقسیم نکنید، شیرینی و شکلات میتواند به عنوان هدیه یا پذیرایی در برخی مناسبتها خورده شود.
فعالیت بدنی
بچهها باید حداقل روزی 60 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشند، اما از هر 10 کودک، 4نفر در پسرها و 6 نفر در جمع دخترها این میزان فعالیت بدنی را ندارند. این در حالی است که راههای متفاوتی برای ایجاد علاقه به ورزش در بچهها وجود دارند.
شما میتوانید فرزندتان را تشویق کنید تا برای رفتن به مدرسه یا وقتی به خرید میرود، به جای اینکه از ماشین یا اتوبوس استفاده کند، پیاده برود.
سعی کنید تا تمام افراد خانواده در فعالیتهایی مانند پیادهروی، دوچرخهسواری یا شنا مشارکت داشته باشند. به عنوان مثال شما میتوانید پیشنهاد رفتن به پارک برای بازی فوتبال را بدهید.
در زمان بازی هم او را تشویق به فعالیتهایی مانند پریدن کنید.
مواقعی که کودک فعالیت بدنی ندارد مانند زمانهای تماشای تلویزیون و بازی کردن با کامپیوتر، باید در مجموع کمتر از روزی 2 ساعت باشد. برای این کار هم باید به کودکان یاد بدهیم برنامهریزی داشته باشند.
به عنوان مثال میتوانید از او بخواهید تا برنامههای تلویزیونی را که ترجیح میدهد تماشا کند انتخاب کرده و تنها همان مواقع تلویزیون را روشن کند؛ یا اگر تلویزیون روشن است، او در اتاق دیگری به کارهای دیگرش بپردازد.
بعضی وقتها ممکن است ما از غذاها به عنوان پاداش یا هدیه استفاده کنیم ولی بهتر است به جای آن بیشتر به بچهها توجه کرده، آنها را در آغوش بگیریم و با آنها صحبت کنید. به عنوان مثال به جای رفتن به رستوران و خوردن یک فستفود به دلیل گرفتن نمرهای خوب در امتحانها، برای او هدیه دیگری بخریم او را به سینما ببریم یا دوستانش را به خانه دعوت کنیم.
به هر حال، داشتن چنین برنامههایی برای داشتن خانواده و بویژه فرزندانی سالم و با نشاط، ضروری است. از یاد نبریم این کار، بسیار سادهتر و کمهزینهتر از مراجعه به مطب پزشک، بیمارستان و انجام انواع رژیمهای سخت غذایی به هنگام درگیر شدن فرزندمان با بیماریای به نام چاقی است.
نیلوفر اسعدیبیگی
منبع :.bupa2hcd
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتوگوی اختصاصی خبرنگار روزنامه «جامجم» در بیروت با حسن عزالدین، عضو بلندپایه حزبالله و نماینده پارلمان لبنان مطرح شد
دکتر حسن سبحانی، استاد دانشگاه تهران در گفتوگو با روزنامه«جامجم» مطرح کرد