استراتژی آمریکا در افغانستان تغییر می‌کند

درست در شرایطی که اوباما در حال نهایی کردن اسـتــراتــژی خــود در قـبــال افـغــانـسـتــان اسـت بـرخـی استراتژیست‌های نظامی ارشد آمریکا حمایت واشنگتن از حامد کرزای، رئیس‌جمهور افغانستان که برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده میلادی این کشور و رقابت برای حفظ سمت‌اش برای یک‌دوره دیگر در تلاش است را به دلیل ضعف و ناکارآمدی او زیر سوال برده‌اند.

مقامات اروپایی و ناتو پیشنهاد داده‌اند رئیس‌‌جمهور بعدی افغانستان به جای رای مستقیم مردم با اجماع شورای ریش‌سفیدان افغان (لویی‌جرگه)‌ تعیین شود اما وزارت امور خارجه آمریکا با این ایده مخالف است.

اگرچه اصرار اوباما بر تمرکز جنگ در افغانستان بر امـحـای بـقـایـای الـقاعده در این کشور موجب بروز نگرانی‌هایی در مورد سرنوشت مبارزه با طالبان شده است اما دستیاران نزدیک رئیس‌جمهور منتخب آمریکا می‌گویند اوباما گسترش جنگ افغانستان در دو جبهه سرکوب طالبان و ریشه‌کن کردن القاعده را مد نظر دارد.

در این چارچوب قرار است 2 تا 3 لشکر تازه‌نفس به این کشور اعزام شده و از شبه‌نظامیان قبایلی  برای رویارویی با طالبان کمک گرفته شود. بوش پیش‌تر طرح افزایش نیرو در افغانستان را تایید کرده اما اجرایی شدن آن مستلزم آغاز روند عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از عراق است.

رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا و مولن که از عملکرد نیروهای ناتو در افغانستان احساس نارضایتی می‌کنند طی ماه‌های اخیر به صراحت از افزایش نقش آمریکایی‌ها در افغانستان و اعزام یگان‌های نظامی به مناطق جنوبی و غربی افغانستان برای جنگ با طالبان گفته‌اند.

فرماندهان ارتش نظامی ناتو اگرچه از تغییر رویکرد آمریکا در قبال جنگ افغانستان حمایت می‌کنند اما این حمایت را مشروط به عدم پافشاری آمریکایی بر به دست گرفتن همه امور در افغانستان کرده‌اند.

در شرایطی که آمریکایی‌ها برخی نیروهای حاضر در ترکیب ائتلاف کمک به امنیت افغانستان (ایساف)‌ را فاقد اشتیاق و توانمندی لازم برای جنگیدن در افغانستان می‌دانند طرف اروپایی متقابلا طرف آمریکایی را به مغرور بودن متهم ‌کرده است. 

گمان می‌رود دولت اوباما که پیروزی‌اش در انتخابات ریاست‌جمهوری 4 نوامبر آمریکا با حمایت گسترده اروپایی مواجه شد در ترغیب متحدان اروپایی به افزایش سطح مشارکت‌شان در جنگ افغانستان به توفیق به مراتب بیشتری در قیاس با بوش دست پیدا کند.

به دستور مولن نقشه جنگی افغانستان در حال بازنگری است و در قالب نقشه جدید نیروهای رزمی آمریکا به زودی در مناطق غربی و سپس جنوبی این کشور مستقر خواهند شد. در همین حین مقامات سیاسی و نظامی آمریکا به زمامداران پاکستان هشدار داده‌اند که باید بر اقدامات خود برای کنترل مناطقی در غرب این کشور که به بهشت امن نیروهای طالبان تبدیل شده‌‌اند، بیفزایند.

در چارچوب استراتژی جدید آمریکا در افغانستان نوعی همگرایی بین جنگ با طالبان و جستجو برای یافتن بن‌لادن به وجود خواهد آمد اگر چه به تصریح تحلیلگران ارشد سیا با حذف بن‌لادن از کادر رهبری القاعده از تهدیدی که از بابت فعالیت این سازمان تروریستی متوجه امنیت   ایالات‌متحده و تمامی جهان است، کاسته نخواهد شد.

به نظر می‌رسد به رغم آن که اوباما عزم خود را برای افزایش تحرکات دولت آمریکا در قبال جنگ افغانستان جزم کرده است اما استراتژی مورد نظر او برای مدیریت جنگ افغانستان هنوز شکل‌ نهایی خود را نیافته است.

دولت او به دنبال کمک گرفتن از قدرت‌های منطقه‌ای از جمله ایران برای مهار خشونت‌ها در افغانستان است، با اعزام نیروهای تازه‌نفس سعی خواهد شد شبه‌نظامیان طالبان در مناطق جنوبی افغانستان در تنگنا قرار داده شوند و امید می‌رود پیگیری مذاکرات با عناصر سازش‌پذیر طالبان به بروز شکاف در داخل این گروه منجر شود اما با توجه به ساختار قبایلی افغانستان بعید است این راهکا‌رها به تنهایی برای حل بحران امنیتی این کشور کافی باشد.

اهمیت مذاکرات با عناصر آشتی‌پذیر طلبان بـــرای ارتـــش آمـــریــکـــا بــه حــدی اســت کــه بــرخــی استراتژیست‌ های پنتاگون از آن به عنوان دروازه پایان جنگ در این کشور یاد می‌کنند.

به اعتقاد این دسته نیروهای میدانی و جنگجوی طالبان به مراتب کمتر از رده‌هــای فــرمــانـدهـی ایـن گـروه دارای گـرایـش‌هـای‌ ایدئولوژیک هستند و به همین دلیل با مذاکره و امتیاز‌دهی امکان ایجاد شکاف در این گروه وجود دارد.

شاید به همین دلیل است که پیشنهاداتی برای تشکیل نوعی نیروی بومی متشکل از جنگجویان قبایلی و شاید اعضای بریده از طالبان مطرح شده که به لحاظ ترکیب و ساختار فرماندهی چندان بی‌شباهت به شورا‌های بیداری در مناطق سنی‌نشین عراق نخواهد بود.

تجربه موفق شکل‌گیری شوراهای بیداری در عراق موجب شده پنتاگون به تکرار نسخه افغان‌ آن رغبت نشان دهد اگر چه شرایط اجتماعی افغانستان کاملا منطبق بر وضعیت عراق نیست.

منبع: نیویورک‌تایمز