امام پنجم شیعیان، احیاگر فرهنگ ظلم‌ستیزی عاشورا

به گزارش جام‌جم‌آنلاین ازرادیو تهران، حجت‌الاسلام ابراهیم بهاری با تشریح سیره و زندگی امام پنجم شیعیان اظهار کرد: هرچند امام باقر(ع) به‌واسطه گستره و عمق علمی خود و لقب «باقرالعلوم» شناخته می‌شوند و بنیانگذار یک مکتب بزرگ علمی و فقهی هستند، اما ابعاد برجسته دیگری در زندگی ایشان وجود دارد که کمتر مورد توجه قرار گرفته و توجه به آن می‌تواند پاسخگوی بسیاری از مسائل امروز جامعه باشد.

وی با اشاره به فضائل اخلاقی امام باقر (ع) افزود: پاکیزگی، آراستگی، بخشندگی و سخاوت از جمله ویژگی‌های بارز شخصیتی آن حضرت بود، اما یکی از مهم‌ترین آموزه‌های سیره ایشان که ارتباط مستقیم با زندگی روزمره مردم دارد، تأکید بر کار، تلاش اقتصادی و تأمین معاش حلال است.

این کارشناس مذهبی تصریح کرد: برخلاف تصور رایجی که ائمه اطهار (ع) را تنها در ابعاد عبادی و علمی معرفی می‌کند، سیره عملی امام محمد باقر (ع) نشان می‌دهد که ایشان در مدینه به کشاورزی و صیفی‌کاری اشتغال داشتند و بر اساس روایات تاریخی، در گرمای شدید تابستان شخصاً به کار و بیل‌زدن می‌پرداختند.

بهاری با اشاره به روایتی تاریخی گفت: در یکی از این موارد، فردی با تعجب از امام پرسید که چرا با وجود مقام و منزلت معنوی، در این شرایط سخت مشغول کار هستند. امام (ع) در پاسخ به فرمایش پیامبر اکرم (ص) اشاره کردند که اگر کسی برای تأمین معاش خود تلاش نکند، در قیامت معادی نخواهد داشت؛ روایتی که یک اصل بنیادین در نگاه اسلام به کار و زندگی اقتصادی را تبیین می‌کند.

وی افزود: بر اساس تعالیم دینی، خداوند از بنده‌ای که سربار دیگران باشد و برای تأمین زندگی خود تلاش نکند، بیزار است و امام باقر (ع) با سیره عملی خود این آموزه را به جامعه منتقل کردند.

این کارشناس مسائل مذهبی در ادامه به ابعاد تاریخی زندگی امام باقر (ع) پرداخت و اظهار کرد: آن حضرت ریشه سادات طباطبایی محسوب می‌شوند و از سوی دیگر، آخرین بازمانده واقعه جانسوز کربلا بودند؛ چرا که در زمان شهادت امام حسین (ع) تنها پنج سال داشتند و تمامی مسیر اسارت، از مدینه و مکه تا کربلا، کوفه و شام را همراه کاروان اباعبدالله الحسین (ع) طی کردند.

بهاری خاطرنشان کرد: بخش قابل توجهی از روایات و گزارش‌های تاریخی مربوط به واقعه عاشورا و جزئیات آن، به‌طور مستقیم از امام باقر (ع) نقل شده است و همین پیوند عمیق با نهضت کربلا، هویت شخصیتی و رسالت تاریخی ایشان را شکل داده است.

وی دوره امامت امام باقر (ع) را یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ اسلام دانست و گفت: آن حضرت در دوره افول بنی‌امیه و آغاز قدرت‌گیری بنی‌عباس عهده‌دار هدایت جامعه شدند؛ دوره‌ای که با گسترش انحرافات فکری و اختلافات اعتقادی همراه بود.

این کارشناس مذهبی تأکید کرد: امام باقر (ع) در چنین شرایطی، یک مبارزه فرهنگی عمیق و هدفمند را آغاز کردند و با روشنگری، تبیین معارف اصیل دینی و مقابله با جریان‌های انحرافی، مردم را به اصول اعتقادی صحیح بازگرداندند. شکل‌گیری مکتب علمی ایشان نیز در همین راستا بود که توسط فرزندشان امام جعفر صادق (ع) به اوج رسید.

بهاری  به یکی از اقدامات مهم و راهبردی امام باقر (ع) در واپسین روز‌های عمر شریفشان اشاره کرد و گفت: امام باقر (ع) که به‌حق احیاگر جریان اصیل عاشورا بودند، به فرزندشان امام صادق (ع) وصیت کردند پس از شهادت ایشان، به مدت ۱۰ سال در سرزمین منا برای آن حضرت مراسم عزاداری برگزار شود؛ اقدامی که نقش مهمی در زنده نگهداشتن فرهنگ ظلم‌ستیزی عاشورا در اجتماع بزرگ مسلمانان داشت.