
به گزارش خبرگزاری جام جم آنلاین به نقل از خبرنگار صبا؛ فریدون نجفی، کارگردان سینما که سال گذشته با فیلم خاتی در چهلوسومین جشنواره فیلم فجر حضور داشت، امسال با تازهترین اثر خود با عنوان عروس چشمه متقاضی حضور در جشنواره فجر است. این فیلم تنها حضور سینمایی الناز شاکردوست در سال جاری به شمار میآید و از همین رو توجه ویژهای را برانگیخته است.
عروس چشمه نمونهای شاخص از سینمای طبیعتگراست؛ سینمایی که رابطهی انسان و محیط را نه بهعنوان پسزمینه، بلکه بهعنوان محور اصلی روایت در مرکز توجه قرار میدهد. در این اثر، طبیعت بهویژه یک چشمهی حیاتی، به عنصر کنشگر داستان بدل میشود و سرنوشت شخصیتها را تحت تأثیر قرار میدهد. شاکردوست در این فیلم نقشی متفاوت ایفا میکند؛ شخصیتی که نقطهی اتصال میان طبیعت و انسان است و از خلال کشمکشهای درونی و انتخابهای سرنوشتساز، مسیر روایت را پیش میبرد.
فریدون نجفی، کارگردان عروس چشمه، درباره تفاوت دغدغههای محیطزیستی این فیلم با خاتی توضیح داد: «در خاتی نگاه من بیشتر معطوف به ثبت یک وضعیت بود؛ نوعی مشاهده بیرونی از نسبت انسان با طبیعت و روند تخریب تدریجی آن. اما در عروس چشمه این دغدغه از سطح فضا و اتمسفر فراتر رفته و به درون روایت و شخصیتها نفوذ کرده است. محیطزیست دیگر تنها پسزمینه نیست، بلکه به عنصری کنشگر در داستان تبدیل شده؛ عنصری که بر تصمیمها، روابط و سرنوشت شخصیتها اثر مستقیم میگذارد.»
او ادامه داد: «خط داستانی عروس چشمه حول یک چشمه طبیعی شکل میگیرد؛ منبعی که حیات یک منطقه و زندگی مردم اطرافش به آن گره خورده است. شخصیت اصلی در مواجهه با تهدید این منبع، ناچار به انتخابهایی میشود که مسیر زندگیاش را تغییر میدهد.»
نجفی درباره نقدهای واردشده به خاتی در زمینه فیلمنامه و شخصیتپردازی و تأثیر آن بر عروس چشمه گفت: «نقد اگر دقیق و منصفانه باشد، فرصتی جدی برای بازاندیشی فراهم میکند. من آن نقدها را نادیده نگرفتم. در عروس چشمه از مرحله ایده تا بازنویسیهای نهایی فیلمنامه، تمرکز ویژهای بر منطق دراماتیک، عمق شخصیتها و پیوند ارگانیک آنها با مضمون محیطزیستی داشتم. این بار تلاش کردم روایت از دل شخصیت بیرون بیاید، نه اینکه پیام بر داستان تحمیل شود. به عبارت دیگر، پیام زمانی معنا پیدا میکند که شخصیت زنده و باورپذیر باشد.»
این کارگردان درباره روند تولید اثر در استان فارس گفت: «فیلمبرداری در فارس تجربهای دشوار اما الهامبخش بود. لوکیشنها بکر و حساس بودند و همین مسئله نیازمند دقت دوچندان در تولید بود. تلاش کردم گروه تولید کوچکتر، منضبطتر و هماهنگ با شرایط محیطی باشد تا کمترین آسیب به طبیعت وارد شود. از نظر اجرایی، مدیریت زمان، تعامل با بومیان منطقه و احترام به زیستبوم محلی از اولویتهای اصلی من بود. این فضا مستقیماً بر حالوهوای فیلم و بازیها تأثیر گذاشت.»
نجفی در پاسخ به پرسشی درباره انتخاب الناز شاکردوست گفت: « انتخاب شاکردوست کاملاً در راستای تقویت بُعد شخصیتمحور فیلم بود. عروس چشمه نیاز به بازیگری داشت که بتواند سکوتها، کشمکشهای درونی و لحظات انفجاری شخصیت را باورپذیر کند. حضور او این امکان را فراهم کرد تا شخصیت عمیقتر و چندلایهتر طراحی شود. طبیعت و پیام همچنان مهماند، اما اینبار از مسیر یک شخصیت زنده و ملموس به مخاطب منتقل میشوند.»
او درباره مسیر شخصیت اصلی افزود: «این شخصیت هم ریشه نمادین دارد و هم فعال و تحولپذیر است. او صرفاً یک نماد ایستا نیست؛ بلکه در طول داستان دچار تردید، انتخاب، شکست و بلوغ میشود. نماد بودنش نتیجه مسیر دراماتیک اوست، نه نقطه آغاز. به همین دلیل مخاطب میتواند با او همذاتپنداری کند، نه اینکه تنها شاهدش.
نجفی درباره حضور در جشنواره فجر با«عروس چشمه» و پیشبینی خود از اقبال این فیلم گفت: من همیشه تلاش کردهام فیلمی بسازم که قبل از هر چیز با مخاطب ارتباط برقرار کند، اما این ارتباط لزوماً به معنای سادهسازی نیست. اگر فیلمی صادقانه ساخته شود، میتواند هم در جشنواره دیده شود و هم برای مخاطب عام قابل لمس باشد. درباره اقبال جشنوارهای ترجیح میدهم پیشداوری نکنم، اما امیدوارم «عروس چشمه» بهواسطه روایت، بازیها و نگاهش، دیده و دربارهاش گفتوگو شود.
این کارگردان درباره بهرهگیری از حیوانات در «عروس چشمه» مانند «خاتی»، خاطرنشان کرد: بله، اما نه بهعنوان ابزار نمایشی یا تزئینی. حضور حیوانات در فیلم کاملاً در خدمت روایت و فضای زیستی منطقه است و با حساسیت و رعایت اصول اخلاقی انجام شده. آنها بخشی از جهان داستان هستند، نه عنصری برای جلب توجه.
نجفی در پایان گفت: «عروس چشمه» برای من صرفاً یک فیلم محیطزیستی نیست؛ تلاشی است برای روایت یک پیوند ازدسترفته میان انسان، طبیعت و مسئولیت فردی. امیدوارم فیلم بتواند بدون شعار، مخاطب را به فکر وادارد و گفتوگویی صادقانه ایجاد کند؛ گفتوگویی که از سالن سینما فراتر برود.