سرطان پستان؛ بحرانی خاموش

به گزارش جام جم آنلاین، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی نیشابور گفت: در حال حاضر ۸.۵ درصد از کل موارد سرطان در نیشابور مربوط به سرطان پستان است و در غربالگری بانوان ۳۰ تا ۶۹ سال، از هر ۱۰۰ نفر ۶.۵ نفر مشکوک و بین دو تا چهار نفر به طور قطعی مبتلا به این بیماری هستند.

دکتر علی‌اکبر محمدی با تأکید بر اهمیت غربالگری دوره‌ای افزود: برای بانوان ۳۰ تا ۴۰ سال، انجام غربالگری هر دو سال و برای زنان بالای ۴۰ سال سالی یک‌بار الزامی است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر غربالگری سرطان پستان در ۱۱ مرکز بهداشت نیشابور به‌صورت رایگان انجام می‌شود و بانوان می‌توانند بدون پرداخت هزینه از این خدمات استفاده کنند، افزایش وزن و مصرف زیاد ترشیجات را از عوامل تحریک‌کننده سرطان دانست و اظهار کرد: رعایت تغذیه سالم، مصرف نان و غلات سبوس‌دار و انجام فعالیت بدنی منظم نقش مؤثری در پیشگیری از ابتلا دارد.

مصرف دارو‌های هورمونی و بارداری دیرهنگام از عوامل خطر

در همین زمینه، دکتر زهره سالاری -متخصص زنان و زایمان- به ایسنا گفت: مصرف دارو‌های هورمونی، بارداری در سنین بالا، تعداد کم زایمان و عدم شیردهی از مهم‌ترین عوامل افزایش بروز سرطان پستان در سال‌های اخیر است.

این فوق تخصص مادر و جنین با تأکید بر نقش پررنگ سبک زندگی در بروز سرطان پستان افزود: گرچه زمینه ژنتیکی قابل انکار نیست، اما در بیشتر موارد، سبک زندگی نادرست مانند چاقی، تغذیه ناسالم، کم‌تحرکی و استرس نقش کلیدی‌تری دارد.

وی با اشاره به مشکلات موجود در خدمات ماموگرافی شهرستان گفت: در نیشابور تنها دو دستگاه ماموگرافی فعال است که یک دستگاه در بیمارستان دولتی و دیگری در بخش خصوصی فعالیت می‌کند و همین موضوع، در کنار نوبت‌دهی دشوار و هزینه‌های بالا، سبب شده بسیاری از بانوان از انجام ماموگرافی صرف‌نظر کنند.

سالاری افزود: البته غربالگری‌های اولیه در مراکز بهداشت انجام می‌شود و اگر اطلاع‌رسانی مناسب از طریق مراکز بهداشت انجام شود، مشارکت بانوان در این زمینه افزایش خواهد یافت.

این فعال حوزه سلامت زنان تأکید کرد: تشخیص زودهنگام سرطان پستان می‌تواند جان بسیاری از بانوان را نجات دهد. در مراحل اولیه بیماری، گسترش سرطان صورت نگرفته و درمان‌ها بسیار مؤثرتر هستند؛ درحالی‌که در مراحل پیشرفته، درمان دشوارتر و دوره نقاهت طولانی‌تر می‌شود.

وی همچنین آموزش مستمر کارکنان مراکز بهداشت را یکی از عوامل کلیدی در موفقیت برنامه‌های غربالگری دانست و گفت: در صورتی که ماما‌ها و مراقبین سلامت آموزش‌های تخصصی و به روز را به طور منظم دریافت کنند، مراکز بهداشت می‌توانند پاسخگوی نیاز غربالگری در سطح شهرستان باشند.

سالاری درباره باور غلط برخی بانوان نسبت به دردناک بودن ماموگرافی گفت: ماموگرافی به هیچ عنوان دردناک نیست. ممکن است اندکی احساس ناخوشایندی در حین انجام وجود داشته باشد، اما این احساس کاملاً قابل‌تحمل است و نیازی به مصرف مسکن ندارد.

وی بیان کرد: چاقی، به ویژه در دوران یائسگی، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد. مصرف زیاد چربی، کاهش مصرف میوه و سبزیجات و استفاده بی‌رویه از دارو‌های هورمونی از دیگر عوامل خطر هستند. اصلاح وزن، رعایت رژیم غذایی سالم و انجام معاینه ماهانه پستان توسط خود فرد از ساده‌ترین روش‌های پیشگیری محسوب می‌شود.

به گفته این پزشک متخصص زنان استرس، کم‌تحرکی و بی‌خوابی نیز از عوامل تشدیدکننده بروز سرطان هستند؛ همچنین در افرادی که زمینه ژنتیکی دارند، این عوامل می‌توانند اثر هم‌افزا داشته باشند و احتمال ابتلا را چند برابر کنند.

کارشناسان حوزه سلامت تأکید دارند که تغییر سبک زندگی، انجام منظم معاینات دوره‌ای، تغذیه سالم، حفظ وزن متعادل و کاهش استرس می‌تواند نقش چشمگیری در کاهش آمار ابتلا داشته باشد.

نیشابور با وجود فراهم بودن خدمات رایگان غربالگری در مراکز بهداشت، همچنان نیازمند اطلاع‌رسانی گسترده، آموزش مداوم مراقبین سلامت و فرهنگ‌سازی در میان بانوان است تا بتوان از تبدیل این روند نگران‌کننده به بحرانی خاموش جلوگیری کرد.