۱۸ اکتبر، روز تاریخی برجام و آزمون اعتبار اروپا است

به گزارش جام جم آنلاین، محمدرضا صبوری، در یادداشتی برای رسانه‌های ایتالیایی نوشت: «سه کشور عضو تروئیکای اروپا در هفته‌های گذشته تلاش کردند از طریق مکانیسم موسوم به اسنپ‌بک، قطعنامه‌های لغوشده علیه ایران را بازگردانند، اما همگان شاهد بودند که اختلافات آشکار و اساسی میان اعضای شورای امنیت وجود داشت و اجماعی برای بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران حاصل نشد.»

وی در این نوشتار که نسخه‌ای از آن در خبرگزاری ایتالیایی آدنکرونوس (Adnkronos) منتشر شد، افزود: «چندی پیش در مقاله‌ای در رسانه‌های ایتالیایی به صراحت هشدار دادم که اقدام سه کشور اروپایی در شورای امنیت سازمان ملل متحد تحریک‌آمیز است و مسئولیت کامل پیامد‌های این اقدام برعهده آمریکا و سه کشور اروپایی خواهد بود. با این حال، سه کشور اروپایی به اقدامات ستیزجویانه علیه ایران ادامه دادند و امروز نتیجه آن جز کاهش اعتبار اروپا نبود.»

صبوری با ابراز تأسف از رویکرد غیرسازنده کشور‌های اروپایی تأکید کرد: «متأسف هستم که اروپا از تجارب گذشته برای ساختن آینده آرمانی استفاده نکرد و تلاش کرد خود را در گذشته زندانی کند و بر اساس خط‌مشی و منافع دیگران کنشگری نماید. دیکته ترامپ برای اروپا به منزله تضعیف بیش از پیش استقلال و اعتبار سه کشور اروپایی مذاکره‌کننده و نقض آشکار قواعد بین‌المللی و نمایشی از رفتار غیرقانونی و سلطه قواعد جنگل است. البته عملکرد سه کشور اروپایی مستقیماً منافع همه کشور‌های اتحادیه اروپا را تحت تأثیر قرار داده است که پیامد‌های آن به‌زودی مشخص خواهد شد.»

وی با یادآوری هشدار‌های پیشین ایران درباره عواقب ادامه مسیر اسنپ‌بک گفت: «ایران پیش از این به‌صراحت اعلام کرده بود که ادامه مسیر اسنپ‌بک، سه کشور اروپایی را به نیرویی کاملاً بی‌اثر و تاریخ‌گذشته در رابطه با ایران تبدیل خواهد کرد. جالب آن‌که سه کشور اروپایی اقدام غیرقانونی خود را به‌عنوان تلاشی برای "پیشبرد دیپلماسی" توجیه می‌کنند، اما اقدام اروپا در اجرای اسنپ‌بک فقط اعتبار دیپلماسی چندجانبه و توانایی کنشگری اروپا مبتنی بر قدرت هنجاری (Normative power) را زیر سؤال برد، چرا که نتوانست اجماع جهانی را با خود همراه کند.»

سفیر ایران افزود: «این اقدام همچنین گفت‌و‌گو‌ها و همکاری‌های جاری بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تضعیف کرد و توافق قاهره را به کلی بی‌اثر نمود. حتی در صورتی که مجلس شورای اسلامی خروج ایران از ان‌پی‌تی را تصویب کند، دولت از نظر قانونی نمی‌تواند مانع آن شود.»

صبوری تأکید کرد: «اقدام تروئیکای اروپایی پیامد‌های شدیدی برای اعتبار شورای امنیت سازمان ملل نیز داشت. استفاده از سازوکار به‌اصطلاح اسنپ‌بک بدون رعایت روند قانونی یا مبنای حقوقی، نه‌تنها اعتماد به تصمیمات شورای امنیت را تضعیف می‌کند، بلکه صلح و امنیت بین‌المللی را نیز به خطر می‌اندازد. چرا که استفاده اشتباه از قدرت نتیجه عکس به همراه خواهد داشت. جای تأسف دارد که اروپا که مبدع صلح کانتی است، امروز به طرفداری از صلح از طریق قدرت (peace through strength) گرایش پیدا کرده است.»

وی در ادامه با اشاره به تحولات منطقه‌ای افزود: «در حال حاضر نیز شاهد هستیم که اروپا پس از گذشت بیش از ۷۰۰ روز نسل‌کشی مستمر در غزه و تحمیل گرسنگی به فلسطینی‌ها نتوانست به نقش‌آفرینی جدی برای تثبیت صلح و ثبات در منطقه کمک کند. اگرچه تجربه و تاریخ جز بدعهدی‌های مکرر و نقض‌های پی‌درپی رژیم اسرائیل ندارد، اما آنهایی که دغدغه صلح دارند باید با چشمان باز مراقبت کنند این رژیم عادت دیرینه در نقض عهد و اقدامات جنایتکارانه را تکرار نکند. در واقع، اگرچه اروپا از روند‌های مهم بین‌المللی از جمله آتش‌بس در غزه کنار گذاشته شده است، اما حداقل می‌تواند در روند تضمین ادامه صلح و پایبندی این رژیم به تعهدات، فشار بیاورد.»

سفیر کشورمان در جمع‌بندی سخنان خود تصریح کرد: «اگرچه سوءاستفاده اخیر سه کشور اروپایی از سازوکار حل اختلاف برای بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده، توجیه حقوقی، منطقی و اخلاقی ندارد، با این وجود ایران به همراه چین و روسیه براساس موازین حقوقی و قطعنامه‌های شورای امنیت اعلام کرده‌اند که ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ یک روز تاریخی برای ایران و کشور‌های مشارکت‌کننده در برجام خواهد بود، چرا که قطعنامه ۲۲۳۱ در این روز منقضی خواهد شد؛ لذا معتقدم که اروپا هنوز فرصت بازاندیشی در سیاست‌های خود برای بازیابی قدرت و اعتبار ازدست‌رفته‌اش را دارد تا بار دیگر به کنشگری قابل اعتماد در عرصه بین‌المللی تبدیل شود.»