چوب حراج دلقک به معادن

اوکراین می‌گوید باچارچوب توافقی موافقت کرده که به آمریکا اجازه دسترسی به ذخایرمعدنی این کشوررامی‌دهد. این توافق تحت فشار شدید واشنگتن انجام شده بود اما این مواد معدنی یا خاکی چه کاربردی دارد و چرا ترامپ به‌دنبال دسترسی به آنها است؟
عناصر کمیاب زمین از جمله دیسپروزیم، نئودیمیوم و سریم فلزاتی راهبردی‌ محسوب می‌شوند که برای صنایع تولید رایانه، باتری و فناوری‌های پیشرفته انرژی،حیاتی هستند. این عناصربخشی ازیک گروه ۱۷عضوی از فلزات سنگین هستند که برخلاف نامشان، در سراسر پوسته زمین به وفور یافت می‌شوند. طبق ارزیابی سال ۲۰۲۴ سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده، ذخایر این عناصر در سراسر جهان حدود ۱۱۰ میلیون تن برآورد شده که از این میزان، ۴۴ میلیون تن آن در چین قرار دارد‌؛ کشوری که بزرگ‌ترین تولیدکننده این مواد در جهان به شمار می‌رود. برزیل با ۲۲ میلیون تن، ویتنام با ۲۱ میلیون تن، روسیه با ۱۰ میلیون تن و هند با ۷ میلیون تن در رتبه‌های بعدی قرار دارند. با این حال، استخراج این فلزات نیازمند استفاده گسترده از مواد شیمیایی است که باعث تولید حجم عظیمی از زباله‌های سمی می‌شود و در موارد متعددی فجایع زیست‌محیطی به بار آورده است. به همین دلیل، بسیاری از کشورها تمایلی به سرمایه‌گذاری در تولید این مواد ندارند. از سوی دیگر، این عناصر معمولا در غلظت‌های بسیار پایین در سنگ معدن یافت می‌شوند. به این معنا که باید حجم عظیمی از سنگ استخراج و پردازش شود تا در نهایت مقدار کمی از این مواد در شکل خالص و معمولا به‌صورت پودر تولید شود. همه۱۷ عنصر کمیاب زمین کاربرد صنعتی دارند و در طیف گسترده‌ای از فناوری‌های روزمره و پیشرفته، از لامپ‌های روشنایی گرفته تا موشک‌های هدایت‌شونده، مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌عنوان مثال برای تولید نمایشگرهای تلویزیون عنصریوروپیوم ضروری است،عنصر سریم درپرداخت شیشه و پالایش نفت کاربرد دارد و عنصر لانتانوم یکی ازاجزای کلیدی در مبدل‌های کاتالیزوری خودروهاست. اوکراین دارای ۲۱مورد از ۳۰ ماده‌ای است که اتحادیه اروپا به‌عنوان «مواد‌خام حیاتی» تعریف کرده و حدود ۵ درصد از ذخایر جهانی آن را در اختیار دارد. بسیاری از مناطقی که این عناصر در آنها یافت می‌شود، درجنوب سپر بلورین اوکراین (یک ساختار زمین‌شناختی باستانی که بخش بزرگی از مرکز و جنوب اوکراین را پوشش می‌دهد) و عمدتا زیر دریای آزوف قرار دارند که بخش عمده‌ای از این مناطق در حال حاضر تحت اشغال روسیه است. کارشناسان می‌گویند که صدها مکان زمین‌شناختی امیدبخش شناسایی شده‌ اما تنها برخی از آنهاممکن است به ذخایرقابل بهره‌برداری اقتصادی تبدیل شوند.آدام وب،رئیس بخش مواد خام باتری درشرکت اطلاعاتی مواد معدنی بنچ‌مارک (Benchmark) می‌گوید: «برآوردهایی که ارائه شده‌، تخمینی هستند و نیاز به کار بیشتری برای تبدیل این ذخایر معدنی به ذخایر اقتصادی وجود دارد.» براساس اعلام دولت اوکراین، این کشور حدود۴۵۰هزار تن ذخایر لیتیوم دارد. هرچند برنامه‌هایی برای شروع استخراج آن در نظر گرفته شده بود اما درحال ‌حاضر استخراج این ماده آغاز نشده است.