افزونبراین، معافیتهایی بهطور نامحدود تمدید شده تا ارسال کمکهای بشردوستانه به سوریه تسهیل شوند. این اتفاق در حالی روی میدهد که پیشتر کاجا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره احتمال لغو محدودیتهای اقتصادی سوریه خاطرنشان کرد: «هنوز تصمیمی حول مسأله تحریمها گرفته نشده است، چراکه گروه مسئول سرنگونی اسد نیز سالها تحریم بوده و این موضوع را برای جامعه بینالمللی پیچیده کرده است.» اینطور به نظر میآید که مقامات غربی برای هضم چنین سازمان تکفیریای با پوشش جدید نیازمند به زمان جهت اعتبارسنجی هستند.با تشدید بحران سوریه در سال۲۰۱۳، موج پناهجویان از مسیرهای زمینی و دریایی به سمت کشورهای عضو اتحادیه اروپا روانه شد. این مساله به ایجاد بحرانی در زمینه پناهندگان سوری درمیان قدرتهای اروپایی انجامیدکه عواقب سیاسی،اجتماعی وفرهنگی آن همچنان ادامه داردوباظهور احزاب دستراستی پوپولیست، خود رانشان میدهد. سقوط دولت اسد بهعنوان فرصتی مناسب برای بروکسل بهمنظور فراهمکردن زمینههای بازگشت مردم سوریه به کشورشان ارزیابی شده است.
وزرای غربی در دمشق
اتحادیه اروپا جهت سنجش میزان تحول تکفیریها،وزرای خارجه آلمان،آنالنا بربوک وفرانسه،ژان نوئل بارو را۳ژانویه (۱۴دی) به سوریه اعزام کرد تا با ابومحمد الجولانی، سرکرده هیات تحریرالشام واعضای دولت موقت سوریه دیدار بهعملآورند. این نشست سهجانبه میان آلمان، فرانسه و سوریه نخستین رایزنی مستقیم طرفین بعد ازآغاز بحران سوریه درسال۲۰۱۱ تلقی میشود.
نوئل بارو، وزیرخارجه فرانسه زودتر از همتای آلمانی خود به دمشق رسید و در حساب ایکس (توییتر سابق) خود اعلام کرد: «فرانسه و آلمان پشتیبان مردم سوریه هستند.»وی درادامه گفت: «ازروزنخست راهحل سیاسی بایستی با درنظرگرفتن متحد دیرپای پاریس یعنی کردها توسط دولت موقت پیگیری شود.» بارو پیش از دیدار با الجولانی، سرکرده هیات حاکم سوریه با نمایندگان غیرنظامی دمشق به گفتوگو و تبادلنظر پرداخت.
بربوک در ادامه طی دیدار با اعضای دولت موقت سوریه تصریح کرد: «اروپا حمایت تمامعیاری را نسبت به دولت جدید دمشق ارزانی داشته که البته خواهان ساختاری اسلامگرا نخواهیم بود؛ بلکه نظام سیاسی با حضور گروههای مختلف قومی همچنین زنان مد نظر دولت آلمان است.» درواقع میتوان گفت که مقامات برلین نگران شکلگیری حکومتی تکفیری با هدف جهاد با اروپا بوده که برقراری ارتباط توسط غرب با هیات تحریرالشام جهت زدودن ریشههای احتمالی نزدیک به القاعده معنا پیدا میکند.
نیاز هیات حاکم به سرمایهگذاری
به نقل ازنشریه اکونومیست، چالش اصلی سرکردگان جدید سوریه کمبود ذخایر ارزی در بانک مرکزی است. در زمان حکمرانی خاندان اسد، خزانه دولتی با تولید روزانه ۴۰۰هزار بشکه نفت در روز و صادرات آن به اروپا تامین میشد. درواقع نفت ۴۵ ــ ۳۰درصد صادرات سالانه ۱۲میلیارد دلاری دمشق تحت کنترل حزب بعث را شکل میداد. بانک مرکزی سوریه تحت مدیریت میساء صابرین جدا از تحریمهای بینالمللی، تنها ۲۰۰میلیون دلار ذخیره ارزی داردو از آغاز جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱ لیره سوریه ۹۹درصد ارزش خود را از دست داده. تولید ناخالص داخلی (GDP) سوریه نیز از ۶۰میلیارد دلار در سال ۲۰۱۰ به کمتراز۹میلیارد دلار درسال۲۰۲۵کاهش قابل توجهی یافته است. مقامات هیات تحریرالشام برای بازسازی زیرساختها با کمبود سرمایه خارجی مواجه هستند. از سوی دیگر، صدهاهزار کارمند دولتی برای دومین ماه متوالی بعد از سقوط اسد همچنان حقوق خود را دریافت نکردهاند، زیرا خودپردازها بهدلیل کمبود پول نقد از کار افتادهاست.اتحادیه اروپا امیدوار است که از طریق ارائه تسهیلات مالی و تعلیق گامبهگام تحریمهای اعمالی بر سوریه، حکام نومنصب این کشور را در خدمت منافع خود بسیج کند. فشار بر هیات تحریرالشام جهت تحدید حضور ناوگان مدیترانهای روسیه در طرطوس میتواند یکی از گزینههای بروکسل در پاسخ به موفقیتهای اخیر مسکو در جبهه اوکراین باشد.
از گور برخاستن داعش!
دولت ترامپ درحال تدوین طرحهایی برای خروجکامل نیروهای نظامی آمریکا ازسوریه پس ازبرخی اظهاراتاخیر رئیسجمهور ترامپ است که گفته بود: «سوریه مشکلات خودش را دارد و نیازی به دخالت ما در همه مسائل نیست.» اگر این تصمیم عملی شود، ممکن است خطرناک باشد؛ زیرا حملات داعش در سوریه در سال گذشته سهبرابر شده و این گروه در حال رشد و گسترش است.وضعیت زندانها و اردوگاههای نگهداری اعضای داعش در سوریه نیز بحرانی است. اردوگاههایی که بیش از ۳۹هزار نفر از اعضای داعش و خانوادههایشان را در خود جای دادهاند، بهدلیل درگیریهای داخلی و کمبود منابع، تحت فشار قرار دارند. هرگونه فرار از این اردوگاهها میتواند موجب تقویت داعش شده و برای این گروه یک پیروزی تبلیغاتی محسوب شود.