قانونی که پس ماند

میتوان در میانه حرفهای او به اعداد و ارقام جالبتوجهی رسید.به عنوان مثال حالا میدانیم روزانه ۵۸ هزار تن تولید زباله داریم و عوارض زیستمحیطی، آلودگی خاک، آلودگی آب و آلودگی هوا، ریشه در حوزه پسمانده دارد. به لحاظ قانونی هم هیچ خلأیی وجود ندارد، دو دهه از قانون پسماند میگذرد، سال ۸۳ این قانون نوشته و سال ۸۴ آیین‎نامه آن تدوین شده است اما چه کارنامهای در حوزه پسماند داشتهایم که هر روز هم این مشکل بیشتر میشود؟ آنطور که از آمارها و و گفتههای رئیسمجلس شورای اسلامی میتوان متوجه شد در موضوع تفکیک از مبدا پسماند و حتی تفکیک از مخزن آن، عملکرد خوبی نداشتهایم. در تهران تقریبا روزی ۸۰۰۰ تن زباله تولید میشود، عددی که در شب عید به ۱۲هزارتن هم میرسد اما همین مقدار زباله در یک شبانهروز برای جابهجایی، سه بار پیاده و سوار میشود تا به مخزن اصلی برسد. این موارد هزینهها وخسارات بسیاری دارد. امروزه تنها۹درصد درکل ایران بازیافت پسماند صورت میگیرد و ۹۰ درصد زباله در ایران به شکلی غیراستاندارد دفن میشود.این آمارهای موجود یک تلنگر مهم دارد و آن هم این است که با این حساب برای چه اساسا قانون نوشته وسازمان تشکیل شده است.اگرچه آمارهای منفی پسماند و زباله همواره به نام شهرهای شمالی نوشته میشود اما وضعیت تهران هم چندان در این زمینه مناسب نیست. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی به بخش مغفول مدیریت پسماندهای عادی در کشور پرداخته است.این غفلت البته درحالی رخ میدهد که درزمینه تولید زبالههای خانگی، ایران از جمله کشورهای صاحب رکورد منفی است. به این معنا که میزان تولید زباله خانگی درایران به شکل معناداری از میانگین سرانه تولید زباله در جهان بالاتر است.تفکیک استانی دراین حوزه وحتی تفکیک مناطق مختلف تهران دراین زمینه،آمارهای جالبتوجهی پیش روی ما میگذارد. به این معنا که حالا میدانیم تهران با فاصلهای چشمگیر درصدراستانهایی است که بیشترین تولید زباله خانگی را دارد و عجیبتر اینکه مناطق خوشنشین پایتخت زبالههای بیشتر و کثیفتری تولید میکنند. آمارهای جهانی هم به نوعی هشداردهنده است، در سال ۲۰۲۱ ایران رتبه ۱۷ در تولید زباله خانگی را داشته است. همچنین هر فرد بهطور متوسط سالانه شش برابر وزن خود زباله تولید میکند. آماری که پیامی هشداردهنده را برای محیطزیست کشور ارسال میکند. سرانه تولید زباله در جهان ۱۱۰ کیلوگرم در سال است، در حالی که متوسط سرانه تولید زباله فقط در تهران ۳۲۰ کیلوگرم است؛ بهعبارتی حدود سه برابر میزان جهانی. همچنین سرانه روزانه در مقیاس جهانی ۲۵۰ تا ۳۰۰ گرم است، در حالی که در ایران ۶۰۰ گرم در روز است؛ یعنی دو برابر میزان جهانی.