سرزمینی که با استفاده ازانرژی خورشیدی، میتواند به اهداف خود درزمینه کاهش انتشار گازهای گلخانهای، توسعه انرژیهای تجدیدپذیر و تبدیلشدن به یک تولیدکننده بزرگ انرژی خورشیدی در جهان برسد.با این شرایط گویی هنوز عزمی برای عملیاتیکردن کارها وجودندارد وشواهد نشان میدهدبا تغییردولتها برنامهها هم تغییرکرده و ماههاست دیگر کسی از پروژههای نیروگاههای خورشیدی و برنامه و طرحهایی که قرار بود تا سال ۱۴۰۴ به افزایش ۱۰هزار مگاواتی انرژیهای تجدیدپذیر برسد، صحبت نمیکند.
تلاش برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در کشور از ابتدای رویکارآمدن دولت سیزدهم مورد توجه جدی این دولت قرار گرفت. براین اساس همه تلاش و هموغم وزارت نیرو در آن زمان، فراهمکردن اسباب و لوازم توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در کشور بود.در همان روزهای نخستین شروع به کار دولت سیزدهم علیاکبر محرابیان، وزیر وقت نیرو از تلاش برای افزایش ۳۵هزار مگاواتی ظرفیت تولید برق نیروگاهها خبر داد که ۱۰هزار مگاوات آن باید از محل انرژیهای تجدیدپذیر باشد. وی با بیان اینکه دولت برنامهای چهارساله برای افزایش ۱۰هزار مگاواتی انرژیهای تجدیدپذیر دارد، گفته بود: «بازار توسعه انرژیهای تجدیدپذیر ایران، با اتکا به قابلیت بالای منابع اعم از خورشیدی، بادی، زیستتوده و زمینگرمایی، از طریق امکان عقد قراردادهای بلندمدت با نرخهای تشویقی، بازار بسیار جذابی برای سرمایهگذاران است.»
وزیر نیرو تأکید کرده بود که ایران از قانون تشویق و حمایت از سرمایهگذاری خارجی برخوردار بوده و فرصت اقتصادی مناسبی برای سرمایهگذاران حوزه تجدیدپذیر بهمنظور ایجاد این مزارع فراهم کرده است. پس از آن بود که رئیس سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری برق ایران نیز گفت: «۱۰هزار مگاوات نیروگاه جدید در بخش انرژیهای تجدیدپذیر با کمک سرمایهگذاران بخش خصوصی ساخته میشود.» البته محمود کمانی هم تاکید کرد که این میزان نیروگاه انرژیهای تجدیدپذیر در بازه زمانی چهارساله ساخته خواهد شد.سال۱۴۰۲درحالی به پایان رسید که در ماههای آخر آن فرصتی برای تولیدکنندگان برق از منابع تجدیدپذیر فراهم شد تا برق تولیدی خود را صادرکرده وبه این ترتیب ایران را تبدیل به قطب انرژی منطقه کنند، اما خاموشیهای تابستان وکمبود برق در ماههای اخیر نشان داد پروژههای مدنظر به نتیجه نرسیدهاند و بازهم همه چیز مسکوت مانده است.
حمایت از سرمایهگذار با مجوز صادرات
در دولت سیزدهم عنوان شده بود که مهمترین گام برای توسعه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر برداشته و امکان صادرات برق از سوی آنها فراهم شده است.در آن زمان دستورالعملی تدوین شد و قرار بود ابلاغ شود که براساس آن سرمایهگذاران میتوانند با افزایش ظرفیت شبکه صادراتی، امتیاز استفاده از آن شبکه را برای مدت معینی در اختیار داشته باشند که موجب کسب درآمد صادراتی نیروگاهها میشود و با افزایش تبادلات ظرفیت صادرات و واردات کشور میتواند به پایداری شبکه برق کشور هم کمک کند. انتظار میرفت با ابلاغ این دستورالعمل سرمایهگذاری در نیروگاههای تجدیدپذیر کشور رشد قابلتوجهی داشته باشد و بهواسطه اختلاف قیمت بسیار بالایی که در کشورهای همسایه با قیمت داخلی وجود دارد، سرمایهگذاران بتوانند با احداث این نیروگاهها در ایران برق مورد نیاز آن کشورها را تأمین کنند و علاوه بر کمک به شبکه سراسری برق کشور در ایام ناترازی از سود قابلتوجهی نیز برخوردار شوند.
برهمین اساس مدیرعامل شرکت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران گفت: «امکان تخصیص بخشی از ظرفیت مبادی صادراتی به نیروگاههای تجدیدپذیر با ابلاغ مصوبه وزارت نیرو مبنی بر صادرات برق تجدیدپذیر فراهم شده است.»
مصطفی رجبیمشهدی با اشاره به این مصوبه تاکید کرده بود درصورتیکه ظرفیت مازاد برای خطوط صادراتی برق کشور وجود داشته باشد، مجوزهای لازم جهت سرمایهگذاری در حوزه نیروگاههای تجدیدپذیر، برقآبی و حتی زغالسنگسوز به سرمایهگذاران متقاضی واگذار میشود.
وی درباره دستورالعمل ذکرشده خاطرنشان کرد: «امکان صادرات برق برای سرمایهگذاران این نیروگاهها به مدت هشت ماه در سال فراهم شده و سرمایهگذاران میتوانند علاوه بر احداث نیروگاه تجدیدپذیر یا برقآبی نسبت به افزایش ظرفیت صادراتی شبکه برق کشور اقدام کنند.»
تامین امکانات برای رفع ناترازی
دولت سیزدهم با بهشهادترسیدن رئیسجمهورش به پایان رسید و حالا دولت چهاردهم میتواند در خصوص مردمیسازی در دو حوزه تولید و مصرف ورود کند؛ بهطوریکه مصارف براساس نیازهای واقعی تعریف شود و مصرف غیرضرور تقلیل یابد و از ظرفیت سرمایهگذاری مردمی بهره ببرد.در ابتدای امسال وزیر نیروی دولت سیزدهم با اشاره به ارزانبودن انرژی در ایران گفت: «برای تولید برق از حضور یک خانواده تا نیروگاههای کلان امکاناتی فراهم شده است.درهمین راستا با ارائه تسهیلات قرضالحسنه، خانوادههای تحت پوشش امداد و بهزیستی میتوانند با خرید تضمینی نیروگاه پنج کیلوواتی احداث کنند که ضمن افزایش مشارکت و رفع ناترازی برق، درآمد ثابتی برای این خانوادهها فراهم میشود.» محرابیان با اشاره به تولید چندین واحد برق در سال گذشته، اضافه کرد:«شرایط برای سرمایهگذاری در ۵۵۰هزار واحد فراهم است و برای کارخانجات با ظرفیتهای بالاتر تا ۱۰۰مگاوات، در سایتهای ۱۲۰هکتاری، امکان سرمایهگذاری با استفاده از پنلهای خورشیدی و باد برای تولید برق مهیا شده است.»