براساس گفته این دسته از منتقدان، مینیسریالها به این دلیل با استقبال بیشتری روبهرو میشوندکه تماشاگران خود را زیاد منتظر نگه نمیدارند! با این تفاصیل،زمانی که داستانی مهیج وتماشایی درکنارچند کاراکترقوی به تعریف داستان و ماجراجوییهای خود در تعداد اندکی اپیزود میپردازند، این مینیسریال با موفقیتهای بیشتری همراه میشود.این همان اتفاقی بوده که برای سریال «تاوان» رخ داده است. این سریال بهتازگی ساعت صفر بامداد از شبکه چهار سیما روی آنتن رفته و در ساعتهای ۱۱ و ۱۸ همان روز بازپخش میشود.
درامی دلهرهآور
تاوان محصول سال ۲۰۲۳ صنعت تلویزیون انگلستان است که به تعریف کلی داستان هیجانی خود در قالبی درام و دلهرهآور و البته جنایی میپردازد. مورون کریستی و پیتر مولان، بازیگر کهنهکار سینما، تلویزیون و تئاتر انگلستان، نقشهای اصلی این درام پرتنش را بازی کردهاند. فیلمنامه جذاب تاوان را خانم دبی اومالی براساس طرحی از خودش نوشته و خانم جنی دارنل در کنار اندرو کامینگ کارگردانی مشترک سریال را بهعهده داشتهاند. در حقیقت هر یک از این دو فیلمساز سه اپیزود مجموعه را کارگردانی کردهاند. این ترکیب تقریبا زنانه سریال، باعث شده تا یک کاراکتر قوی زن در رأس ماجراهای داستان قرار گیرد و به این ترتیب، توجه تماشاگران را بیش از پیش به رخدادهای ماجرا جلب کند.
شکنندگی زنانه در دنیای جنایی
اکثر منتقدان هنری میگویند زمانی که یک خانم در رأس ماجراهای داستانی هیجانی و دلهرهآور قرار گیرد، کارگردانها و برنامهسازان تلویزیونی فرصت بسیار خوبی بهدست میآورند تا مجموعهای از جذابیتها و حوادث پیشبینی نشده را در دل داستانهای خود ریخته و دنیایی سرشار از بههمریختگی، تنش و عدم قطعیتها را خلق کنند. به گفته آنها، شکنندگی شخصیت خانمها در بزنگاههای مختلف، زمینه را برای خلق درامی باشکوه و تأثیرگذار فراهم میکند و واکنش بیشتر تماشاگران را باعث میشود. برای بینندگان قاب کوچک، مشاهده و همراهی با درد و رنج یک شخصیت مؤنث که ناخواسته در دل بحرانی بزرگ گرفتار شده، زمینه را برای همذاتپنداری بیشتر او آماده میکند. نتیجه این همذاتپنداری، همراهی کامل او با اتفاقات سریال است و این دقیقا همان چیزی است که برنامهسازان تلویزیونی بهدنبالش هستند.
ساده اما گیجکننده
خط اصلی داستان تاوان، ساده اما گیجکننده است؛ زمانی که همسر یک زن تقریبا میانسال مورد حمله قرار میگیرد، او در دام عملیات گروهی از پلیسهایی قرار میگیرد که بهدنبال دستگیری یک جانی خطرناک و پرقدرت هستند تا عدالت را در رابطه با او اجرا کنند. لزلی نوبل (با بازی مورون کریستی) زندگی و شغل بسیارخوبی دارد و از زندگی در ادینبورگ راضی بهنظر میرسد. این خوشبختی زمانی به پایان میرسد که معلوم میشود همسرش در پولشویی یک آدم پرقدرت و بانفوذ به نام کال موریس (پیتر مولان) دست دارد. با قتل مرموز شوهر، لزلی بهدنبال آن بوده که بفهمد واقعا چه اتفاقی رخ داده است. حالا هم پلیس و هم موریس، بهدقت تمامی کارها و اعمال لزلی را زیرنظر دارند و میخواهند ببینند اقدام بعدی او چیست اما در سر لزلی چه میگذرد و او قصد انجام چه کاری را دارد؟
به دنبال قدرتمندان فاسد در اروپا
سریال تاوان مثل چند سریال درام اجتماعی دیگر این سالهای قاب کوچک، بهدنبال افشاگری در رابطه با پولهای کثیفی است که در سطح جامعه اروپا دست به دست میشود و بهعنوان منبع اصلی مالی قدرتمندان فاسد مورد استفاده قرار میگیرد. این سریال هم بهدنبال ارائه راهحلهایی برای مقابله با پولشویی است و بهنظر میرسد داستانش را از مجموعه اتفاقات واقعی موجود در جامعه معاصر قاره اروپا وام گرفته است. سازندگان تاوان اصرار دارند در کنار سرگرم کردن تماشاچی در قالب داستانی مهیج و سرگرمکننده، پیام اجتماعی خود را به شکلی ظریف و مقبول به بینندگان خود منتقل کرده و به آنها هشدارهای لازم را در رابطه با حضور قدرتمندان فاسد اقتصادی بدهند. دبی اومالی، نویسنده فیلمنامه تاوان میگوید:«طرح اصلی داستان چیزی است که در زندگی روزمره بسیار اتفاق میافتد و با نگاهی به تیتر روزنامههای صبح میتوانید چندتای آنرا پیدا و مطالعه کنید اما اخبار رسانهای بهشدت خشک هستند و نمیتوان در یک سریال تلویزیونی دقیقا همان چیزهایی را تکرار کرد که شما در اخبار روزنامهای میبینید. ما در اینجا با هنری تصویری روبهرو هستیم که میتواند تأثیر بسیار بیشتری بر مردم داشته باشد. عموم مردم اخبار و اتفاقات اگر تصویری باشند بهتر به یادشان میماند تا اینکه آنها را در روزنامهها بخوانند. از زمانی که فعالیت فیلمنامهنویسی را آغاز کردم، به جادوی تصویر در کنار جادوی کلمات اعتقاد و باور داشتم و احساس میکردم یک سریال یا فیلم توانایی تأثیرگذاری بسیار بیشتری در مقایسه با یک کتاب یا مقاله دارد. درعینحال میخواستم نقش کاراکتر اصلی را به یک خانم بدهم. قرار گرفتن یک خانم در رأس ماجراهایی از این دست، توجه بیشتر مخاطب را جلب میکند و برایش تماشای حوادث و ماجراها لطف و جذابیتی چند برابر پیدا میکند.»
بستن راه فرار
پیتر مولان، بازیگر کهنهکار انگلیسی که در آثاری همچون رگیابی، هری پاتر و یادگاران مرگ - قسمت اول، شجاعدل، اسب جنگی، فرزندان انسان، اراذل و اوباش، تیراناسور، ناپدید شدن، کواری، به پانچ خوش آمدید و آلیو کیتریج نقش داشته، حضور در تاوان را نقطهقوتی در کارنامه هنریاش ارزیابی کرده و ادامه میدهد: سریال از آن دسته آثاری است که از کیفیت بالای هنری و ادبی برخوردار است.درکنار داستانی جذاب و پرکشش،شما با کاراکترهایی قوی سروکار داریدکه بهخوبی پرداخته شدهاند و هریک برای کارها و اعمال خود، دلایلی قوی دارند. موش و گربهبازی موجود در این داستان و تعلیقی که بهواسطه این موش و گربهبازی خطرناک ومرگبار بهوجود میآید، زمینه را برای خلق درامی مهیج و پرتنش فراهم کرده و به تماشاچی فرصت فرار یا تنفس نمیدهد. بهعقیده من، این دقیقا همان کاری است که یک سریال تلویزیونی یا فیلم سینمایی باید انجام دهد؛ بستن راه فرار بیننده و درگیر کردن همهجانبه او با داستان و اقداماتکاراکترها.