هوش مصنوعی؛ ما کجاییم؟

مواجهه ابتدایی جامعه ایرانی با فراگیری از پدیده، اما همچون بسیاری از حوزههای دیگر میان کاربران فضای مجازی مواجههای مطایبهآمیز بود. خروجی این مواجهه هم عموما به محدود شدن هوش مصنوعی به تقلید صدا یا بازسازی آهنگهای قدیمی با صدای خوانندگان جدید انجامید و بس. اما خیلی زود از این سیر عبور شد و حتی معاونت هوش مصنوعی در زیرمجموعه معاونت فناوری تعبیه شد. در آن سوی مرزها هم خیلی زود اتحادیه اروپا دست به قانوننویسی پیرامون این حوزه زد و همین هفته گذشته اولین قانون حقوقی پیرامون سوءاستفادههای احتمالی از آن به تصویب رسید. اگرچه عمر هوش مصنوعی به درازای یک سال گذشته نیست، اما در دسترس قرارگرفتن آن توسط عموم توانسته این پدیده در سطحی گسترده نشر دهد. اما کشورها چقدر آمادگی پذیرش هوش مصنوعی را دارند؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش باید بدانیم حتی شاخصهایی برای اندازهگیری این آمادگی هم وجود دارد و بر اساس این مولفهها، کشورهای مختلف رتبهبندی شدهاند. آنطور که از این شاخصها میتوان متوجه شد، اینکه جایگاه ایران در پذیرش این پدیده در میان کشورهای مختلف چندان مناسب نیست. توسعه هوش مصنوعی به یکی از موضوعات پرطرفدار در جهان امروز تبدیل شده است. شاخص آمادگی هوش مصنوعی (AIPI) سطح آمادگی هوش مصنوعی را در ۱۷۴ کشور بر اساس مجموعهای از شاخصهای کلان ساختاری ارزیابی میکند که زیرساختهای دیجیتال، سرمایه انسانی و سیاستهای بازار کار، نوآوری و یکپارچگی اقتصادی و مقررات و اخلاقیات را پوشش میدهد. این شاخص رقمی بین صفر و یک بوده که هرچه کشورها به رقم یک نزدیکتر شوند، دارای آمادگی بیشتری برای پذیرش هوش مصنوعی هستند. براساس آخرین گزارش این شاخص که توسط صندوق بینالمللی پول منتشر شده، سنگاپور، آمریکا و دانمارک بهترین وضعیت را در خصوص آمادگی برای هوش مصنوعی دارند. ایران در میان ۱۷۴ کشور مورد بررسی، با رقم ۳۸/۰ در رتبه ۱۱۶ قرار گرفته که نشان از آمادگی کم آن برای پذیرش هوش مصنوعی دارد. بررسی رقم شاخص ایران با خاورمیانه و آسیای مرکزی نیز نشان میدهد که رقم شاخص پایینتر از میانگین رقم منطقه قرار دارد.