ماجرا از این قرار است که هوشمصنوعی با برخی ازکارها مانند روابطعمومی، منشیگری، خبرنگاری، فروشندگی کالاها، معلمهای بهداشت، امور اداری و...موازیکاری میکند وعملا وجود انسان ضروری نیست. درحالیکه عمده این کارها با زنان است و درواقع باید گفت خانمها بیشتر در کارهای اداری و اتوماسیونی قرار دارند. درواقع درجهان بیشتر زنان به کارهای اداری با درآمد پایین مشغول بودند که امروزه هوشمصنوعی مولد مسئولیت آن را بهعهده میگیرد. با ورود دنیا به مرحله هوشمصنوعی و انجام بسیاری از کارها توسط آن، اکنون بسیاری از مشاغل وجود هوشمصنوعی را برای خود یک خطر بزرگ میپندارند. این احساس بهویژه با ابداع هوشمصنوعی مولد پررنگتر شد، زیرا این موضوع دقیقا مقابل با هوشمصنوعی مولد است و از سال ۲۰۱۹ تا به امروز ذهن سازمان یونسکو را به خود مشغول کرده است. اما چرا ؟
نگرانی یونسکو از آینده کاری زنان
یونسکو از شکاف جنسیتی دستمزدها در جهان و مخصوصا غرب، علیرغم وجود آزادیهای افسارگسیخته نگران است. در سال گذشته اتحادیه اروپا آن را برای قاره خود بالای ۱۰درصد عنوان کرد. ازطرفی مشکل فقط به اینجا ختم نمیشود و بحث بر میزان دسترسی زنان به رشتههای علوم پایه و حساس نیز میرسید که یکی از مهمترین آنان همین هوشمصنوعی بود. بهاینخاطر یونسکو در گزارش سال۲۰۱۹ خود نوشت: «درسطح جهانی، مطالعات نشان میدهد که زنان در نیروی کار دستمزد کمتری میگیرند، پستهای ارشد کمتری دارند و کمتر در زمینههای علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات شرکت میکنند. زنان تنها ۲۹درصد از موقعیتهای تحقیق وتوسعه علمی درسطح جهان را نمایندگی میکنند و درحالحاضر ۲۵درصد کمتر از مردان احتمال دارد که بدانند چگونه از فناوری دیجیتال برای مواقع اساسی استفاده کنند.»
پس در جهان بیشتر زنان به کارهای اداری با درآمد پایین مشغول هستند که امروزه هوشمصنوعی مولد مسئولیت آن را بهعهده میگیرد. یونسکو در همان سال ۲۰۱۹ اعلام کرد که قرار است دو سازمان بانک توسعه بین آمریکایی و سازمان همکاری اقتصادی و توسعه راهحلهایی را جهت بهبود این مسأله ارائه دهند، اما گزارشهای یورونیوز در ژوئن و ژوئیه ۲۰۲۳ این راهحلها را خلاف آمار ارزیابی کردند. برای مثال در مصاحبهای با مارک مکنیلی، استاد بازاریابی در مدرسه کنان ــ فلاگلر در ژوئن نوشتند: «بیش از ۷۰درصد اعضای کادر درمان زن هستند. هوشمصنوعی مولد با پاسخ به سؤالات بیماران در مورد تشخیصها و رویکردهای تجویزی، میتواند به کارشناسان مراقبتهای بهداشتی کمک کند. درواقع با انجام این کار و کمک به بیمار برای دریافت پاسخ سؤالات خود ممکن است وقت بیشتری را برای زنان عضو کادر درمانی آزاد کند تا آنها بتوانند مدتزمان بیشتری را با بیمار بگذرانند.» این مطلب بار دیگر در ماه بعدی برای یورونیوز بهصورت یک آمار مقایسهای انجام شد که «زنان در مشاغل مراقبتهای بهداشتی(۷۹درصد)، آموزش(۷۳درصد) وخدمات اجتماعی (۶۷درصد)» با خطر سلطه هوشمصنوعی بر شغلهای مذکور روبهرو هستند. واشنگتنپست نیز همین موضوع را در آگوست ۲۰۲۳ اعلام کرد که اوضاع اصلا برای زنان اداری غربی مناسب نیست و «هوشمصنوعی تا سال۲۰۳۰ مشاغل بیشتری را از زنان نسبت به مردان خواهد گرفت». در این میان گزارشهایی دیگری هم وجود داشت که بیشتر از شکاف جنسیتی در حوزه دسترسی به فناوریها و هوشمصنوعی پردهبرمیداشت.
میزان دسترسی زنان به هوشمصنوعی
براساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد درسال۲۰۱۹ فقط ۳درصد از زنان درکلاسهای فناوری، ارتباطات و اطلاعات (ICT) شرکت میکنند و فقط ۱۳.۸درصد از زنان مقالههای تحقیقاتی مرتبط با هوشمصنوعی نوشتهاند و تعداد اندکی از شرکتها به نقش زنان در توسعه شرکتهای هوشمصنوعی باور دارند. در سال بعد نیز این مجمع اعلام کرد که ۲۶ درصد از زنان در این حوزه فعالیت میکنند و این بهزعم آندریا ماندلباوم، مدیرعامل شرکت مکلوهان به محرومیت زنان از تحولات فناوری منجر خواهد شد. این نگرانی در جدیدترین گزارش یونسکو بهصورت آمار نمایان است که: «دسترسی و مشارکت زنان در پیشرفتهای فناوری، ازجمله هوش مصنوعی(AI)، یک منطقه مهم نگرانی است ... درحالحاضر زنان و دختران ۲۵درصد کمتر ازمردان مهارتهای اولیه فناوری دیجیتال رادارند. آنها چهاربرابر کمتراحتمال دارد که برنامهنویسی رایانه را بدانند. علاوهبراین، زنان۱۳برابر کمتر احتمال دارد برای ثبت اختراع ICT ثبتنام کنند.» یونسکو در ادامه نوشت: «۲۰ درصد در نقشهای فنی شرکتهای یادگیری ماشینی هوشمصنوعی یا ML،۱۲ درصدنیز بهعنوان پژوهشگران هوشمصنوعی و ۶درصد از توسعهدهندگان حرفهای در جهان زنان هستند.» شبیه به این آمار هم طی تحقیقی در دانشگاه کن کاردیای کانادا در می۲۰۲۲ اعلام شد که رشد صنعت هوشمصنوعی(AI) درسراسر جهان و بهویژه کانادا برای محققان زن با بسیاری از چالشهای مشابه در سایر زمینههای علوم، فناوری، مهندسی و ریاضی (STEM) روبهروست. بنابر این گزارش، عمده موانع حضور زنان به نرخ استخدام پایین و فرصتهای حرفهای محدود بازمیگردد که همچنان ادامه دارند. این تداوم فقط به میزان دسترسی زنان در مشاغل فناوری هوشمصنوعی نیست و در سایر مشاغل نیز دیده میشود چنآنکه واشنگتنپست در آگوست۲۰۲۳ نوشت: «طبق اعلام اداره آمار کار ایالاتمتحده در سال۲۰۲۲، زنان تنها ۱۷.۱درصد از مهندسان عمران و ۳۸.۵درصد از وکلا را تشکیل میدهند.» بدینترتیب یکی از مسائل مهم روز تاثیرگذاری هوشمصنوعی مولد بر آینده اشتغال زنان است که بنابر گزارشهای اخیر تمهیداتی برای حل آنان انجام نشده است. ازسویی با اعلام همکاری آمریکاییها جهت حل مشکل اثرات منفی AI برزندگی کاری زنان، اتفاق ویژهای برای بانوان جهان نیفتاد، زیرا درآخرین گزارش یونسکو متوجه شدیم که زنان در کسب مشاغلی مرتبط با هوشمصنوعی جایگاه کمتری دارند و این موضوع دغدغهای دیگر را برای یونسکو تعریف کرد؛ چنانکه فهمیدیم زنان آمریکایشمالی بیشتر این خطر را احساس میکنند.