عمار؛ خروج از انحصار اکران

درهمان سال‌هایی که بسیاری از شهرها با کمبود سالن سینمامواجه بودند، این جشنواره ابتکاری برای نمایش فیلم‌ها به صورت رایگان درمساجد وبخش‌های فرهنگی محله‌ها درتمام کشورکه محل تجمع مردم بود، به خرج داد و با یک ویدئوپروژکتور و پرده سفید معمولی، فیلم‌ها را برای مردم پخش می‌کرد. همین نهضت سال به سال ادامه یافت و به موازات آن شکل و شمایل اکران فیلم‌ها نیز با پیشرفت فناوری تکامل پیدا کرد و امکان دسترسی به اطلاعات اکران فیلم‌ها به صورت لحظه به لحظه فراهم شد. بنابراین طبیعی است که این اکران‌ها به‌تدریج به چرخه فروش و افزایش‌ مخاطبان فیلم‌ها کمک می‌کند و گاهی جایگاه فیلم‌ها را در جدول فروش و مخاطبان کل، چند پله‌ای ارتقا می‌دهد. سهیل اسعد هم درنشست خبری چهاردهمین جشنواره مردمی فیلم عمار به این موضوع که ما در حوزه برگزاری جشنواره عمار بحران توزیع داشتیم، اشاره و یادآوری کرد که با برگزاری جشنواره فیلم عمار و اکران مردمی، این مشکل تا حدود زیادی حل شد.به نظر می‌رسد نوآوری‌هایی مانند برگزاری اکران‌های مردمی در سراسر کشور و خارج کردن اکران از محدوده سالن‌های سینما و آوردن فیلم‌ها به عرصه عمومی و نمایش آن برای گروه‌های مردمی در چهارگوشه کشور، درمساجد، مدارس، اماکن عمومی و... توانسته است بخشی از این بحران در توزیع سینمای ایران را حل کند و مانند نوشدارویی برای این بیماری پرسابقه عمل کند. نوشدارویی که این بار برخلاف نوشداروی سهراب، در زمان مناسب و بهنگام به دست بیمار رسیده است.

۷ فیلم اکران مردمی در جشنواره عمار
در حال حاضر دو دسته فیلم هستند که برای اکران در جشنواره فیلم عمار انتخاب شده‌اند؛ یک دسته فیلم‌های اکران رایگان و یک دسته همراه با بلیت‌فروشی هستند. فیلم‌هایی که امسال در جدول اکران و فروش بوده و در جشنواره عمار هم اکران می‌شود، هفت فیلم است که یکی از این فیلم‌ها، «پالایشگاه» به‌تازگی در سینما اکران شده و همچنان اکرانش ادامه دارد. شش فیلم دیگر «غریب» به کارگردانی محمدحسین لطیفی، «مصلحت» به کارگردانی حسین دارابی، «شماره ۱۰» به کارگردانی حمید زرگرنژاد، «اخت الرضا» به کارگردانی سیدمجتبی طباطبایی، «سرهنگ ثریا» به کارگردانی لیلی عاج و «مسافری از گانورا» به کارگردانی سید‌احمد‌علمدار است. همچنین بعضی از فیلم‌ها در قالب پویش «مهمان من باش» اکرانی رایگان برای مناطق محروم، کم‌برخوردار و فاقد سینما دارد. هدف از این پویش، تأمین هزینه بلیت برای مخاطبان علاقه‌مند به فیلم است؛ مخاطبانی که نباید جبر جغرافیایی آنها را از ادامه تماشای فیلم محروم کند. از این رو، این حرکتی بسیار مثبت برای محرومیت‌زدایی فرهنگی در جشنواره عمار محسوب می‌شود. برای این‌که بدانید این فیلم‌ها با اکران در جشنواره فیلم عمار تا به حال تا چه اندازه سرمایه و مخاطب به خود جذب کرد؛ بد نیست به جدول رو به رو  نگاهی بیندازید. 

استقبال مخاطبان از غریب
با مشاهده جدول متوجه می‌شویم کل هفت فیلمی که امسال روی پرده رفته است، در اکران مردمی جشنواره فیلم عمار-آماری که با ادامه جشنواره بر تعداد اکران، مخاطبان و فروش کل اضافه می‌شود- در مجموع حدود ۱۸۵۸ بار اکران شده که ۱۴۲ هزار و ۹۵۷ نفر از مخاطبان را به خود جذب کرده و توانسته دو میلیارد و ۳۳۹ میلیون و ۷۹۵ هزار و ۵۰۵ تومان درآمد از راه فروش بلیت به سینما جذب کند. سه فیلمی که توانسته‌ از راه این اکران‌های مردمی بیشترین میزان مخاطبان را به خود جذب کند، عبارت است از: غریب با بیش از ۴۸ هزار مخاطب، ‌اخت‌الرضا با بیش از ۴۵ هزار مخاطب و سرهنگ ثریا با بیش از ۱۹ هزار مخاطب. براساس این آمار، مشخص است که میزان استقبال مخاطبان از فیلم غریب بیشتر از فیلم‌های دیگر بوده است. همچنین فیلم «ضد» به کارگردانی امیرعباس ربیعی که مدت کوتاهی روی پرده رفته است نیز به‌زودی به این چرخه اکران مردمی اضافه خواهد شد که طبعا این آمارها را در مخاطبان و فروش افزایش خواهد داد. این فیلم‌ها در شهرهای مختلف و جای جای ایران از قبیل تهران، البرز، اصفهان، همدان، قم، بوشهر، خوزستان، هرمزگان، فارس، خراسان رضوی، لرستان، گیلان، مرکزی و مازندران اکران شده است. اداره‌های ارشاد استان‌ها، دانشگاه‌ها، هیأت‌ها و مساجد، کانون‌‌های فرهنگی، انجمن‌های اسلامی، اردوگاه‌ها و پایگاه‌های بسیج هم ازجمله مکان‌هایی بوده که فیلم‌های جشنواره عمار در آن به نمایش درآمده و در این طرح مشارکت کرده‌اند.
   
رکوردشکنی فروش و مخاطبان فیلم‌های گذشته 
هفت فیلم‌ دیگری که در فهرست اکران مردمی جشنواره عمار قرار گرفتند و مربوط به اکران سال‌های گذشته هستند، «موقعیت مهدی» به کارگردانی هادی حجازی فر، «هناس» به کارگردانی حسین دارابی، «لوپتو» به کارگردانی عباس عسکری، «بدون قرار قبلی» به کارگردانی بهروز شعیبی، «بیرو» به کارگردانی مرتضی‌علی عباس میرزایی، «نگهبان» به کارگردانی حمید بیات و «سوییپر» به کارگردانی امین شجاعی هستند. برای بررسی این‌که اکران‌های سال گذشته عمار تا چه اندازه توانسته جانی دوباره به فروش فیلم‌ها ببخشد و مخاطبان را افزایش دهد، بد نیست به جدول کناری نگاهی بیندازیم.با بررسی مجموع اکران‌هایی که در شهرهای مختلف صورت گرفته در مجموع این هفت فیلم، ۲۸۰۸ بار اکران شده‌اند که توانسته‌ بیش از ۲۷۳هزارو ۹۲۷ نفر مخاطب جذب کند. به عنوان مثال، فیلم‌های لوپتو با بیش از ۱۱۰هزار نفر، موقعیت مهدی با بیش از ۱۰۹هزار نفر و هناس با بیش از ۴۴هزار نفر بیشترین میزان مخاطبان را به خود جذب کرده‌. در مجموع، تمام این هفت فیلم توانسته بیش از سه میلیارد و ۴۵۱میلیون تومان درآمد به سینما جذب کند. 

نجات بخشی فیلم‌های راهبردی
همچنان که گفتیم سه فیلمی که از میان هفت فیلم اکران سال جاری در جشنواره عمار اکران شد و با بیشترین استقبال مخاطبان جشنواره عمار روبه‌رو شد، «غریب»، «اخت الرضا» و «سرهنگ ثریا» بوده‌است. با این‌که این فیلم‌ها به‌عنوان فیلم‌های راهبردی در سینمای ایران شناخته می‌شود، آمار استقبال مخاطبان از آنها در جدول اکران عمومی (سمفا) به نسبت فیلم‌های پرفروش و کمدی بسیار پایین‌تر است و گاهی در میان انبوه فیلم‌های سینمای بدنه گم می‌شود. به عنوان مثال، حدود ۲۴۱هزار و ۵۹۹ هزار نفر در اکران عمومی فیلم «غریب» را دیده‌اند و این آمار دیده شدن در اکران مردمی جشنواره فیلم عمار حدود ۵۰ هزار نفر است؛ فیلم دوم سال جاری اخت‌الرضا با حدود ۴۵هزار مخاطب در اکران مردمی عمار است که با آمار استقبال مخاطبان در اکران عمومی فاصله کمی(حدود ۵۱ هزار نفر) دارد. فیلم سوم هم سرهنگ ثریا، با بیش از ۱۹هزار مخاطب در اکران مردمی عمار و ۴۴هزار نفر در اکران عمومی جدول فروش است. این آمارها نشان می‌دهد اگر به اکران‌های مردمی به شکل جدی نگاه کنیم، می‌توانند بخش قابل توجهی از مخاطبان علاقه‌مند به فیلم‌های راهبردی را به خود جلب کنند. به‌علاوه ظرفیت خوبی برای جذب مخاطبان سینما دارند که می‌توانیم در آینده برای آنها برنامه‌ریزی کنیم. با توجه به آنچه از نظر گذراندیم، این نوع اکران‌های مردمی رایگان یا همراه با بلیت در جشنواره فیلم عمار کمک می‌کند که تعداد بیشتری از مخاطبان بتوانند به تماشای فیلم‌ها بنشینند. البته نقش مراکز مختلف فرهنگی را که نزدیک به محل تجمع مردم هستند و در این طرح مشارکت کردند، نباید نادیده گرفت و همه اینها جزو سالن‌های بالقوه‌ای می‌شوند که می‌توانیم بیشتر به نقش‌آفرینی و حضورشان برای دیده شدن فیلم‌ها در طول سال امیدوار باشیم. علاوه بر این، این آمارها نشان می‌دهد اگر بستر و زمینه کافی برای دیدن فیلم‌ها فراهم باشد، مردم از فیلم‌های راهبردی مانند غریب، سرهنگ ثریا، اخت الرضا، موقعیت مهدی و هناس بیشتر استقبال می‌کنند و باید ساخت این نوع فیلم‌ها را در اولویت  قرار دهیم.