ضیافت کارگردانان و نسل تازه‌نفس فیلمسازی در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر
فصل شکار سیمرغ‌ها
مجتبی امینی، دبیر چهل و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر صبح روز گذشته، ۱۹دی اسامی فیلم‌های راه یافته به بخش‌های مسابقه این رویداد را اعلام کرد. فهرستی که به سیاق هر دوره جشنواره فیلم فجر، غافلگیری‌هایی به همراه دارد و از همان لحظه اعلام اسامی، با بازخوردها و نقد و نظراتی هم درباره انتخاب فیلم‌ها و فیلمسازان غایب مواجه شد.
با این حال بیشتر فیلم‌های چهل و دومین جشنواره فیلم فجر مطابق اخبار تولید چند وقت اخیر و انتظارات ایجاد شده، انتخاب شده‌اند و در این رویداد با هم به رقابت خواهندپرداخت. فیلم‌های استراتژیک با مضامین دفاع‌مقدس، مقاومت و انقلاب حضور برجسته و محسوسی در این دوره دارند و از حالا کار هیات داوران را هم برای نامزدی و اهدای جوایز سخت کردهاند. باوجود غیبت بسیاری از چهره‌های کارگردانی که فارغ از کیفیت آثارشان، چشم و چراغ جشنواره‌ای مثل فجر هستند، همچنان چند چهره دیگر فیلمسازی در بخش سودای سیمرغ وجود دارند و مخاطبان مشتاق تماشای تازه‌ترین آثار آنها هستند. ویترین چهره‌های بازیگری این دوره اما جذاب و خوش رنگ و لعاب است و سهم مهمی در جلب نظر مخاطبان جشنواره خواهدداشت. همچنین از امتیازات این دوره باید به بازگشت به بخش نگاه نو (فیلمسازان فیلم اول) به جشنواره اشاره کرد که باتوجه به ثبت‌نام ۵۱ فیلمساز در این بخش، قابل پیش‌بینی بود. ضمن این‌که کنجکاوی و خوشبینی نسبت به این بخش با نگاهی به حضور موفق فیلم اولی‌ها در دوره‌های اخیر جشنواره فیلم فجر، افزایش می‌یابد. در جشنواره امسال فیلم فجر بخش پویانمایی هم داریم و چهار انیمیشن سینمایی به رقابت خواهندپرداخت. با این اوصاف، مخاطبان چهل و دومین جشنواره فیلم فجر کنجکاو و مشتاق هستند تا این ۲۱روز باقی‌مانده هم زودتر سپری شود تا نتیجه عملکرد یک‌ساله بخشی از سینمای ایران را درمهم‌ترین رویداد سینمایی کشورببینند. داریوش ارجمند، حسین زندباف،روح‌ا...سهرابی، محمدرضا عباسیان، محمدحسین لطیفی، احمدمرادپورو محمدحسین نیرومند، اعضای هیات انتخابچهل و دومین جشنواره فیلم فجر هستند.
دیدار با شهیدان شیرودی، زین‌الدین و کاظمی
پیشتر در خبرها و گزارش‌های منتشر شده درباره چهل و دومین جشنواره فیلم فجر، به احتمال حضور چند فیلم با موضوع شهدا و روایت چند فرمانده شاخص دوران جنگ تحمیلی دراین رویداد اشاره شد. شهیدان علی‌اکبر شیرودی، مهدی زین‌الدین، احمد کاظمی، مجید بقایی، علی هاشمی، علی صیادشیرازی و حسین همدانی، چهره‌های شاخصی هستند که قرار بود شاهد نمایش روایت‌های سینمایی از شخصیت و زندگی آنها در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر باشیم. اما در نهایت و با اعلام اسامی از سوی دبیر جشنواره، از این میان سه فیلم سینمایی شخصیت‌محور درباره شهدا به بخش سودای سیمرغ راه یافتند و باقی آثار یا به دلیل طولانی شدن روند تولید و پس از تولید و با نظر هیات انتخاب، از حضور در جشنواره بازماندند. با این حال همین حضور سه فیلم با محوریت شهدای شاخص دوران دفاع‌مقدس هم از ویژگی‌های این دوره جشنواره فیلم فجر است. آسمان غرب به کارگردانی محمد عسگری و تهیه‌کنندگی حبیب‌ا... والی‌نژاد که به شخصیت و رشادت خلبان شهید علی اکبر شیرودی می‌پردازد، طبق شنیده‌هااین فیلم دفاع‌مقدسی، اثری اکشن وخوش‌ریتم است وازاین نظرمی‌تواند از حالا کنجکاوی‌های زیادی برای تماشا ایجاد کند. نقش شهید شیرودی را میلاد کیمرام بازی می‌کند. مجنون به کارگردانی مهدی شامحمدی و تهیه‌کنندگی عباس نادران که فیلمبرداری آن مدتی قبل در جنوب کشور به پایان رسید و تدوین آن را هم حمید نجفی‌راد برعهده داشت، از‌جمله محصولات تازه سازمان هنری رسانه‌ای اوج است که برشی از حماسه‌آفرینی شهیدان مهدی و مجید زین‌الدین و رزم‌آوران لشکر ۱۷ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) در جزیره مجنون و عملیات بزرگ خیبر را به تصویر می‌کشد. نقش شهید مهدی زین‌الدین را سجاد بابایی به عهده دارد که سال گذشته برای بازی در فیلم «استاد» برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شده بود.«احمد» با نام قبلی «نقطه صفر زمین» به کارگردانی امیرعباس ربیعی و تهیه‌کنندگی حبیب‌ا... والی‌نژاد از دیگر فیلم‌های شاخص چهل‌و‌دومین جشنواره فیلم فجر خواهد بود. فیلمی که چند روز قبل و با سالروز زلزله فاجعه‌بار بم از تازه‌ترین عکس‌های آن رونمایی شد. قهرمان این فیلم که سازمان سینمایی سوره حوزه هنری و مؤسسه تصویرشهر سازمان فرهنگی_هنری شهرداری تهران به‌طور مشترک آن را تولید کردهاند، سردار شهید احمد کاظمی است که زمان وقوع زلزله بم و در مسئولیت فرمانده نیروی هوایی سپاه با آماده‌سازی فرودگاه بم، ناوگان نیروی هوایی سپاه را برای نجات زلزله‌زدگان بم، بسیج کرد؛ به گونه‌ای که هر ۱۳دقیقه یک هواپیما و یک هلیکوپتر پرواز می‌کرد و در مجموع ۳۰ هزار مجروح با این ناوگان جابه‌جا شدند.روز گذشته و با راهیابی فیلم سینمایی «احمد» به بخش سودای سیمرغ جشنواره فجر۴۲، نخستین ویدیو ازاین اثر منتشر و از تصویر تینو صالحی، بازیگر نقش شهید احمد کاظمی رونمایی شد. این اتفاق درعین حال با سالروز شهادت این سردار شهید در ۱۹ دی ۱۳۸۴ رخ داد. درمیان فیلم‌هایی با محوریت شهدا راهی به جشنواره امسال فیلم فجر پیدا نکردند، بیش از همه غیبت فیلم «قهرمان جندی‌شاپور» محسوس و عجیب است. فیلمی به‌کارگردانی و نویسندگی مهدی صاحبی و تهیه‌کنندگی ابوذر پورمحمدی، محصول بنیاد فرهنگی روایت فتح که همین سه‌چهار روز پیش خبر آماده شدن آن برای جشنواره فیلم فجر رسانه‌ای شده بود. قهرمان جندی‌شاپور به زندگی شهید مجید بقایی دانشجوی نخبه پزشکی می‌پردازد که در سن ۲۳ سالگی به فرماندهی قوای یکم کربلا در راس جبهه‌های جنوب منصوب شد و در کنار شهید حسن باقری از طراحان اصلی عملیات فتح المبین و بیت المقدس بود که منجر به آزادسازی بخش زیادی از خاک کشور از‌جمله خرمشهر شد. نقش شهید بقایی را مرتضی امینی‌تبار، بازیگر نقش میثم «زخم‌کاری» بازی می‌کند که با آخرین خبر فیلم، تصویری از او رونمایی شده بود. الهام نامی، نوید لایقی مقدم، یوسف تیموری، نهال دشتی، محمد رشنو و نادر سلیمانی دیگر بازیگران این فیلم هستند. «قرارگاه سری» با نام قبلی «اسفند» از دیگر فیلم‌هایی است که به چهل و دومین جشنواره فیلم فجر نرسید. فیلمی به کارگردانی دانش اقباشاوی، تهیه‌کنندگی جلیل شعبانی و محصول مشترک سازمان هنری رسانه‌ای اوج و بنیاد سینمایی فارابی که مقطع مهمی از زندگی شهید علی هاشمی از فرماندهان مطرح دفاع‌مقدس را در شناسایی و طرح‌ریزی عملیات خیبر در قرارگاه سری نصرت به تصویر می‌کشد. دو فیلم «مومن» به کارگردانی هادی مقدم‌دوست و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی با موضوع زندگی شهید حسین همدانی و «صیاد» به کارگردانی جواد افشار و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی که بنا به شنیده‌ها با موضوع شهید علی صیادشیرازی ساخته می‌شود، از دیگر فیلم‌هایی است که نامی از آنها در فهرست فیلم‌های چهل و دومین جشنواره فیلم فجر نیست.
سینمای استراتژیک
به‌جز سه فیلمی که با محوریت شهیدان شیرودی، زین‌الدین و کاظمی درچهل ودومین جشنواره فیلم فجر حضور دارند، سینمای انقلابی، مقاومت و استراتژیک باز هم نمایندگانی دراین رویداد دارد وازاین حیث بازتعریف جشنواره با ذات و خاستگاه انقلابی‌اش پررنگ‌تر از دوره‌های گذشته است. «دست ناپیدا» به کارگردانی انسیه شاه‌حسینی و تهیه‌کنندگی سیدسعید سیدزاده باموضوع محوریت زنان دردفاع‌مقدس،«صبح اعدام» محصول سازمان سینمایی سوره، به کارگردانی بهروز افخمی و تهیه‌کنندگی علی شیرمحمدی با موضوع زندگی طیب حاج‌رضایی،«قلب رقه» به کارگردانی خیرا...تقیانی‌پور و تهیه‌کنندگی سعید پروینی با موضوع مقاومت مقابل گروه‌های تکفیری،«شور عاشقی» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی داریوش یاری با محوریت حضرت زینب(س) و اسرای کربلا، «میرو» محصول مشترک بنیاد شهید و امور ایثارگران و بنیاد سینمایی فارابی و به کارگردانی حسین ریگی و تهیه‌کنندگی سعید الهی با موضوع دفاع‌مقدس و روایتی از مردم بلوچ و «پرواز ۱۷۵» به کارگردانی محمدحسین حقیقت و تهیه‌کنندگی سعید شرفی‌کیا با روایتی درباره یک شهیدمفقودالاثر از جمله فیلم‌های استراتژیک این دوره جشنواره فیلم فجر است. ضمن این‌که دو فیلم حاضر در بخش رزرو چهل و دومین جشنواره فیلم فجر هم نسبتی با سینمای استراتژیک دارد؛ «شوماه» به کارگردانی مژگان بیات و تهیه‌کنندگی عبدالمحمد نجیبی که عاشقانه‌ای در بستر جنگ را روایت می‌کند و «مسخ نرگس» به کارگردانی حامد علیزاده و تهیه‌کنندگی سعید شریفی‌کیا و محصول موسسه تبیان که داستان آن مرتبط با یکی از مسائل راهبردی کشور است.
رقبای بخش پویانمایی
«ببعی» به کارگردانی حسین صفارزادگان و میثم حسینی و تهیه‌کنندگی محمدمهدی مشکوری، «رویاشهر» به کارگردانی محسن عنایتی و تهیه‌کنندگی مصطفی حسن‌آبادی، «ساعت جادویی(سفر به تاریکی)» به کارگردانی محمدعلی بصیری‌نیک و تهیه‌کنندگی محمدمهدی نخعی‌راد و «شمشیر و اندوه» به کارگردانی عماد رحمانی و مهرداد محرابی و تهیه‌کنندگی مهدی جعفری، چهار فیلم انیمیشنی است که در بخش پویانمایی چهل‌و‌دومین جشنواره فیلم فجر با هم رقابت می‌کنند.
فهرست فیلم‌های سودای سیمرغ
«آبی روشن» به کارگردانی بابک خواجه‌پاشا و تهیه‌کنندگی سید‌محمدحسین میری
«آسمان غرب» به کارگردانی محمد عسگری و تهیه‌کنندگی حبیب‌ا... والی‌نژاد
«آغوش باز» به کارگردانی بهروز شعیبی و تهیه‌کنندگی علیرضا سرتیبی
«احمد» به کارگردانی امیرعباس ربیعی و تهیه‌کنندگی حبیب‌ا... والی‌نژاد
«بهشت تبهکاران» به کارگردانی مسعود جعفری‌جوزانی و تهیه‌کنندگی فتح‌ا...جعفری‌جوزانی و علی قائم‌مقامی
«پرویز خان» به کارگردانی على ثقفى و تهیه‌کنندگی سازمان سینمایی اوج
«تابستان همان سال» به کارگردانی محمود کلاری و تهیه‌کنندگی علی اوجی
«تمساح خونی» به کارگردانی جواد عزتی و تهیه‌کنندگی کامران حجازی
«دروغ‌های زیبا» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی مرتضی آتش زمزم
«دست‌ناپیدا» به کارگردانی انسیه شاه حسینی و تهیه‌کنندگی سیدسعید سیدزاده
«دو روز دیرتر» به کارگردانی اصغر نعیمی و تهیه‌کنندگی محسن شیرازی
«شه سوار» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی حسین نمازی
«شور عاشقی» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی داریوش یاری
«صبح اعدام» به کارگردانی بهروز افخمی و تهیه‌کنندگی علی شیر محمدی
«صبحانه با زرافه‌ها» به کارگردانی سروش صحت و تهیه‌کنندگی مصطفی احمدی
«قلب رقه» به کارگردانی خیرا... تقیانی پور و تهیه‌کنندگی سعید پروینی
«مجنون» به کارگردانی مهدی شامحمدی و تهیه‌کنندگی عباس نادران
«معجزه پروین» به کارگردانی محمدرضا ورزی و تهیه‌کنندگی محمدرضا شریفی نیا
«میرو» به کارگردانی حسین ریگی و تهیه‌کنندگی سعید الهی
«نبودنت» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی کاوه سجادی حسینی
«نپتون» به کارگردانی محمد ابراهیم غفاریان و تهیه‌کنندگی سیاوش امین پور
«نوروز» به کارگردانی سهیل موفق و تهیه‌کنندگی محمدرضا نادری
امیدواری در بخش نگاه نو
بازگشت بخش «نگاه نو» به جشنواره فیلم فجر، امیدوارکننده و به دلیل عملکرد خوب فیلمسازان فیلم اولی و تازه‌نفس به سینمای ایران در سال‌های اخیر، کنجکاوی‌برانگیز است که می‌تواند با غافلگیری‌های مثبتی همراه باشد. از این منظر مخاطبان همآن‌قدر که مشتاق دیدن ۲۲ فیلم بخش مسابقه سینمای ایران (سودای سیمرغ) هستند، نگاهی جدی هم به ۱۲ فیلم بخش نگاه نو دارند. «آپاراتچی» به کارگردانی قربانعلی طاهرفر و تهیه‌کنندگی سجاد نصراللهی نسب، «باغ کیانوش» به کارگردانی رضا کشاورز و تهیه‌کنندگی محمدجواد موحد، «بی‌بدن» به کارگردانی مرتضی حسین علیزاده و تهیه‌کنندگی سید مصطفی احمدی، «پرویز خان» به کارگردانی علی‌ثقفی و تهیه‌کنندگی سازمان سینمایی اوج، «تمساح خونی» به کارگردانی جواد عزتی و تهیه‌کنندگی کامران حجازی، «شکار حلزون» به کارگردانی محسن جسور و تهیه‌کنندگی مصطفی سلطانی، «ظاهر» به کارگردانی حسین عامری و تهیه‌کنندگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، «قلب رقه» به کارگردانی خیرا... تقیانی‌پور و تهیه‌کنندگی سعید پروینی، «مجنون» به کارگردانی مهدی شامحمدی و تهیه‌کنندگی عباس نادران، «ملکه آلیشون» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی ابراهیم نورآور محمد و «نپتون» به کارگردانی محمدابراهیم غفاریان و تهیه‌کنندگی سیاوش امین‌پور فیلم‌های بخش نگاه نو هستند. از این میان برخی دوره‌های دیگر جشنواره فیلم فجر، چند فیلم این بخش هم با تشخیص هیات انتخاب دربخش اصلی(سودای سیمرغ) هم حضور دارند و با فیلم فیلمسازان شناخته شده و با تجربه هم رقابت می‌کنند. پرویز خان، تمساح خونی، قلب رقه، مجنون و نپتون ۵ فیلمی هستند که هم در بخش نگاه نو حضور دارند و هم در بخش سودای سیمرغ. چند روز پیش که امیرعباس ربیعی، کارگردان جوان سینمای ایران برای نشست فیلم «ضد» مهمان ما در روزنامه جام‌جم بود، درباره حضور پررنگ فیلمسازان جوان و تازه نفس در جشنواره امسال فیلم فجر هم از او پرسیدیم. البته آن‌موقع هنوز اسامی ۱۲ فیلم بخش نگاه نو اعلام نشده بود اما همان خبر ثبت‌نام ۵۱ فیلمساز فیلم اولی هم برآیند جذاب و امیدوارکننده‌ای از اوضاع می‌داد. ربیعی که دو فیلم خوب لباس شخصی و ضد را در کارنامه دارد و با کارگردانی فیلم «احمد» یکی از شانس‌های اصلی موفقیت در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر است، درباره رقبای هم سن و سال خودش و این حجم از جوانگرایی در مهمترین رویداد سینمایی ایران به جام‌جم گفت: خوشبختانه انحصاری که در بازیگری سینمای ایران مشاهده می‌شود، در فیلمسازی و کارگردانی وجود ندارد. به دلیل وجود جشنواره فیلم کوتاه تهران و فرآیند دانشگاهی و... انحصار کارگردانی شکسته شده و نتایج مثبت آن راهم می‌بینیم. امیدوارم این انحصار در بازیگری شکسته شود. البته نشانه‌های روشنی ازشکست این انحصار هم وجود دارد ودرسال‌های اخیر، بازیگران خوبی داریم که از تئاتر وارد سینما شده ودرخشیده‌اند.درهمین جشنواره که ضددرآن حضورداشت، تورج الوند با بازی در اولین کارش «نگهبان شب» نامزد دریافت جایزه شد. مهدی نصرتی هم بعد ازبازی خوبش درلباس شخصی، دومین فیلم سینمایی‌اش را تجربه می‌کند. چون چنین انحصاری درکارگردانی وجود ندارد، رقابت خیلی جدی است وفیلمسازان خیلی زحمت می‌کشند. برای همین در سال‌های اخیر می‌بینیم فیلم اولی درخشان خیلی بیشترداشتیم تا فیلم چندمی درخشان. یکی از دلایلش هم این است که فیلمساز فیلم اولی تلاش می‌کند با فیلم اولش، جای پایش را در سینما تثبیت کند. وقتی فیلمساز درگام اول سینمایی‌اش حاشیه امن مطمئنی ندارد، رقابت هم جدی می‌شود.وقتی هم که رقابت جدی شود، تلاش زیاد می‌شودوسینما ارتقا پیدا می‌کند. بنابراین وجود این میزان از فیلمساز فیلم اولی در جشنواره فیلم فجر و سینمای ایران، امیدوارکننده و باعث خشنودی است.
حضور پررنگ فارابی در جشنواره فیلم فجر
با اعلام نهایی آرای هیأت انتخاب، ۱۲فیلم سینمایی که بنیاد سینمایی فارابی به‌صورت محصول مشترک و مشارکتی آنها را تولید کرده است به بخش سودای سیمرغ و نگاه نو چهل و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر راه یافتند. این مجموعه سینمایی، امسال با راهبرد شتاب‌دهندگی و حمایتی در تولید سینمای ایران، تمام تولیدات خود را به‌صورت محصول مشترک با نهادها یا با بخش خصوصی تولید کرده است.با اعلام اسامی ۳۳ فیلم راه یافته به سه بخش مسابقه سودای سیمرغ، نگاه نو و پویانمایی، بنیاد فارابی نیز اسامی ۱۲فیلم سینمایی راه یافته به بخش مسابقه جشنواره را به این شرح اعلام کرد: آبی روشن، آپاراتچی، آسمان غرب، بهشت تبهکاران، دست ناپیدا، دو روز دیرتر، شور عاشقی، شه سوار، صبح اعدام، قلب رقه، معجزه پروین و میرو. از میان این ۱۲اثر، درشش فیلم تهیه کنندگان و بخش خصوصی نیز بخشی از سهامداران و شرکای فارابی و نهادهای فیلمسازی هستند. از میان ۱۷فیلم ثبت نامی فارابی چند فیلم دیگر نیز به بخش نهایی راه پیدا نکرد یا نسخه نهایی آن به جشنواره نرسید. توجه به الگوی قهرمان در دفاع مقدس، موضوع تاریخ اسلام، فیلم اجتماعی و طنز خانوادگی، موضوعات انقلاب اسلامی و مقاومت اسلامی، توجه به سینمای نوجوان، تولید در حوزه تاریخ معاصر از موضوعات سبد تولیدات امسال بنیاد فارابی است که با نظر هیأت انتخاب، مجوز حضور در بخش‌های رقابتی سینمای ایران جشنواره را به دست آوردند.
۹ چهره‌های کارگردانی
مسعود جعفری‌جوزانی
نام فیلم: بهشت تبهکاران
فیلم‌های شاخص: جاده‌های سرد، شیر سنگی، در مسیر تندباد
آخرین حضور در فجر: سی و پنجمین دوره (پشت دیوارسکوت)
بهروز شعیبی
نام فیلم: آغوش باز
فیلم‌های شاخص: دهلیز، سیانور، دارکوب، بدون قرارقبلی
آخرین حضور در فجر: چهلمین دوره (بدون قرارقبلی)
انسیه شاه‌حسینی
نام فیلم: دست ناپیدا
فیلم‌های شاخص: غروب شد بیا، شب بخیر فرمانده
آخرین حضور در فجر: سی و یکمین دوره (زیباتر از زندگی)
محمود کلاری
نام فیلم: تابستان همان سال
فیلم‌های شاخص:ابر و آفتاب، رقص با رویا
آخرین حضور در فجر: سی و ششمین دوره (به عنوان بازیگر فیلم بمب؛ یک عاشقانه)
بهروز افخمی
نام فیلم: صبح اعدام
فیلم‌های شاخص: عروس، شوکران، گاوخونی، سن‌پترزبورگ
آخرین حضور در فجر: چهل‌و‌یکمین دوره (تهیه‌کننده فیلم استاد)
سروش صحت
نام فیلم: صبحانه با زرافه‌ها
فیلم‌های شاخص: جهان با من برقص
آخرین حضور در فجر: سی‌و‌نهمین دوره (به‌عنوان بازیگر گیجگاه)
محمدرضا ورزی
نام فیلم: معجزه پروین
فیلم‌های شاخص: ابراهیم خلیل‌ا...، مظفرنامه
آخرین حضور در فجر: نا مشخص
جواد عزتی
نام فیلم: تمساح خونی
فیلم‌های شاخص(به‌عنوان بازیگر): ماجرای نیمروز: رد خون، شنای پروانه
آخرین حضور در فجر: چهل‌و‌یکمین دوره (بازیگر کت چرمی)
کاوه سجادی‌حسینی
نام فیلم: نبودنت
فیلم‌های شاخص:بوفالو
آخرین حضور در فجر: سی‌و‌سومین دوره (بوفالو)
۳۶ چهره‌های بازیگری
علی نصیریان، شبنم مقدمی: نوروز
میلاد کیمرام: آسمان غرب
سجاد بابایی: مجنون
تینو صالحی: احمد
مهران احمدی، مهران غفوریان: آبی روشن
حامد کمیلی، محسن کیایی، مهدی هاشمی: آغوش باز
امیرحسین آرمان، لادن مستوفی:بهشت تبهکاران
سعید پورصمیمی: پرویز خان
مهران مدیری: تابستان همان سال
جواد عزتی، سعید آقاخانی: تمساح خونی
سینا مهراد، پردیس احمدیه: دو روز دیرتر
مهرداد صدیقیان، الناز حبیبی: شه‌سوار
مهدی زمین‌پرداز: شور عاشقی
پژمان جمشیدی، بهرام رادان، هوتن شکیبا، هادی حجازی‌فر: صبحانه با زرافه‌ها
شهرام حقیقت‌دوست، فرهاد قائمیان: قلب رقه
سحر دولتشاهی، آزاده صمدی: نبودنت
هومن برق‌نورد: آپاراتچی
شهرام حقیقت‌دوست، عباس جمشیدی‌فر: باغ کیانوش
نوید پورفرج، الناز شاکردوست: بی‌بدن
جمشید هاشم‌پور، جعفر دهقان: پرواز۱۷۵
حسام محمودی: شکار حلزون
دیدار با شهیدان شیرودی، زین‌الدین و کاظمی
پیشتر در خبرها و گزارش‌های منتشر شده درباره چهل و دومین جشنواره فیلم فجر، به احتمال حضور چند فیلم با موضوع شهدا و روایت چند فرمانده شاخص دوران جنگ تحمیلی دراین رویداد اشاره شد. شهیدان علی‌اکبر شیرودی، مهدی زین‌الدین، احمد کاظمی، مجید بقایی، علی هاشمی، علی صیادشیرازی و حسین همدانی، چهره‌های شاخصی هستند که قرار بود شاهد نمایش روایت‌های سینمایی از شخصیت و زندگی آنها در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر باشیم. اما در نهایت و با اعلام اسامی از سوی دبیر جشنواره، از این میان سه فیلم سینمایی شخصیت‌محور درباره شهدا به بخش سودای سیمرغ راه یافتند و باقی آثار یا به دلیل طولانی شدن روند تولید و پس از تولید و با نظر هیات انتخاب، از حضور در جشنواره بازماندند. با این حال همین حضور سه فیلم با محوریت شهدای شاخص دوران دفاع‌مقدس هم از ویژگی‌های این دوره جشنواره فیلم فجر است. آسمان غرب به کارگردانی محمد عسگری و تهیه‌کنندگی حبیب‌ا... والی‌نژاد که به شخصیت و رشادت خلبان شهید علی اکبر شیرودی می‌پردازد، طبق شنیده‌هااین فیلم دفاع‌مقدسی، اثری اکشن وخوش‌ریتم است وازاین نظرمی‌تواند از حالا کنجکاوی‌های زیادی برای تماشا ایجاد کند. نقش شهید شیرودی را میلاد کیمرام بازی می‌کند. مجنون به کارگردانی مهدی شامحمدی و تهیه‌کنندگی عباس نادران که فیلمبرداری آن مدتی قبل در جنوب کشور به پایان رسید و تدوین آن را هم حمید نجفی‌راد برعهده داشت، از‌جمله محصولات تازه سازمان هنری رسانه‌ای اوج است که برشی از حماسه‌آفرینی شهیدان مهدی و مجید زین‌الدین و رزم‌آوران لشکر ۱۷ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) در جزیره مجنون و عملیات بزرگ خیبر را به تصویر می‌کشد. نقش شهید مهدی زین‌الدین را سجاد بابایی به عهده دارد که سال گذشته برای بازی در فیلم «استاد» برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شده بود.«احمد» با نام قبلی «نقطه صفر زمین» به کارگردانی امیرعباس ربیعی و تهیه‌کنندگی حبیب‌ا... والی‌نژاد از دیگر فیلم‌های شاخص چهل‌و‌دومین جشنواره فیلم فجر خواهد بود. فیلمی که چند روز قبل و با سالروز زلزله فاجعه‌بار بم از تازه‌ترین عکس‌های آن رونمایی شد. قهرمان این فیلم که سازمان سینمایی سوره حوزه هنری و مؤسسه تصویرشهر سازمان فرهنگی_هنری شهرداری تهران به‌طور مشترک آن را تولید کردهاند، سردار شهید احمد کاظمی است که زمان وقوع زلزله بم و در مسئولیت فرمانده نیروی هوایی سپاه با آماده‌سازی فرودگاه بم، ناوگان نیروی هوایی سپاه را برای نجات زلزله‌زدگان بم، بسیج کرد؛ به گونه‌ای که هر ۱۳دقیقه یک هواپیما و یک هلیکوپتر پرواز می‌کرد و در مجموع ۳۰ هزار مجروح با این ناوگان جابه‌جا شدند.روز گذشته و با راهیابی فیلم سینمایی «احمد» به بخش سودای سیمرغ جشنواره فجر۴۲، نخستین ویدیو ازاین اثر منتشر و از تصویر تینو صالحی، بازیگر نقش شهید احمد کاظمی رونمایی شد. این اتفاق درعین حال با سالروز شهادت این سردار شهید در ۱۹ دی ۱۳۸۴ رخ داد. درمیان فیلم‌هایی با محوریت شهدا راهی به جشنواره امسال فیلم فجر پیدا نکردند، بیش از همه غیبت فیلم «قهرمان جندی‌شاپور» محسوس و عجیب است. فیلمی به‌کارگردانی و نویسندگی مهدی صاحبی و تهیه‌کنندگی ابوذر پورمحمدی، محصول بنیاد فرهنگی روایت فتح که همین سه‌چهار روز پیش خبر آماده شدن آن برای جشنواره فیلم فجر رسانه‌ای شده بود. قهرمان جندی‌شاپور به زندگی شهید مجید بقایی دانشجوی نخبه پزشکی می‌پردازد که در سن ۲۳ سالگی به فرماندهی قوای یکم کربلا در راس جبهه‌های جنوب منصوب شد و در کنار شهید حسن باقری از طراحان اصلی عملیات فتح المبین و بیت المقدس بود که منجر به آزادسازی بخش زیادی از خاک کشور از‌جمله خرمشهر شد. نقش شهید بقایی را مرتضی امینی‌تبار، بازیگر نقش میثم «زخم‌کاری» بازی می‌کند که با آخرین خبر فیلم، تصویری از او رونمایی شده بود. الهام نامی، نوید لایقی مقدم، یوسف تیموری، نهال دشتی، محمد رشنو و نادر سلیمانی دیگر بازیگران این فیلم هستند. «قرارگاه سری» با نام قبلی «اسفند» از دیگر فیلم‌هایی است که به چهل و دومین جشنواره فیلم فجر نرسید. فیلمی به کارگردانی دانش اقباشاوی، تهیه‌کنندگی جلیل شعبانی و محصول مشترک سازمان هنری رسانه‌ای اوج و بنیاد سینمایی فارابی که مقطع مهمی از زندگی شهید علی هاشمی از فرماندهان مطرح دفاع‌مقدس را در شناسایی و طرح‌ریزی عملیات خیبر در قرارگاه سری نصرت به تصویر می‌کشد. دو فیلم «مومن» به کارگردانی هادی مقدم‌دوست و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی با موضوع زندگی شهید حسین همدانی و «صیاد» به کارگردانی جواد افشار و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی که بنا به شنیده‌ها با موضوع شهید علی صیادشیرازی ساخته می‌شود، از دیگر فیلم‌هایی است که نامی از آنها در فهرست فیلم‌های چهل و دومین جشنواره فیلم فجر نیست.
سینمای استراتژیک
به‌جز سه فیلمی که با محوریت شهیدان شیرودی، زین‌الدین و کاظمی درچهل ودومین جشنواره فیلم فجر حضور دارند، سینمای انقلابی، مقاومت و استراتژیک باز هم نمایندگانی دراین رویداد دارد وازاین حیث بازتعریف جشنواره با ذات و خاستگاه انقلابی‌اش پررنگ‌تر از دوره‌های گذشته است. «دست ناپیدا» به کارگردانی انسیه شاه‌حسینی و تهیه‌کنندگی سیدسعید سیدزاده باموضوع محوریت زنان دردفاع‌مقدس،«صبح اعدام» محصول سازمان سینمایی سوره، به کارگردانی بهروز افخمی و تهیه‌کنندگی علی شیرمحمدی با موضوع زندگی طیب حاج‌رضایی،«قلب رقه» به کارگردانی خیرا...تقیانی‌پور و تهیه‌کنندگی سعید پروینی با موضوع مقاومت مقابل گروه‌های تکفیری،«شور عاشقی» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی داریوش یاری با محوریت حضرت زینب(س) و اسرای کربلا، «میرو» محصول مشترک بنیاد شهید و امور ایثارگران و بنیاد سینمایی فارابی و به کارگردانی حسین ریگی و تهیه‌کنندگی سعید الهی با موضوع دفاع‌مقدس و روایتی از مردم بلوچ و «پرواز ۱۷۵» به کارگردانی محمدحسین حقیقت و تهیه‌کنندگی سعید شرفی‌کیا با روایتی درباره یک شهیدمفقودالاثر از جمله فیلم‌های استراتژیک این دوره جشنواره فیلم فجر است. ضمن این‌که دو فیلم حاضر در بخش رزرو چهل و دومین جشنواره فیلم فجر هم نسبتی با سینمای استراتژیک دارد؛ «شوماه» به کارگردانی مژگان بیات و تهیه‌کنندگی عبدالمحمد نجیبی که عاشقانه‌ای در بستر جنگ را روایت می‌کند و «مسخ نرگس» به کارگردانی حامد علیزاده و تهیه‌کنندگی سعید شریفی‌کیا و محصول موسسه تبیان که داستان آن مرتبط با یکی از مسائل راهبردی کشور است.
رقبای بخش پویانمایی
«ببعی» به کارگردانی حسین صفارزادگان و میثم حسینی و تهیه‌کنندگی محمدمهدی مشکوری، «رویاشهر» به کارگردانی محسن عنایتی و تهیه‌کنندگی مصطفی حسن‌آبادی، «ساعت جادویی(سفر به تاریکی)» به کارگردانی محمدعلی بصیری‌نیک و تهیه‌کنندگی محمدمهدی نخعی‌راد و «شمشیر و اندوه» به کارگردانی عماد رحمانی و مهرداد محرابی و تهیه‌کنندگی مهدی جعفری، چهار فیلم انیمیشنی است که در بخش پویانمایی چهل‌و‌دومین جشنواره فیلم فجر با هم رقابت می‌کنند.
فهرست فیلم‌های سودای سیمرغ
«آبی روشن» به کارگردانی بابک خواجه‌پاشا و تهیه‌کنندگی سید‌محمدحسین میری
«آسمان غرب» به کارگردانی محمد عسگری و تهیه‌کنندگی حبیب‌ا... والی‌نژاد
«آغوش باز» به کارگردانی بهروز شعیبی و تهیه‌کنندگی علیرضا سرتیبی
«احمد» به کارگردانی امیرعباس ربیعی و تهیه‌کنندگی حبیب‌ا... والی‌نژاد
«بهشت تبهکاران» به کارگردانی مسعود جعفری‌جوزانی و تهیه‌کنندگی فتح‌ا...جعفری‌جوزانی و علی قائم‌مقامی
«پرویز خان» به کارگردانی على ثقفى و تهیه‌کنندگی سازمان سینمایی اوج
«تابستان همان سال» به کارگردانی محمود کلاری و تهیه‌کنندگی علی اوجی
«تمساح خونی» به کارگردانی جواد عزتی و تهیه‌کنندگی کامران حجازی
«دروغ‌های زیبا» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی مرتضی آتش زمزم
«دست‌ناپیدا» به کارگردانی انسیه شاه حسینی و تهیه‌کنندگی سیدسعید سیدزاده
«دو روز دیرتر» به کارگردانی اصغر نعیمی و تهیه‌کنندگی محسن شیرازی
«شه سوار» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی حسین نمازی
«شور عاشقی» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی داریوش یاری
«صبح اعدام» به کارگردانی بهروز افخمی و تهیه‌کنندگی علی شیر محمدی
«صبحانه با زرافه‌ها» به کارگردانی سروش صحت و تهیه‌کنندگی مصطفی احمدی
«قلب رقه» به کارگردانی خیرا... تقیانی پور و تهیه‌کنندگی سعید پروینی
«مجنون» به کارگردانی مهدی شامحمدی و تهیه‌کنندگی عباس نادران
«معجزه پروین» به کارگردانی محمدرضا ورزی و تهیه‌کنندگی محمدرضا شریفی نیا
«میرو» به کارگردانی حسین ریگی و تهیه‌کنندگی سعید الهی
«نبودنت» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی کاوه سجادی حسینی
«نپتون» به کارگردانی محمد ابراهیم غفاریان و تهیه‌کنندگی سیاوش امین پور
«نوروز» به کارگردانی سهیل موفق و تهیه‌کنندگی محمدرضا نادری
امیدواری در بخش نگاه نو
بازگشت بخش «نگاه نو» به جشنواره فیلم فجر، امیدوارکننده و به دلیل عملکرد خوب فیلمسازان فیلم اولی و تازه‌نفس به سینمای ایران در سال‌های اخیر، کنجکاوی‌برانگیز است که می‌تواند با غافلگیری‌های مثبتی همراه باشد. از این منظر مخاطبان همآن‌قدر که مشتاق دیدن ۲۲ فیلم بخش مسابقه سینمای ایران (سودای سیمرغ) هستند، نگاهی جدی هم به ۱۲ فیلم بخش نگاه نو دارند. «آپاراتچی» به کارگردانی قربانعلی طاهرفر و تهیه‌کنندگی سجاد نصراللهی نسب، «باغ کیانوش» به کارگردانی رضا کشاورز و تهیه‌کنندگی محمدجواد موحد، «بی‌بدن» به کارگردانی مرتضی حسین علیزاده و تهیه‌کنندگی سید مصطفی احمدی، «پرویز خان» به کارگردانی علی‌ثقفی و تهیه‌کنندگی سازمان سینمایی اوج، «تمساح خونی» به کارگردانی جواد عزتی و تهیه‌کنندگی کامران حجازی، «شکار حلزون» به کارگردانی محسن جسور و تهیه‌کنندگی مصطفی سلطانی، «ظاهر» به کارگردانی حسین عامری و تهیه‌کنندگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، «قلب رقه» به کارگردانی خیرا... تقیانی‌پور و تهیه‌کنندگی سعید پروینی، «مجنون» به کارگردانی مهدی شامحمدی و تهیه‌کنندگی عباس نادران، «ملکه آلیشون» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی ابراهیم نورآور محمد و «نپتون» به کارگردانی محمدابراهیم غفاریان و تهیه‌کنندگی سیاوش امین‌پور فیلم‌های بخش نگاه نو هستند. از این میان برخی دوره‌های دیگر جشنواره فیلم فجر، چند فیلم این بخش هم با تشخیص هیات انتخاب دربخش اصلی(سودای سیمرغ) هم حضور دارند و با فیلم فیلمسازان شناخته شده و با تجربه هم رقابت می‌کنند. پرویز خان، تمساح خونی، قلب رقه، مجنون و نپتون ۵ فیلمی هستند که هم در بخش نگاه نو حضور دارند و هم در بخش سودای سیمرغ. چند روز پیش که امیرعباس ربیعی، کارگردان جوان سینمای ایران برای نشست فیلم «ضد» مهمان ما در روزنامه جام‌جم بود، درباره حضور پررنگ فیلمسازان جوان و تازه نفس در جشنواره امسال فیلم فجر هم از او پرسیدیم. البته آن‌موقع هنوز اسامی ۱۲ فیلم بخش نگاه نو اعلام نشده بود اما همان خبر ثبت‌نام ۵۱ فیلمساز فیلم اولی هم برآیند جذاب و امیدوارکننده‌ای از اوضاع می‌داد. ربیعی که دو فیلم خوب لباس شخصی و ضد را در کارنامه دارد و با کارگردانی فیلم «احمد» یکی از شانس‌های اصلی موفقیت در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر است، درباره رقبای هم سن و سال خودش و این حجم از جوانگرایی در مهمترین رویداد سینمایی ایران به جام‌جم گفت: خوشبختانه انحصاری که در بازیگری سینمای ایران مشاهده می‌شود، در فیلمسازی و کارگردانی وجود ندارد. به دلیل وجود جشنواره فیلم کوتاه تهران و فرآیند دانشگاهی و... انحصار کارگردانی شکسته شده و نتایج مثبت آن راهم می‌بینیم. امیدوارم این انحصار در بازیگری شکسته شود. البته نشانه‌های روشنی ازشکست این انحصار هم وجود دارد ودرسال‌های اخیر، بازیگران خوبی داریم که از تئاتر وارد سینما شده ودرخشیده‌اند.درهمین جشنواره که ضددرآن حضورداشت، تورج الوند با بازی در اولین کارش «نگهبان شب» نامزد دریافت جایزه شد. مهدی نصرتی هم بعد ازبازی خوبش درلباس شخصی، دومین فیلم سینمایی‌اش را تجربه می‌کند. چون چنین انحصاری درکارگردانی وجود ندارد، رقابت خیلی جدی است وفیلمسازان خیلی زحمت می‌کشند. برای همین در سال‌های اخیر می‌بینیم فیلم اولی درخشان خیلی بیشترداشتیم تا فیلم چندمی درخشان. یکی از دلایلش هم این است که فیلمساز فیلم اولی تلاش می‌کند با فیلم اولش، جای پایش را در سینما تثبیت کند. وقتی فیلمساز درگام اول سینمایی‌اش حاشیه امن مطمئنی ندارد، رقابت هم جدی می‌شود.وقتی هم که رقابت جدی شود، تلاش زیاد می‌شودوسینما ارتقا پیدا می‌کند. بنابراین وجود این میزان از فیلمساز فیلم اولی در جشنواره فیلم فجر و سینمای ایران، امیدوارکننده و باعث خشنودی است.
حضور پررنگ فارابی در جشنواره فیلم فجر
با اعلام نهایی آرای هیأت انتخاب، ۱۲فیلم سینمایی که بنیاد سینمایی فارابی به‌صورت محصول مشترک و مشارکتی آنها را تولید کرده است به بخش سودای سیمرغ و نگاه نو چهل و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر راه یافتند. این مجموعه سینمایی، امسال با راهبرد شتاب‌دهندگی و حمایتی در تولید سینمای ایران، تمام تولیدات خود را به‌صورت محصول مشترک با نهادها یا با بخش خصوصی تولید کرده است.با اعلام اسامی ۳۳ فیلم راه یافته به سه بخش مسابقه سودای سیمرغ، نگاه نو و پویانمایی، بنیاد فارابی نیز اسامی ۱۲فیلم سینمایی راه یافته به بخش مسابقه جشنواره را به این شرح اعلام کرد: آبی روشن، آپاراتچی، آسمان غرب، بهشت تبهکاران، دست ناپیدا، دو روز دیرتر، شور عاشقی، شه سوار، صبح اعدام، قلب رقه، معجزه پروین و میرو. از میان این ۱۲اثر، درشش فیلم تهیه کنندگان و بخش خصوصی نیز بخشی از سهامداران و شرکای فارابی و نهادهای فیلمسازی هستند. از میان ۱۷فیلم ثبت نامی فارابی چند فیلم دیگر نیز به بخش نهایی راه پیدا نکرد یا نسخه نهایی آن به جشنواره نرسید. توجه به الگوی قهرمان در دفاع مقدس، موضوع تاریخ اسلام، فیلم اجتماعی و طنز خانوادگی، موضوعات انقلاب اسلامی و مقاومت اسلامی، توجه به سینمای نوجوان، تولید در حوزه تاریخ معاصر از موضوعات سبد تولیدات امسال بنیاد فارابی است که با نظر هیأت انتخاب، مجوز حضور در بخش‌های رقابتی سینمای ایران جشنواره را به دست آوردند.
۹ چهره‌های کارگردانی
مسعود جعفری‌جوزانی
نام فیلم: بهشت تبهکاران
فیلم‌های شاخص: جاده‌های سرد، شیر سنگی، در مسیر تندباد
آخرین حضور در فجر: سی و پنجمین دوره (پشت دیوارسکوت)
بهروز شعیبی
نام فیلم: آغوش باز
فیلم‌های شاخص: دهلیز، سیانور، دارکوب، بدون قرارقبلی
آخرین حضور در فجر: چهلمین دوره (بدون قرارقبلی)
انسیه شاه‌حسینی
نام فیلم: دست ناپیدا
فیلم‌های شاخص: غروب شد بیا، شب بخیر فرمانده
آخرین حضور در فجر: سی و یکمین دوره (زیباتر از زندگی)
محمود کلاری
نام فیلم: تابستان همان سال
فیلم‌های شاخص:ابر و آفتاب، رقص با رویا
آخرین حضور در فجر: سی و ششمین دوره (به عنوان بازیگر فیلم بمب؛ یک عاشقانه)
بهروز افخمی
نام فیلم: صبح اعدام
فیلم‌های شاخص: عروس، شوکران، گاوخونی، سن‌پترزبورگ
آخرین حضور در فجر: چهل‌و‌یکمین دوره (تهیه‌کننده فیلم استاد)
سروش صحت
نام فیلم: صبحانه با زرافه‌ها
فیلم‌های شاخص: جهان با من برقص
آخرین حضور در فجر: سی‌و‌نهمین دوره (به‌عنوان بازیگر گیجگاه)
محمدرضا ورزی
نام فیلم: معجزه پروین
فیلم‌های شاخص: ابراهیم خلیل‌ا...، مظفرنامه
آخرین حضور در فجر: نا مشخص
جواد عزتی
نام فیلم: تمساح خونی
فیلم‌های شاخص(به‌عنوان بازیگر): ماجرای نیمروز: رد خون، شنای پروانه
آخرین حضور در فجر: چهل‌و‌یکمین دوره (بازیگر کت چرمی)
کاوه سجادی‌حسینی
نام فیلم: نبودنت
فیلم‌های شاخص:بوفالو
آخرین حضور در فجر: سی‌و‌سومین دوره (بوفالو)
۳۶ چهره‌های بازیگری
علی نصیریان، شبنم مقدمی: نوروز
میلاد کیمرام: آسمان غرب
سجاد بابایی: مجنون
تینو صالحی: احمد
مهران احمدی، مهران غفوریان: آبی روشن
حامد کمیلی، محسن کیایی، مهدی هاشمی: آغوش باز
امیرحسین آرمان، لادن مستوفی:بهشت تبهکاران
سعید پورصمیمی: پرویز خان
مهران مدیری: تابستان همان سال
جواد عزتی، سعید آقاخانی: تمساح خونی
سینا مهراد، پردیس احمدیه: دو روز دیرتر
مهرداد صدیقیان، الناز حبیبی: شه‌سوار
مهدی زمین‌پرداز: شور عاشقی
پژمان جمشیدی، بهرام رادان، هوتن شکیبا، هادی حجازی‌فر: صبحانه با زرافه‌ها
شهرام حقیقت‌دوست، فرهاد قائمیان: قلب رقه
سحر دولتشاهی، آزاده صمدی: نبودنت
هومن برق‌نورد: آپاراتچی
شهرام حقیقت‌دوست، عباس جمشیدی‌فر: باغ کیانوش
نوید پورفرج، الناز شاکردوست: بی‌بدن
جمشید هاشم‌پور، جعفر دهقان: پرواز۱۷۵
حسام محمودی: شکار حلزون
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
سیاست فشار علیه ایران نتایج عکس دارد | اروپا در مسیر افزایش تنش
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
تنظیم سازوکار غرب برای یک درگیری جبهه‌ای
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
پیامی اثر بخش برای مردم مقاوم لبنان
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
ماسک N95 واقعی در بازار نیست! | تولید ماسک بدون تدوین استاندارد آزمایش
گفت و گو
