سفر به دنیای ناشناخته عیاران و طراران

مجموعه «مهیار عیار» حالا با روایت یک قصه در دل صفوی، تلاش می‌کند به اثر تازه تاریخی تلویزیون تبدیل شود. این مجموعه حالا با قصه خاصی که دارد به کارگردانی سیدجمال سیدحاتمی و تهیه‌کنندگی بهروز مفید و نویسندگی محمدرضا محمدی نیکو در حال تولید است تا به‌زودی روانه آنتن شود. اما قصه این مجموعه متفاوت از دیگر قصه‌های تاریخی‌است. اولین تفاوت، روایت تاریخی دوران صفوی است که تاکنون در مجموعه‌های تلویزیون به آن کمتر پرداخته شده است. آن‌طور که پیداست، دوران قاجار و پهلوی با توجه به لایه‌های مختلفی که دارد، بیشتر مورد استقبال تولیدکنندگان آثار نمایشی بوده است. حالا «مهیار‌عیار» را باید فاز تازه‌ای از آثار تاریخی دانست که قرار است مخاطب را با دوران تاریخی متفاوت ایران آشنا کند. در این مجموعه کامران تفتی، متین ستوده، بهنام تشکر، محمود جعفری، صفا آقاجانی، رویا میرعلمی، مهرداد ضیایی، پریا مردانیان، دانیال نوروش، بهراد خرازی، سامرند معروفی، بابک نوری و... ایفای نقش می‌کنند. گزارش پیش‌رو، مروری بر جزئیات این سریال تاریخی و نقش‌های متفاوت آن است. به گزارش جام‌جم، حدود سه سال پیش بود که طرح سریال‌مهیار عیار از طرف سیمافیلم به بهروز مفید پیشنهاد شد. قصه روایتگر راهزنی است که متحول و روحش توسط یک مرد خریداری می‌شود. در نهایت زندگی‌اش به سمت مسیر دیگری می‌رود. این عیار تاریخی به‌دلیل استعداد، توانایی و هوشی که دارد، می‌تواند مشکلات مردم را حل کند. کلیت این قصه به گونه‌ای بود که مفید در قامت تهیه‌کننده تصمیم می‌گیرد بستر تاریخ را برای آن در نظر بگیرد اما بهروز مفید درخصوص دلیل انتخاب دوره صفوی برای روایت این قصه به جام‌جم گفته بود: دوران صفویه را برای این داستان انتخاب کردیم، به این دلیل که دوران شکوفایی فرهنگ و تمدن ما بوده است. بنابراین می‌توانستیم برخی مسائل تمدنی و فرهنگی آن مقطع را به‌صورت زیرپوستی مطرح کنیم. این پیشنهاد مورد استقبال سیمافیلم قرار گرفت. از این رو یکی دو کاراکتر را به داستان اضافه کردیم. مثل شخصیت حکیم که شاگرد شیخ بهایی بوده است. ضمن این که به جهانگردانی که در آن دوران به ایران سفر می‌کردند هم پرداخته‌ایم، چون داستان در آن مقطع زمانی رخ می‌دهد، ناخودآگاه در مورد اتفاقات ایران در دوران صفویه هم به‌صورت زیرپوستی نکاتی را بیان می‌کنیم. در کنار داستان اصلی که مربوط به زندگی پهلوان داستان است، حدود ۱۰تا ۱۵ داستان هم خواهیم دید. 
     
تعدد لوکیشن‌ها 
ازجمله نقاط تمایز این مجموعه با آثار مشابه را باید در تعدد لوکیشن‌ها دانست. پیش از این اعلام شده بود ۱۲۰لوکیشن برای تصویربرداری مهیار عیار در نظر گرفته شده و بخشی از ضبط در این نقاط اتفاق افتاده‌است. مفید در این باره بیان کرده بود: ابتدا قرار بود تصویربرداری را در شهرک غزالی و دو سه شهر دیگر انجام بدهیم اما با تغییراتی که توانستیم در شهرک بدهیم، خیلی از لوکیشن‌ها را توانستیم در آنجا بسازیم. البته به فراخور داستان باید به اطراف یزد و کاشان هم سری بزنیم. اما بخشی از ضبط مهیار عیار طبق گفته تهیه‌کننده این مجموعه، در بخش‌هایی از شهرک غزالی بوده که عوامل این سریال به شکل اختصاصی برای این اثر نمایشی ساخته‌اند. در نیمه تابستان و در بازدیدی که خبرنگاران از شهرک غزالی داشتند، بخشی ازاین لوکیشن در پشت تیمچه ساخته‌شده درشهرک غزالی، درحال ساخت بود تا یک حیاط تازه برای ضبط مهیارعیار فراهم شود.این سریال این روزها هم در شهرک غزالی در حال تصویربرداری است و آنچنان که خبر آمد بازیگران تازه به آن اضافه شدند و مقابل دوربین سیدحاتمی‌رفتند. حسین باقریان، مدیرتولید سریال هم در گفت‌وگویی بیان کرده است: حتی اگر برای یک سکانس به لوکیشنی خاص نیاز داشته باشیم باید ساخته شود. 
         
اثر پرستاره
از دیگر نقاط تمایز مهیار عیار باید به پرستاره بودن آن اشاره کرد. آن‌طور که پیش از این هم اعلام شده بود، بازیگران زیادی مقابل دوربین رفتند و تعداد زیادی هم قرار است به مرور و در بخش‌های مختلف، جلوی دوربین مهیار عیار قرار بگیرند. باقریان هم گفته بود ۳۰۰بازیگر دیالوگ‌گو دراین سریال حضور دارند؛ ازبازیگرانی که در ۶ - ۵ سکانس حضور دارند تا بازیگران‌ اصلی. ازجمله بازیگران چهره که در این اثر تلویزیونی حاضر شده‌اند می‌توان به کامران تفتی، بهنام تشکر، متین ستوده، رسول نقوی، مهرداد ضیایی، سیروس همتی، بهراد خرازی، حمیده مقدسی، دانیال نوروش، پریا مردانیان، سامرند معروفی، محمود جعفری، بابک نوری، سیامک ادیب، رویا میرعلمی، صفا آقاجانی، آشا محرابی و... اشاره کرد. گفته می‌شود بخش زیادی از هنرمندانی که جلوی دوربین می‌روند، علاوه بر چهره‌های برجسته که نام آنها بیان شد، بازیگران تئاتر هستند که با توجه به توانمندی‌ای که دارند، به نقش‌آفرینی می‌پردازند.تصاویر تازه برخی از این بازیگران رونمایی شده است.
   
تضادهای شخصیت به واقعی بودن آن کمک می‌کند
کامران تفتی، بازیگر نقش اصلی سریال مهیار است که پیش‌تر در مورد این نقش با جام‌جم مفصل گپ زده است. به گفته وی،این شخصیت مابه‌ازای تاریخی دارد. مضاف بر این‌که به سندیت تاریخی‌اش در اثر اشاره می‌شود. البته عین‌به‌عین مثل شخصیت اصلی نیست، بلکه برگرفته از آن است. این بازیگر که توانمندی‌های فیزیکی نیز دارد بیان کرد سریال مهیار عیار دارای صحنه‌های اکشن، سوارکاری و جنگ است که همه این کارها را خودش انجام می‌دهد. این بازیگر درباره پذیرش این نقش به جام‌جم بیان کرد: ایفای نقش‌های چندبعدی بیشتر حال من را خوب می‌کند. به‌همین‌دلیل بیشتر دوست دارم چنین نقش‌هایی را بازی کنم. بعضی وقت‌ها کاراکتر از سمت سیاهی به سوی نور می‌آید و گاهی برعکس است، از نور به سمت تاریکی می‌رود و به مرور افول می‌کند. مهیار عیار هم از این قاعده مستثنا نیست. روند زندگی مهیار و تغییرات شخصیتی‌اش به‌درستی در متن آمده است و دیالوگ‌‌های درستی دارد. همچنین کارکردن با سیدجمال سیدحاتمی و همکاری دوباره با بهروز مفید بعد از ۲۰ و خرده‌‌ای سال برایم حائز اهمیت و لذتبخش بود. وی درباره عیار بودن این شخصیت و تناقضی که معمولا در کاراکتر چنین افرادی وجود دارد مواردی را گفت و از این شخصیت به‌عنوان رابین‌هود ایرانی یاد کرد. تفتی توضیح داد: این شخصیت برای من خیلی متفاوت است و به‌همین‌دلیل قبولش کردم. تضادهای یک شخصیت به هرچه واقعی‌تر شدن آن کمک می‌کند. یعنی حد فاصل طراری و عیاری و همچنین بدترین و بهترین بودن همه کمک می‌کند تا متوجه شوی در این جهان همه چیز با کلی اختلاف و زوج آفریده شده است. در این میان تو می‌توانی بهترین باشی و این به تصمیماتت برمی‌گردد. بستگی دارد تصمیم درست بگیری یا غلط. این روند آن‌قدر برای مهیار درست و دقیق نوشته شده که بازی در آن برای من خیلی لذت‌بخش است. درواقع همزمان با ایفای نقش مهیار خودم را به چالش می‌کشم و سعی می‌کنم از این تضادها و جفت‌های ناهمگون درسی که لازم است بگیرم. امیدوارم مخاطب هم ببیند و متوجه این موارد شود. کلا قصه‌های تاریخی ما ــ چه تاریخ معاصر و چه تاریخ کهن ــ وقتی عنصر جذابیت به خود می‌گیرد که این تضادها و جزئیات رعایت شود و اگر رعایت نشود، صرفا در حد یک روایت ساده تاریخی باقی می‌ماند. مهیار عیار برای من رابین‌هود ایران است. تفتی که تاکنون نقش‌های مثبت و منفی در کارنامه کاری‌اش داشته است درباره چالش‌برانگیز بودن ایفای نقش‌های چند بعدی تصریح کرد: بسیار چالش‌‎برانگیز است.  به عنوان بازیگر وقتی کاراکترت از آنچه قرار است بازی کنی، دور است، برای نزدیک‌تر شدن به واقعیت آن، ناگزیری در رفتار و جزئی‌ترین حرکاتت تغییراتی ایجاد کنی تا برای مخاطبت قابل باور شود. مخاطب باید باور کند در ۳۰۰ سال پیش حضور داری. این موضوع در فرم‌ نشستن روی اسب، استفاده از کلمات، حجب و حیایی که ممکن است در صورت شخص عیان شود، عصبی شدن و... تاثیر دارد. اساس این موارد به فرهنگ و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنی، بستگی دارد. نمی‌شود شخصیتی مربوط به ۳۰۰ سال پیش را بازی کرد و مانند سال ۱۴۰۲ عصبانی شد. حتی به دلیل جغرافیایی که آدم‌های آن زمان در آن زیست می‌کردند، ریتم گفتن کلمات‌شان با الان یا حتی ۱۰۰ سال بعدش هم متفاوت بوده است. همه اینها جزئیاتی است که بازیگر را به‌شدت به چالش می‌کشد. متناسب با این فضا باید کار را دقیق، درست و تخصصی انجام داد. همین، حال مرا بسیار خوب می‌کند و همان‌طور که بیان کردم به همین دلیل قبول کردم نقش مهیار را بازی کنم.  این بازیگر در خصوص پرداخت تصویری و نمایشی به برهه‌ای تاریخی‌ که حکومت صفویه در ایران حکمرانی می‌کرده نیز نکاتی را عنوان کرد و درباره حضورش در این اثر گفت: تا به حال تجربه‌ای تاریخی به این شکل نداشتم که قرار باشد نقش اصلی را بازی کنم. در واقع تجربه نداشتم نقش شخصیتی متعلق به ۳۰۰‌سال پیش را ایفا کنم و مجبور باشم به خاطرش تاریخ را دقیق، جزئی و درست بخوانم. قبلش می‌خواندم و کاراکترهای تاریخی که در عقبه ما حضور داشتند خیلی برایم حائز اهمیت بود ولی نه به این شکل. همچنین دوره صفویه در طول این سال‌ها مهجورتر باقی مانده‌بود. غیر از یکی دو کار در این سال‌ها برای صفویه کار دیگری ندیدم. احساس می‌کنم مهیار عیار می‌تواند خیلی در معرفی تاریخ و اتفاقاتی که در آن دوره تاریخی از نظر فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی افتاده، یاریگر و کمک‌کننده‌باشد. این اثر سعی کرده نسبت به تاریخ وفادار و صادق باشد و همین موضوع موقع خواندن فیلمنامه برایم اهمیت داشت. بازیگر نقش مهیار در جواب به پرسشی درباره لحنی که در این سریال بازیگران هنگام ادای دیالوگ‌ها دارند نیز پاسخ داد: یکی از جذابیت‌های سریال ما این است که جنس دیالوگ‌ها و ریتم صحبت‌های نه آن‌قدر تاریخی و صقیلی است که مخاطب متوجه نشود و نه آن‌قدر محاوره و عامی که قرار باشد ساده از آن عبور کنیم. این متن تخصصی نوشته شده است. امیدوارم مردم ببینند و لذت ببرند. 
   
لهجه نداریم
رامین ناصرنصیر، یکی دیگر از بازیگران این سریال است.  وی هم در پاسخ به این پرسش که گریم و گویش خاصی دارد، به جام‌جم گفته‌بود: به خاطر نقشی که در این سریال بازی می‌کنم، با گریم، کمی سنم را بالا برده اند و بیشتر از سن واقعی‌ام را بازی‌می‌کنم. برای این که شیرینی و نمک خاصی هم به نقش بدهند، برایم شکم گذاشته‌اند و این شخصیت از نظر فیزیکی با خودم کمی متفاوت است. اما درباره گویش باید بگویم با این که داستان در اصفهان و در ایام قدیم می‌گذرد، ولی برای این که یکدستی کار را حفظ کنیم، قرار شد لهجه نداشته باشیم. حتی بازیگران نقش‌های خارجی هم با فارسی سلیس صحبت می‌کنند. از آنجا که ناصر‌نصیر این اواخر در سریال آتش و باد هم که یک اثر تاریخی است، ایفای نقش کرده، درباره جذابیت نقش‌های تاریخی می‌گوید: به هر حال کارهای تاریخی سختی‌های خودش را دارد و با کارهای معاصر تفاوت‌های بسیاری دارد و پیچیده است. اما جذابیت‌هایی هم دارد که کارهای دیگر‌ندارند.

جزئیات سریال مهیار 
۱- حضور حدود ۳۰۰ بازیگر 
۲- ضبط تصاویر در ۱۲۰ لوکیشن
۳- پخش سریال در ۳۰ قسمت
۴- روایت قصه در دوران صفوی