مهار دلار بدون پول‌پاشی

در معاملات دیروز مرکز مبادله ارز و طلای ایران نیز هر اسکناس دلار آمریکا به ۴۱هزار و ۶۰۲ تومان و نرخ حواله دلار نیز به ۳۷هزار و ۸۲۰ تومان رسیده است. قیمت دلار که از هفته گذشته شروع به کاهش کرده، دیروز هم پایین‌تر آمد و در کف بازار ارز و محدوده خیابان منوچهری و فردوسی تهران با قیمت ۴۹ هزار و ۶۰۰ تومان معامله می‌شود. البته این معاملات عموما لفظی است، چراکه فعالان بازار معتقدند روند کاهشی قیمت‌ها ممکن است همچنان ادامه داشته باشد و به همین علت کسی به‌راحتی در سمت خریدار قرار نمی‌گیرد. یعنی تیر دلالان بازار ارز به سنگ خورده و آنها نتوانسته‌اند با وجود تبلیغات کاذب و وسوسه انگیز در کانال‌های تلگرامی با هدف بر هم زدن بازار و تشویق مردم برای هجوم به بازار ارز به خواسته خود برسند.
برخی کارشناسان معتقدند بعد از موج کاذب و زودگذر افزایش قیمت دلار به‌دلیل درگیری در فلسطین اشغالی که خیلی زود فروکش کرد، چند عامل دیگر نیز در ثبات قیمت دلار طی روز‌های اخیر دخیل بود که یکی از آنها خبر آزادسازی ۱۰میلیارد دلار از مطالبات ایران در عراق، پس از آزادسازی شش میلیارد دلار مسدودشده در کره جنوبی است. تحلیل کارشناسان پولی و ارزی نیز حاکی از دست برتر بانک مرکزی در بازار ارز است، چراکه آزادسازی منابع کشور سد محکمی در برابر شوک‌های ارزی است که در سال‌های اخیر شوک تورمی را برای اقتصاد کشور تحت تأثیر قرار داده بود.
محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی درباره شرایط بازار ارز توضیح داده از نظر ارزی در شرایط بسیار خوبی هستیم اما برخی اطلاعات را به دلایل امنیتی نمی‌توانیم ارائه کنیم. امروزه تسلط لازم را نیز در حوزه ارز داریم و هیچ مشکلی در تامین و کنترل نرخ ارز نداریم. روز گذشته برای واردات خودرو‌های برقی توافقات بسیار خوبی انجام گرفته و در سایر حوزه‌ها نیز برای توسعه کشور گام‌های مهمی برداشته شده است. حمایت‌های اخیر رئیس‌جمهور از استقلال بانک مرکزی در حوزه سیاست‌گذاری پولی و ارزی کشور و همچنین نهایی شدن قانون جدید بانک مرکزی هم از عواملی است در روند کاهشی اخیر مؤثر بوده است.
به نظر می‌رسد با افزایش اختیارات و قدرت بانک مرکزی، بازارساز می‌تواند به‌راحتی بر قیمت‌ها مدیریت داشته باشد و دیگر شاهد افزایش یکباره نرخ ارز نخواهیم بود. شاید اگر اقدامات بانک مرکزی نبود، خبر‌هایی که در ماه‌های اخیر به گوش رسید، شرایط دیگری برای بازار ارز رقم می‌زد اما با اقدامات مثبت بانک مرکزی شاهدیم که شرایط کاملا تحت مدیریت و کنترل بانک مرکزی است و نرخ‌ها در حال برگشت به سطح تعادلی هستند.
     
جزئیات کنترل نرخ ارز
رئیس کل بانک مرکزی درباره چگونگی کنترل نرخ ارز توضیح داد: تفکیک حساب‌های تجاری از شخصی اقدام بسیار خوب دیگری است که در شبکه بانکی انجام شده. درحال حاضر ۱۲میلیون و ۳۰۰هزار حساب تفکیک شده که از این میزان دو میلیون و ۳۰۰ هزار حساب حقوقی و ۱۰میلیون حساب حقیقی است.
محمدرضا فرزین با بیان این‌که یکی از اهداف ما پیش‌بینی‌پذیر کردن اقتصاد است، افزود: طی سال‌های دهه ۹۰ تاکنون شاهد بودیم که تکانه‌های بسیاری بر اقتصاد کشور وارد شده است. با اطلاعات دقیق و پایداری لازم می‌توانستیم واکنش مناسبی دربرابر تکانه‌ها برای کاهش آثار آن انجام دهیم و این با بررسی روند داده‌ها و نظارت مبتنی بر داده محقق می‌شود.
فرزین تصریح کرد: تکانه‌های اقتصادی کشور بیشتر از خارج کشور ناشی می‌شود و باید با رصد مناسب و بررسی داده‌ها اقتصاد را به‌خوبی کنترل کنیم تا از تکانه‌ها جلوگیری شود. مسأله بعدی انتظارات است که در پیش‌بینی پذیری اقتصاد نقش مهمی دارد. شرایطی به وجود آمده که عده‌ای مرتب با عملیات روانی سعی در اخلال در شاخص‌های اقتصادی و نرخ ارز دارند. همین که آرامشی در بازار برقرار می‌شود با انتشار شایعات و خبر‌های نادرست می‌کوشند بر اقتصاد کشور اثر بگذارند. این جریان از خارج کشور مدیریت می‌شود و همواره انتظارات تورمی را در جامعه شکل می‌دهند.
وی تاکید کرد: مبارزه با جریان خارجی که قصد بی‌ثبات سازی اقتصاد کشور را دارد، نیاز به هوشمندسازی و اعتماد مردم دارد.
     
ارز را مفت به کسی نمی‌دهیم
 فرزین گفت: ارز را مفت به کسی نمی‌دهیم و فقط آن را به نفع مردم و برای رفاه جامعه و توسعه کشور مصرف می‌کنیم. چراکه ارز یک کالای عمومی و متعلق به همه است؛ بنابراین باید تمام ارز‌ها به داخل کشور برگردد. هیچ‌کس حق ندارد برای ارز مستثنا قائل شود. ارز کالای عمومی است و باید در اختیار رفاه مردم جامعه قرار بگیرد و هیچ استثنایی در آن وجود ندارد. انتظارات خود را با سیاست تثبیت تعدیل کنید و به فنر‌هایی که برای انتظارات تورمی ایجاد می‌کنند، اصلا اعتماد نکنید.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان این‌که انتظارات برای ما خیلی مهم است، تصریح کرد: انتظارات این گونه است که اگر مردم به ما اعتماد نداشته باشند و به اعداد و ارقام نادرست اعتماد کنند، همان ارقام نادرست محقق می‌شود و این یک جنگ روایتی است؛ روایتی از واقعیت‌های اقتصاد کشور و در مقابل روایتی بی‌اساس و نادرست برای ضربه زدن به اقتصاد کشور، بنابراین میزان اعتماد مردم و انتظارات آنها می‌تواند در تورم کشور مؤثر باشد.
فرزین افزود: سال گذشته با همین فشار روانی و روایت‌های نادرست، بازار ارز را به هم ریختند و ارزش پول کاهش پیدا کرد اما در ماه‌های اخیر با اعتماد مردم، با این‌که بار‌ها اعلام کردند جهش ایجاد می‌شود ولی هیچ اتفاقی نیفتاد، بنابراین انتظارات بسیار مهم است. نباید با وضعیتی که در فضای انتظاراتی به وجود می‌آورند، اقتصاد کشور متضرر شود. اعدادی که اعلام می‌کنند، اصلا درست نیست. برای استدلال از وضعیت اقتصادی باید به آمار‌های اقتصادی و برای تورم به نقدینگی مراجعه کرد.
وی تاکید کرد: تورم، ناشی از نقدینگی است و نقدینگی را کنترل کرده‌ایم. افراد متخصص باید با هوشمندسازی، اجازه ایجاد بی‌ثباتی در اقتصاد کشور را ندهند. شاخص مهم در تورم رشد نقدینگی است که کاهش یافته و کنترل می‌شود اما برخی سعی دارند با استدلال اضافه برداشت بانک‌ها و دیگر استدلال‌ها، افزایش تورم را بیان کنند که نادرست است و مبتنی بر تئوری اقتصادی نیست. بر اساس تئوری اقتصادی، تقدینگی شاخص مؤثر در تورم است.