روزگار متفاوت نفت

محمد‌صادق جوکار با اشاره به نوسان قیمت نفت در هفته‌های اخیر گفت: از ۲۷سپتامبر نشانه‌هایی بر افول قیمت نفت وجود داشت و از نقطه ۹۶ دلار به ۸۴ دلار رسید یعنی کاهش ۱۲دلاری قیمت اما سؤال اینجاست که چه عاملی باعث این کاهش قیمت شدید شد.
به گفته جوکار در گزارش بانک جهانی می‌بینیم که رشد اقتصادی حوزه شرق آسیا مقداری از پیش‌بینی‌های اولیه کمتر شده است، به‌طوری‌که رشد اقتصادی چین پیش‌بینی می‌شد در سال ۲۰۲۴ نزدیک به ۴.۸درصد باشد اما در گزارش جدید ۴.۴ را نشان می‌دهد. یا آمار و اخبار آمریکا نشان می‌دهد این کشور نرخ بهره را به ۲۵ درصد می‌رساند، با این حال انتظار بر این بود که قیمت نفت چهار تا شش دلار کاهش پیدا کند ولی کاهش قیمت، شدیدتر از پیش‌بینی‌ها بود.
رئیس مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی تصریح کرد: به‌نظر نمی‌رسد مؤلفه‌های بنیادین باعث کاهش ۱۲دلاری قیمت نفت شود و قطعا مسأله‌ای که در عرصه بین‌المللی هم مطرح شده بر کاهش قیمت نفت تأثیرگذار بوده است. بیش از یک ماه است که نا‌اطمینانی به تقاضا در بازار وجود دارد.
وی ادامه داد: تمامی این موارد در کنار یکدیگر می‌تواند بیان‌کننده این باشد که چرا قیمت نفت به‌شدت کاهش پیدا کرد، به‌خصوص برای بورس‌بازان که یکباره در موقعیت فروشنده قرار گرفتند. ناگفته نماند برخی از شاخص‌های اقتصادی نمی‌توانست باعث کاهش قیمت شود، به‌عنوان مثال میزان ذخیره‌سازی نفت در آمریکا ۲.۲میلیون بشکه در هفته گذشته کاهش پیدا کرده که معمولا اثر افزاینده در قیمت نفت دارد.
جوکار خاطرنشان کرد: در این شرایط شاخص‌های اقتصادی شاخص‌های دوگانه‌ای بود، مانند نرخ بیکاری و میزان استفاده از تسهیلات بیکاری در آمریکا که همواره ثابت است و این‌گونه نبود که یکباره آمار نگران‌کننده‌ای از اقتصاد آمریکا منتشر شود.
وی توضیح داد: در کنار مؤلفه‌های بنیادین، روز پنجشنبه هیأت آمریکایی به همراه معاون وزیر خارجه آمریکا به عربستان سفر کرد و به‌نظر می‌رسد این سفر در سطح کارشناسی موفقیت‌آمیز بوده است. این مسأله می‌تواند دربازار نفت تأثیر‌گذار باشد.
رئیس مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی اضافه کرد: آنچه منتشر شد و بنیاد کارنگی هم گزارش مفصلی از آن منتشر کرد، مبتنی بر این است که برخلاف سیاست‌های همیشگی آمریکا، سطحی از غنی‌سازی را برای عربستان به رسمیت شناختند، البته این مسأله برگ برنده برای عربستان است که به‌نظر می‌رسد آمریکا آن را پذیرفته است.جوکار با اشاره به این‌که به‌نظر می‌رسد توافق سه‌جانبه‌ای بین عربستان، آمریکا و رژیم صهیونیستی در حال انجام است، خاطر‌نشان کرد: در این توافق، عربستان به سطحی از غنی‌سازی دست پیدا می‌کند و به یک پیمان دفاع مشترک خواهد رسید و در مقابل تعهد می‌کند مداخلات خود را در مقابل کاهش داوطلبانه تولید نفت کنار گذارد و به قیمت نفت شوک کاهنده وارد کند.
رئیس مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی ادامه داد: به‌نظر می‌رسد بازار، سفته‌بازان و تریدر‌ها نسبت به این اخبار احساس نا‌امنی کردند، زیرا ممکن است بازار در آتیه متناسب با این تعامل راهبردی بین آمریکا و عربستان با افزایش عرضه روبه‌رو شود، طی سه هفته گذشته نیز تمام تحلیل‌ها نسبت به تراز بازار، این مساله را نشان می‌داد.
جوکار اضافه کرد: بورس‌بازان و سفته‌بازان به این جمع‌بندی رسیدند که احتمالا عربستان از سیاست کاهش داوطلبانه عقب‌نشینی می‌کند، البته مشروط بر این‌که توافق نهایی شود که در نتیجه قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: این گفت‌وگو‌ها به‌گونه‌ای نیست که به‌تازگی اتفاق افتاده باشد و به‌نظر می‌رسد چند هفته است که در شرف جمع‌بندی نهایی است، زیرا جمعه بعدازظهر گزارش آگوست منتشر شد که نشان می‌داد کشورهای اوپک‌پلاس در ماه گذشته یک میلیون و ۳۶۰هزار بشکه کمتر از سطح توافق تولید کرده‌اند.
جوکار اضافه کرد: نکته دیگری که از اهمیت بسزایی برخوردار است، آن‌که امارات را در کشورهای اوپک داریم که ظرفیت تولیدش پنج میلیون بشکه در روز است و به عبارتی بسیار کمتر از ظرفیت تولید خود در اوپک‌پلاس تولید می‌کند که این کشور نیز به افزایش تولید تمایل دارد.
وی در رابطه با عدم‌موضع‌گیری عربستان نسبت به کاهش قیمت نفت، توضیح داد: عربستان کشوری است که نسبت به قیمت نفت حساسیت دارد، زیرا بودجه خود را از طریق فروش نفت تأمین می‌کند. این کشور ۱۰.۵میلیون بشکه تولید نفت دارد که اگر مصرف داخلی را کم کنیم، ۷.۵میلیون بشکه را با نفت ۸۱دلاری می‌فروشد. وی خاطرنشان کرد: این کشور در سال۲۰۲۳ نیازمند ۲۲۱میلیارد دلار درآمد بود اما اکنون ۱.۵میلیون بشکه کاهش داوطلبانه داشته است؛ یعنی به‌عبارتی امکان فروش شش میلیون بشکه نفت را دارد، مشروط بر این‌که قیمت نفت بین ۹۹ تا ۱۰۱ دلار باشد تا با کسری بودجه مواجه نشود.