نگاه اجمالی به تاریخچه احداث نیروگاه‌های هسته‌ای در کشور

استفاده از انرژی هسته‌ای برای تولید برق در ایران و احداث نیروگاه‌های اتمی متعدد به ظرفیت حدود ۲۳هزار مگاوات برق هسته‌ای در سال ۵۳ در دستور کار دولت وقت قرار گرفت. به همین دلیل سازمان انرژی اتمی ایران مسئول انجام مذاکرات در مورد احداث نیروگاه‌های اتمی با چند کشور صنعتی شد. این امر در عمل منتهی به عقد قرارداد احداث دو واحد نیروگاه اتمی در بوشهر، دو واحد در دارخوین- اهواز و مذاکره برای احداث دوواحد در اصفهان شد.تا سال۱۳۵۷ هجری شمسی(۱۹۷۸ میلادی) قرارداد ساخت یا توافق‌نامه احداث حدود ۱۰نیروگاه اتمی بین سازمان انرژی اتمی ایران و پیمانکاران خارجی به امضا رسیده بود.در سال۵۷ و هنگام وقوع انقلاب اسلامی به‌غیر از واحدهای ۱ و ۲ نیروگاه اتمی بوشهر که به لحاظ ساخت در مرحله نسبتا پیشرفته‌ای به‌ سر می‌بردند، نیروگاه دارخوین در مرحله شروع کارهای اجرایی و نیروگاه اصفهان در مرحله بررسی و مذاکره قرار داشت. 

​​​​​​​قرارداد احداث نیروگاه اتمی بوشهر با شرکت کرافت ورک یونیون ( KWU)

قرارداد ساخت نیروگاه بوشهر در تاریخ ۱۳۵۴.۴.۱۰ بین سازمان انرژی اتمی ایران و شرکت کرافت ورک اونیون (KWU) آلمان‌غربی منعقد شد. براساس این قرارداد شرکت کرافت ورک یونیون موظف شد طراحی، ساخت و نصب یک نیروگاه برق اتمی مشتمل بر دو واحد از نوع آب سبک تحت‌فشار به قدرت الکتریکی ۱۲۹۳مگاوات در ۱۸کیلومتری جنوب غربی شهر بوشهر به صورت کلید در دست به انجام رساند. به‌علاوه پیمانکار طی قرارداد جداگانه تعهد کرد که سوخت موردنیاز ۱۰سال اول نیروگاه را تأمین کند. وزن کل اورانیوم لازم در رآکتور هنگام بهره‌برداری ۱۰۳تن بود که سوخت اولیه می‌بایست بر اساس قرارداد در سال‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۸۱  تحویل داده ‌می‌شد. این قرارداد برای ۳۰ سال عمر نیروگاه نیز قابل تمدید بوده است. همچنین استفاده از بخار حاصل از نیروگاه اتمی بوشهر برای راه‌اندازی دو واحد آب‌شیرین‌کن ، هر یک به ظرفیت ۱۰۰هزار مترمکعب در روز، برای مصارف آشامیدنی، کشاورزی و صنعتی در منطقه بوشهر نیز به‌عنوان پروژه جانبی مطرح شد. تا سال ۱۹۷۹ حدود ۸۵ درصد کارهای ساختمانی تکمیل و قسمتی از تجهیزات برقی و مکانیکی ساخته و نصب شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شرکت زیمنس آلمان از ادامه کار برای ساخت نیروگاه بوشهر سر باز زد.

قرارداد تکمیل واحد اول نیروگاه اتمی بوشهر با کشور روسیه

پس از تعلیق پروژه نیروگاه اتمی بوشهر توسط شرکت KWU در دی۵۸، به دنبال امضای موافقت‌نامه همکاری‌های صلح‌آمیز اتمی مابین دولت جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، قرارداد تکمیل واحد اول نیروگاه اتمی بوشهر مابین سازمان انرژی اتمی ایران و پیمانکار روسی (شرکت ZAES) وابسته به وزارت انرژی اتمی روسیه در دی ۷۳ به امضا رسید و در دی ۷۴ نافذ شد. یکی از اهداف موردنظر در قرارداد با شرکت ASE حداکثر استفاده از تجهیزات به‌جا مانده از طرح KWU بوده که در این راستا نهایت جدیت اعمال شده است. هدف دیگر طرح جدید، اعمال تغییرات اجتناب‌ناپذیر به‌طور مناسب جهت تطبیق با ضوابط، استانداردها و همچنین تکنولوژی روز و در نهایت حصول اطمینان از راه‌اندازی و بهره‌برداری موفقیت‌آمیز نیروگاه به صورت ایمن بوده است. اقداماتی که در جهت تحقق این هدف به عمل آمده تمامی بخش‌های پروژه را تحت تأثیر قرار داده است. شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی ایران واحد اول نیروگاه را پس از سپری‌‌شدن دوره دو ساله راه‌اندازی و بهره‌برداری آزمایشی، در مهر۹۲ از پیمانکار تحویل گرفت (تحویل موقت) و برای بهره‌برداری توسط متخصصان ایرانی به شرکت بهره‌برداری نیروگاه اتمی بوشهر که به  این منظور تشکیل شده بود، تحویل داد.