انباشت خشکسالی و لزوم مدیریت منابع آب

افزایش بارش‌ها در پاییز و زمستان پیش‌رو ماجرایی است که این روزها شهروندان در فضای مجازی و دنیای واقعی از آن صحبت می‌کنند. براساس اطلاعاتی که مدل‌های هواشناسی نیز نشان می‌دهد، انتظار این است که بارش‌ها در پاییز و زمستان امسال نرمال و فراتر از نرمال باشد.

در این بین اما باید تاکید کرد که بارش‌های مناسبی که امسال تجربه خواهیم کرد، نمی‌تواند مشکل کمبود منابع آب را در مناطق مختلف کشور جبران کند، زیرا ما حدود سه سال ‌خشکسالی شدید را در مناطق مختلف کشور تجربه کرده‌ایم، برای نمونه ‌خراسان رضوی تاکنون چنین خشکسالی شدیدی را تجربه نکرده بود.

بنابراین حتی اگر ‌بارش‌های خوبی را در پاییز و زمستان داشته باشیم این بارش‌ها کمبودهای گذشته را جبران نمی‌کند، زیرا در سه سال گذشته برداشت از منابع آب‌های زیرزمینی افزایش یافته و به این شکل فشار زیادی به این منابع تحمیل شده است و ‌ بارش‌های مناسب در دو فصل نمی‌تواند، منابع آب از دست رفته را جبران کند.

علاوه بر این ‌ اثرات خشکسالی‌های متوالی و مدیریت نامناسب منابع آب در مناطق مختلف کشور مشهود است‌. برای نمونه بسیاری از تالاب و دریاچه‌های کشور مانند ارومیه، هامون، بختگان و هورالعظیم به طور کامل خشک شده‌اند یا شرایط بسیار ناگواری دارند.

به این ترتیب لازم به یادآوری است که بارش‌های مناسب در پاییز و زمستان پیش‌رو شاید اندکی از تنش‌آبی را در کشورمان کاهش دهد. اما باید تاکید کرد که انباشت خشکسالی را در کشورمان جبران نمی‌کند و همچنان نیاز است که برای بهبود شرایط مصرف آب در کشورمان تلاش کنیم. به عبارت دیگر باید مدیریت صحیح منابع آب و سازگاری با شرایط خشک همچنان در دستور کار مسئولان و شهروندان باشد تا بتوانیم از منابع آبی محدود کشورمان به درستی استفاده و مراقبت کنیم.‌

به این منظور بازچرخانی آب در صنعت و استفاده بهینه از منابع آب در کشاورزی باید بیش از گذشته مورد توجه قرار بگیرد، زیرا بخش قابل توجهی از منابع آب کشور در بخش کشاورزی استفاده می‌شود. این درحالی است که هدر رفت آب در این بخش نیز قابل توجه است. به همین دلیل باید برای کاهش هدر رفت آب در کشاورزی از فناوری‌های روز دنیا استفاده کنیم و کشت محصولات آب‌بر را نیز مدیریت کنیم. در واقع اگر چنین مسائلی را در اولویت برنامه‌های خود قرار ندهیم، مشکلات کشورمان در حوزه منابع آب افزایش پیدا خواهد کرد.