لوازم گرانی

تحریم‌های آمریکا و کشورهای غربی علیه ایران سال‌هاست ادامه دارد. آمریکا قصد داشت فروش نفت ایران را به صفر برساند که براساس آخرین آمار رسانه‌های آمریکایی، صادرات نفت ایران به دو میلیون بشکه در روز رسیده است. همچنین در بخش‌های دیگر مانند معدن نیز شاهد اتفاقات مثبتی هستیم. توسعه فاز۱۱ پارس‌جنوبی نیز از دیگر دستاوردهایی است که در دوران تحریم اتفاق افتاده اما لوازم خانگی نیز مانند بخش خودروسازی، نتوانست پاسخگوی نیاز بازار باشد و تقریبا هر چند ماه یک‌بار شاهد افزایش قیمت، آن هم در شرایط رکود هستیم. زمانی که شرکت‌های لوازم خانگی خارجی ایران را ترک کردند، این نگرانی وجود داشت که در شرایط انحصار شاید این بخش راه خودروسازی را در پیش گیرد اما محمدرضا دیانی، رئیس مجمع کارآفرینان درهمان زمان اعلام کرد که تولیدکنندگان در صورت حمایت دولت، می‌توانند نیاز بازار را پاسخ دهند. وی همچنین افزود: تولیدکنندگان لوازم خانگی همه بخش خصوصی هستند و با بخش خودروسازی دولتی تفاوت زیادی دارند؛ درنتیجه این اتفاق نمی‌افتد. اما اتفاقاتی که اکنون در بازار شاهدش هستیم، عرضه قطره‌چکانی محصولات لوازم خانگی و همچنین افزایش قیمت است. 

فعالان بازار لوازم خانگی می‌گویند شرایط نسبت به گذشته در رکود قرارگرفته است و تولیدکنندگان محصولات در این وضعیت به‌جای این‌که شرایط فروش ویژه قرار دهند به‌دنبال افزایش قیمت به‌خصوص در اقلام بزرگ هستند. به نظر می‌رسد بخش‌های نظارتی مانند سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان باید در این زمینه مداخله کنند و مانع زیاده‌‎خواهی برخی تولیدکنندگان شوند. 

حجم تولید کولر آبی و بخاری مشخص است اما با شروع هر سال به بهانه این‌که افزایش تقاضا برای کولر در فصل تابستان و بخاری در فصل زمستان زیاد می‌شود، قیمت‌ها افزایش می‌یابد. برخی کارشناسان بر این باورند که ایران باید به دنبال آزادسازی واردات لوازم خانگی باشد تا تولیدکنندگان از این رخوت خارج شوند. وزیر صنعت، معدن و تجارت در این‌باره اعلام کرده که به نظر می‌رسد برای حمایت از بازار داخل باید از نظام تعرفه استفاده کرد و نمی‌توان درهای واردات را باز گذاشت. از سوی دیگر اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی دراین‌باره گفت: قیمت مواد اولیه مربوط به ارز است که دولت می‌تواند در این زمینه اقداماتی مانند تحویل مواد اولیه ارزان به کارخانجات عملی کند و پس از آن نظارت بر قیمت‌ها را کلید بزند. 

وی همچنین اضافه کرد: البته نمی‌توان کاهش قدرت خرید مردم را در بخش لوازم خانگی منکر شد. در گذشته عمر یخچال‌فریزرها برای خانوارها نهایتا ۱۰سال بود و سعی بر تعویض آن برای بهره‌مندی از فناوری روز داشتند اما اکنون به دلیل کاهش قدرت خرید این اتفاق نمی‌افتد و تقاضای جدید وارد بازار نمی‌شود. 

در شرایطی که قیمت لوازم‌خانگی در بازار روند افزایشی دارد، برخی تبلیغات در فضای مجازی خصوصا در پلتفرم‌ اینستاگرام نوید عرضه کالا با قیمت ارزان را می‌دهد. خبرنگار ما این موضوع را پیگیری کرد که نتیجه آن مطلوب نبود. به این دلیل که کالاهای بی‌کیفیت با مارک‌های معروف عرضه می‌شود و درواقع در این بخش تقلب اتفاق می‌افتد. همچنین در برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ که فروش اقساطی آن تبلیغ می‌شود، اجناس معمولا نام‌آشنا نیست. از سوی دیگر زمانی که به مراکز فروش لوازم خانگی مراجعه می‌شود، تنها تلویزیون در دسترس است و برای سفارش ماشین لباسشویی و یخچال باید حداقل یک ماه در نوبت ماند. آنچه در حال وقوع است، افزایش خودسرانه قیمت لوازم‌خانگی است. 

عبدالناصر درخشان، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی یکی از دلایل افزایش قیمت لوازم‌خانگی را احتکار کالا توسط دلالان دانست و گفت: زیر سایه بی‌توجهی نهادهای نظارتی، سوداگران کالاها را در انبارها دپو کرده و با قیمت‌سازی، به‌راحتی بهای هر کالا را گران‌تر از قیمت تمام‌شده به فروش می‌رسانند.

وی تصریح کرد: یکی از دلایل افزایش قیمت لوازم‌خانگی، احتکار کالا توسط دلالان و سوداگران است؛ این افراد در نبود نظارت دقیق، کالاها و به‌ویژه محصولاتی را که با نیاز مردم ارتباط مستقیم دارد، در انبارها دپو کرده و با قیمت‌سازی، به‌راحتی هر کالا را گران‌تر از قیمت تمام‌شده به فروش می‌رسانند. 

راه‌اندازی سامانه جامع تجارت می‌تواند از احتکار و سوءاستفاده دلالان جلوگیری کرده، تمام مراحل واردات و توزیع را شفاف کند. درخشان در تشریح سایر دلایل گرانی لوازم‌خانگی، اضافه کرد: علاوه‌بر جولان سوداگران در بازار، نمی‌توان تأثیر افزایش قیمت مواد اولیه را در رشد بهای لوازم‌خانگی نادیده گرفت به طور مثال، گرانی فولاد و نرخ ارز بر قیمت تمام‌شده لوازم‌خانگی اثر مستقیم دارد.