آژیر خطر مرگبارترین و پرهزینه‌ترین بحران تاریخ آمریکا؛ از فنتانیل چه می‌دانید؟

بزرگترین چالش آمریکا نه جنگ اوکراین و روسیه است، نه چین و ایران. بزرگترین چالش کنونی آمریکا مربوط به یک ماده افیونی تحت عنوان فِنتانیل (Fentanyl) است. این چالش به بدترین بحران مواد مخدر در تاریخ آمریکا تبدیل شده است.

«آلخاندرو مایورکاس» وزیر امنیت داخلی آمریکا (DHS) روز نهم فروردین ۱۴۰۲ در سنا گفت: اکنون تعداد [شهروندان] آمریکا که بر اثر مصرف بیش از اندازه فنتانیل می‌میرند، بزرگترین چالشی است که ما به عنوان یک کشور با آن روبرو هستیم.

«کریس مورفی» سناتور دموکرات کنگره آمریکا هشدار داد که آژیر خطر به صدا در آمده است.

فنتانیل چیست؟

مواد افیونی (Opioids) از گیاه خشخاش به دست می‌آید. مواد افیونی به ۲ دسته تقسیم می شوند: داروی قانونی و مواد مخدر غیرقانونی.

داروهای افیونی نظیر مورفین و فنتانیل اغلب برای درمان درد شدید تجویز می‌شوند. فنتانیل اولین بار در سال ۱۹۵۹ ساخته و در دهه ۶۰ میلادی به عنوان داروی بی‌حسی وریدی (تزریق مستقیم به جریان خون) در آمریکا معرفی شد. این ماده، یک داروی مهم در حوزه مراقبت‌های بهداشتی این کشور است ولی تولید و توزیع غیرقانونی آن درحال تهدید سلامت عمومی آمریکاست.

مشکل مواد افیونی در آمریکا با تجویز قانونی ولی بیش از حد داروهای مُسَکِّن شروع شد، اما در سال‌های اخیر، به دلیل سیل مواد افیونی مصنوعی (دست‌ساز) نظیر فنتانیل توسط کارتل‌های مواد مخدر مکزیک، این مشکل تشدید شده است.

فنتانیل ۱۰۰ برابر قوی‌تر از مورفین و ۵۰ برابر قوی‌تر از هروئین است. این بدان معناست که در امور درمانی، اگر ۱۰ میلی‌گرم مورفین (اندازه یک آمپول کوچک) برای تسکین درد نیاز باشد، این معادل تنها یک‌دهم (۰.۱) میلی‌گرم فنتانیل برای ایجاد همان اثر مورد نیاز خواهد بود.

همین قدرت اثر ویرانگر است که مصرف کننده را به مهلکه مرگبار فنتانیل می‌کشاند. نکته مهم این است که ۷۰% معتادین از طیف سفیدپوستان آنگلوساکسون هستند و سیاهپوستان و اسپانیایی‌تباران به ترتیب فقط حدود ۱۷ و ۱۲ درصد از کل را تشکیل می‌دهند. اکنون بحران به حدی رسیده که تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا تبدیل شده و فشار قابل توجه بر اقتصاد این کشور می‌آورد. 

فنتانیل چند آمریکایی را کشته است؟

سه موج اپیدمی مرگ به دلیل مصرف بیش از حد (Overdose) در بازه ۲۰۰۰-۲۰۲۰ به وجود آمده است. نکته اینجاست که عمده این تلفات برای ۵ سال آخر این بازه زمانی و به دلیل فنتانیل بود. 

سه موج مرگ به دلیل مصرف بیش از حد (Overdose) مواد افیونی
موج اول: مواد افیونی تجویزی رایج نظیر متادون (۲۰۰۰ میلادی) |موج دوم: هروئین (۲۰۱۰ میلادی)
موج سوم: مواد افیونی مصنوعی نظیر فنتانیل (۲۰۱۳ میلادی)
منبع: مرکز پیشگیری و کنترل بیماری (CDC)

فقط در بازه زمانی آگوست ۲۰۲۱ - آگوست ۲۰۲۲ بیش از ۱۰۰ هزار آمریکایی بر اثر مواد مخدر جان خود را از دست دادند. عمده تلفات به دلیل فنتانیل است. فنتانیل در حال حاضر روزانه به طور متوسط ۳۰۰ آمریکایی را می‌کشد. 

بیش از ۱/۰۰۰/۰۰۰ نفر در آمریکا در بازه سال‌های ۲۰۰۰-۲۰۲۰ میلادی بر اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر جان خود را از دست داده‌اند که بخش عمده‌ آن مواد افیونی و برای ۵ سال آخر این بازه است. تلفات آن در ۲۰۲۰ میلادی ۳۰% بیشتر از سال ۲۰۱۹ و معادل ۵ برابر سال ۲۰۰۰ میلادی است.

تعداد تلفات آمریکا به دلیل مصرف مواد افیونی (بالاخص فنتانیل) از مجموع تلفات ارتش آمریکا در تمام جنگ‌های برون مرزی تاریخ آمریکا نظیر جنگ استقلال (۲۵ هزار نفر)، جنگ آمریکا و بریتانیا (۲۰ هزار نفر)، جنگ آمریکا و مکزیک (۱۳ هزار)، جنگ آمریکا و اسپانیا (۲ هزار نفر)، جنگ جهانی اول (۱۱۶ هزار نفر)، جنگ جهانی دوم (۴۰۵ هزار نفر)، جنگ کره (۳۵ هزار نفر)، جنگ ویتنام (۵۸ هزار نفر)، جنگ خلیج فارس (۲۵۸ نفر)، جنگ‌های پسا ۱۱ سپتامبر بیشتر است.

ضربه اقتصادی فنتایل به اقتصاد آمریکا چقدر است؟

اپیدمی مواد افیونی در حال ویران کردن اقتصاد ایالات متحده است.کمیته‌ مشترک کنگره ایالات متحده آمریکا (JEC) خبر داد که هزینه اپیدمی مواد افیونی در آمریکا فقط در سال ۲۰۲۰ قریب به ۱.۵ تریلیون دلار است! [7]

برای فهم این عدد کافیست بدانید که در میان ۱۹۳ کشور جهان، بودجه نظامی آمریکا بالاترین بودجه نظامی جهان است که این عدد در سال ۲۰۲۰ حدوداً ۷۸۰ میلیادر دلار بوده است. یعنی ضربه مواد افیونی فنتانیل به آمریکا تقریباً ۲ برابر کل بودجه نظامی آمریکاست.

مجموع بودجه نظامی سایر ۱۹۲ کشور جهان در سال ۲۰۲۰ برابر با ۱/۲ تریلیون دلار بوده است.[8] یعنی ضربه مواد افیونی به اقتصاد آمریکا تقریباً ۱/۲۵ برابر کل بودجه نظامی ۱۹۲ کشور جهان است.

هزینه مواد افیونی برای آمریکا در سال ۲۰۱۷ برابر با ۱/۲ تریلیون دلار[9]، سال ۲۰۱۸ برابر با ۱/۴ تریلیون دلار و سال ۲۰۱۹ برابر ۹۸۵ میلیارد دلار بوده است. اگر همین هزینه را برای سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ در نظربگیریم، می‌توان گفت که مواد افیونی تقریباً ۸ تریلیون دلار هزینه برای اقتصاد آمریکا داشته است!

جنگ‌های پسا ۱۱ سپتامبر ارتش آمریکا (۲۰۰۱-۲۰۲۱) پرهزینه‌ترین جنگ تاریخ جهان هستند. این هزینه معادل ۸ تریلیون دلار است. بحران مواد افیونی طی فقط ۵ سال، به اندازه پرهزینه‌ترین جنگ تاریخ جهان روی دست آمریکا خرج گذاشته است./فارس